"Visitekaartjes van de Nederlandse natuur"
Het nieuwe Nationale Park Weerribben-Wieden is het op één na grootste van Nederland. En het grootste aaneengesloten laagveenmoeras van Noordwest-Europa. DG Anita Wouters was, namens de minister, aanwezig bij de officiele opening.
Spreekpunten van de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, G. Verburg, instelling nieuw Nationaal Park Weerribben-Wieden, 9 februari 2009, uitgesproken door DG Anita Wouters.
Dames en Heren,
Met veel plezier stel ik vandaag officieel het Nationaal Park Weerribben-Wieden in. Met ruim 10.000 hectare is het, na het Nationaal Park Oosterschelde, het grootste Nationale Park van Nederland. Het is tevens het grootste aaneengesloten laagveenmoeras van Noordwest-Europa. Het gebied krijgt hiermee de status die het verdient.
Dat het vandaag zover gekomen is, is voor een belangrijk deel te danken aan Riet. Nee, niet aan de uitgestrekte rietlanden, waardoor het park uniek is in Europa. Maar aan Riet Vosjan, de voorzitter van het Overlegorgaan. Onder haar leiding heeft het Overlegorgaan veel werk verzet, en zijn er bruggen geslagen tussen de partijen in het gebied: ondernemers in riet, recreatie en binnenvisserij, natuurorganisaties, bewoners en de overheid.
Uiteindelijk hebben alle partijen zich achter het voorstel geschaard om het bestaande Nationaal Park De Weerribben uit te breiden met het aangrenzende gebied De Wieden. En alle partijen hebben ingestemd met het Beheers- en Inrichtingsplan dat voor het nieuwe park is opgesteld.
De uitbreiding van het park De Weerribben, of dus eigenlijk: de instelling van het park Weerribben-Wieden, past in het huidige beleid voor Nationale Parken. Met de definitieve instelling van De Alde Feanen (De Oude Venen) in 2006 is het beoogde stelsel van 20 Nationale Parken gerealiseerd.
Het beleid voor Nationale Parken is nu gericht op uitbreiding van de bestaande nationale parken, verbeteren van de kwaliteit van de parken, en verbeteren van de presentatie van de parken. Zodat de parken beter bekend worden, en nog beter hun rol kunnen vervullen van visitekaartjes van de Nederlandse natuur.
De visitekaartjes van de Nederlandse natuur. Dat betekent:
In de eerste plaats: dat het moet gaan om topnatuur.
In de tweede plaats: dat het topnatuur is die de mensen moeten kunnen beleven en ervaren. Dat zijn gezamenlijke ambities van LNV en de samenwerkende Nationale Parken.
Bij de verdere ontwikkeling van het stelsel van Nationale Parken gaat het ook om verbinden:
- figuurlijk: het versterken van de band tussen de streek, de bezoekers en het Nationaal Park
- letterlijk: verbinden van de parken met de natuur in de omgeving
Dat is voor de natuur in de parken van levensbelang. Hierbij past "over de grenzen heen kijken", zowel letterlijk als figuurlijk. Ik weet dat er hard wordt gewerkt aan een ecologische verbinding tussen NP Weerribben-Wieden en het Friese zustergebied de Rottighe Meenthe. Ik zal deze ontwikkeling met belangstelling volgen.
De Weerribben-Wieden is geen ongerepte natuur, maar een oud en dynamisch cultuurlandschap, waarin mensen wonen en werken en waar ook heel veel mensen een deel van hun vrije tijd doorbrengen. Het is echte natuur mede gevormd door een rijke historie. Generaties lang hebben menselijke activiteiten van turfwinning en rietsnijden, in een cyclisch proces, geleid tot een grote verscheidenheid aan steeds wisselende landschappen en een daaraan gekoppelde grote biodiversiteit.
In september jl. heb ik met de provincie, de gemeente, de riettelers en de natuurorganisaties gesproken over het beheer van het gebied Wieden-Weerribben. Door het gesprek heen liepen twee rode draden; de toekomst van de rietsnijders als beroepsgroep, en Natura 2000. Alle betrokken partijen beseffen dat de rietteeltsector een belangrijke bijdrage levert aan de kwaliteit en het behoud van de kenmerken van het gebied. Bij de LNV-begrotingsbehandeling heeft de Kamer het belang van het rietland onderstreept. LNV is dan ook bereid om aansluitend op de inzet van Staatsbosbeheer, waterschappen, gemeente en provincie - via ILG-budget - te bezien wat aanvullend nodig is.
Het doet mij groot genoegen te mogen constateren dat de provincie Overijssel, de gemeente Steenwijkerland en het Waterschap Reest en Wieden hun verantwoording nemen. De contouren voor een gebiedscontract beginnen zich zo af te tekenen. Gedeputeerde Jansen en burgemeester Apotheker zullen in hun speech hier misschien nog wat meer over zeggen. De rietsector kan in de beheercyclus van Natura 2000 een belangrijke rol spelen.
En ik heb begrepen dat de sector dat zelf ook wil en inmiddels met een cursus erkend natuurbeheerder is gestart. Ook heb ik begrepen dat de rietsector zich meer coöperatief wil organiseren. Ik heb grote waardering voor deze initiatieven. Daar spreekt visie uit en durf en ondernemerschap. Als ik mij de ondernemers voor de geest haal, waarmee ik in Apeldoorn heb gesproken en hen als representatief zie voor de hele sector, heb ik er alle vertrouwen in dat het ook gaat lukken.
Dames en heren, Natura 2000 én de rietsector zijn beiden van groot belang. Natura 2000 voor het behoud van biodiversiteit en daarmee de leefbaarheid van Nederland voor nu en voor de toekomstige generaties. De rietsector als één van de economische motoren in het gebied Weerribben en Wieden zelf, maar ook als immaterieel erfgoed op landelijke schaal.
De belangen van de bewoners, Nationaal Park en Natura 2000 zijn zo onlosmakelijk met elkaar verbonden. Wat is nu uitdagender om de belangen van de diverse partijen zodanig met elkaar te verbinden dat zij hand in hand duurzaam voort kunnen bestaan. Samen werken in - en aan een schitterend gebied, met een grote verscheidenheid aan planten en dieren. Een dat alles samen met én voor de bewoners, zij die er hun brood verdienen en de recreërende mens. People, Planet en Profit ten voeten uit.
De Nationale Parken zijn een sterk merk. Het biedt mogelijkheden aan natuur én aan mensen. U heeft dat goed begrepen. Ik feliciteer u met het nieuwe Nationaal Park Weerribben-Wieden.