Digitaliseren bevolkingsonderzoek borstkanker

'Digitaliseren van het bevolkingsonderzoek naar borstkanker leidt tot het eerder en sneller opsporen van borstkanker. En daarmee dragen we bij aan minder sterfte door borstkanker onder de vrouwen in Nederland. En daar doen we het met z’n allen voor.' Minister Klink gaf het startsein voor de landelijke uitrol van het digitale borstkankeronderzoek.

Beste dames en heren,

Digitaliseren én jaarlijks 900.000 vrouwen in Nederland onderzoeken op borstkanker.
Voor deze dubbele opgave heeft u allen de afgelopen jaren gestaan. Geen geringe opgaaf.

Het digitaliseren van het bevolkingsonderzoek borstkanker. Zoals Marc Sprenger al uiteenzette, een belangrijk bevolkingsonderzoek onder de Nederlandse vrouwen tussen de 50 en 75 jaar. Elk jaar laten 900.000 vrouwen zich onderzoeken in 64 mobiele units. De afgelopen 20 jaar heeft dat geleid tot een daling van het sterftecijfer onder deze vrouwen met bijna 30 procent.
Hoge opkomstcijfers, en indrukwekkende resultaten. Een bevolkingsonderzoek dus om trots op te zijn. Om zuinig op te zijn.

Hieraan iets veranderen, moet met alle zorgvuldigheid gebeuren. We kunnen vaststellen dat het RIVM en alle andere betrokken partijen die handschoen op goede wijze hebben opgepakt.
Nederland toont zich hiermee voorloper in de innovatie van de zorg. Nederland is het eerste land ter wereld dat het bevolkingsonderzoek op deze landelijke schaal en op deze wijze digitaliseert.

De uitvoering is zorgvuldig ter hand genomen. Een complex ICT-project tot zo’n succesvol resultaat brengen, ik ken collega’s in het kabinet die daar jaloers op zijn… Ik wil als minister van VWS hiervoor dan ook mijn grote waardering uitspreken.
Die pluim geldt de medewerkers van het RIVM dat als regisseur met dit baanbrekende project de Nederlandse eer op het gebied van innovatie in de zorg hoog houdt.
Die pluim geldt ook de medewerkers van SURFNet, de organisatie die de techniek aan de achterkant heeft neergezet. Want zoals we ook binnen de rijksoverheid maar al te goed weten: je kunt mooie plannen hebben, maar zonder een goede uitvoering, ook op technisch gebied, stranden die plannen hopeloos.
Ook Philips verdient in dit rijtje een vermelding. Philips heeft in deze publiek-private samenwerking een geheel nieuw Informatie Management Systeem ontwikkeld. Het gaat hier om echt pionierswerk in het hart van het project.

Maar bovenal komt die pluim toe aan alle professionals in de uitvoering, de screeningsorganisaties, de laboranten, de radiologen, de artsen, de patiëntenorganisaties die hebben meegedacht.

Want alleen met de ervaringen van de professionals in de zorg, de ervaringen van de mensen die elke dag in de bus de foto’s maken en de cliënten begeleiden, kun je zo’n ingrijpende verandering op een goede wijze invoeren.

Ik zeg op een goede wijze. Wat bedoel ik daar precies mee? Niet alleen dat budgetten en planningen zijn gehaald. Belangrijk, zeker. Maar vooral bedoel ik daarmee dat de vrouwen die wij oproepen voor een spannend en ingrijpend onderzoek niets hebben gemerkt van al uw inspanningen achter de schermen.
De bussen zijn de afgelopen jaren gewoon uitgereden, de onderzoeken op even hoog niveau uitgevoerd.

Hierin ligt de dubbele opgave waarmee ik mijn verhaal begon. Digitaliseren én de winkel draaiende houden. Terwijl achter de toonbank een grootscheepse verbouwing gaande is. Om het maar even plastisch uit te drukken.
Eén opgave heb ik hierbij nog niet genoemd. En dat is de fusie in de screeningsorganisaties.
Zoals iedereen hier aanwezig ongetwijfeld weet, vergt fuseren veel van een organisatie en haar medewerkers.
De uitdaging is te zorgen dat het werk op een goede wijze door kan gaan. Zodat u, de medewerkers in de gezondheidszorg waar we zo zuinig op zijn, op een prettige en professionele manier uw werk kunt blijven doen.
Het tegelijkertijd uitvoeren van deze drie flinke klussen – digitaliseren, onderzoeken én fuseren - is een prestatie van formaat.

Terug naar de betekenis van de digitalisering voor de volksgezondheid.
Die betekenis is er. Zoals Marc Sprenger net al aangaf, telt de digitalisering vele voordelen. Bijvoorbeeld voor het milieu. We hoeven de foto’s niet meer te ontwikkelen en fixeren. Dat betekent een besparing van bijna 770.000 kilo chemisch afval per jaar! Innovatie gaat hier dus hand in hand met duurzaamheid. Ook de arbeidsomstandigheden van laboranten verbeteren. Immers, zij hoeven niet meer te sjouwen met zware koffers, om maar iets te noemen.
Alle digitale mammogrammen komen terecht in het Landelijk Informatie Systeem. En kunnen door artsen in het hele land worden geraadpleegd.

Artsen kunnen mammogrammen bekijken van eerdere jaren en zo de ontwikkeling van eventuele tumoren bestuderen. Foto’s hoeven minder vaak overgemaakt te worden, een besparing van kosten en vooral minder vervelende onderzoeken voor de vrouwen.
De aansluiting met de zorg is hierbij belangrijk. Dat vergt ook van de ziekenhuizen extra inspanning. Ik roep dan ook op tot het samen oppakken van deze volgende uitdaging. Er is nog heel veel te winnen!

Maar bovenal leidt digitaliseren tot het eerder en sneller opsporen van borstkanker. En daarmee dragen we bij aan minder sterfte door borstkanker onder de vrouwen in Nederland.
En daar doen we het met z’n allen voor. Dat raakt de kern van het bevolkingsonderzoek.
Want helaas neemt het aantal vrouwen met borstkanker nog altijd toe in Nederland. Kreeg vijf jaar geleden nog een op de negen vrouwen borstkanker, dat is nu één op de acht en stijgend.
Het RIVM onderzoekt momenteel of het mogelijk is vrouwen al op 45-jarige leeftijd op te roepen voor het bevolkingsonderzoek. Want de computer kan verscholen borstkanker ook bij jongere vrouwen beter opsporen.
Dat betekent snellere ontdekking en dus betere overlevingskansen voor vrouwen in de bloei van hun leven, vrouwen met bijvoorbeeld nog kinderen thuis.
U begrijpt, als minister kijk ik uit naar de resultaten van dit onderzoek van het RIVM.

Ik wens u allen een mooi jaar toe.

Een jaar waarin alle Nederlandse vrouwen van boven de 50 op een innovatieve manier kunnen worden onderzocht.
Een jaar waarin alle trainingen, alle voorbereidingen achter de schermen, nu echt in de praktijk kunnen worden gebracht.
Een jaar waarin we kunnen laten zien dat Nederland voorop loopt in de innovatie in de zorg. U maakt dat mogelijk.

Ik wens u veel succes.