Opening vierde trap in de RWZI
Alleen de uitgesproken tekst geldt.
Dames en heren, liefhebbers van de Veluwerandmeren,
Zoals u weet had staatssecretaris Huizinga u hier vandaag graag willen toespreken. Helaas moet zij naar de Tweede Kamer en dat heeft in onze democratie altijd voorrang. Daarom spreek ik u als directeur-generaal Rijkswaterstaat namens de staatssecretaris toe.
Het is altijd fijn om voor een publiek te spreken dat zo divers en tegelijkertijd zo eensgezind is als u. Naast bestuurders van provincie, gemeente en waterschappen, zijn er hier ook vertegenwoordigers van natuurorganisaties, van de beroepsvaart, van de visserij en ander bedrijfsleven.
Wij zijn hier bij elkaar voor de opening van de vierde trap in deze waterzuiveringsinstallatie. Maar dit is voor u geen op zichzelf staande bijeenkomst. U komt elkaar vaker tegen, omdat zich samen inzet voor één gemeenschappelijk doel: schone, gezonde en vitale Veluwerandmeren.
Dat water verschillende mensen zó bij samenbrengt, dat doet mij goed.
Er zal vast wel eens discussie zijn, want de belangen van economie, natuur en recreatie kunnen nu eenmaal met elkaar botsen. Toch weet u de individuele belangen steeds weer te overstijgen voor de waterplassen die hier zo’n honderd meter vandaan liggen.
Met uw samenwerking heeft u veel bereikt. In de jaren ’70 waren de randmeren nog zo vervuild dat zij eruit zagen als een groene soep, vol met weelderige algengroei. In groene soep kunnen vissen en planten nauwelijks overleven en vogels vinden er geen voedsel. Laat staan dat mensen zich in dit water zouden willen wagen.
U weet dus dat schone meren niet vanzelfsprekend zijn. Misschien is dát wel het geheim achter het succes van de Integrale Inrichtingen VeluweRandmeren. U zag de noodzaak om hier samen iets aan te doen. U wist dat verschillende partijen wel samen moesten werken om de mogelijkheden van deze prachtige wateren volledig te benutten.
Met uw samenwerking heeft u veel bereikt. Wij zullen straks samen de toren die op dit terrein staat beklimmen. Dan zullen we zien dat de Veluwerandmeren er prachtig bijliggen. Uw inspanningen hebben vruchten afgeworpen.
De meren zijn weer aantrekkelijk om in te zwemmen. Ook zijn zij het woongebied van vele watervogels. De zeldzame kleine zwaan strijkt er jaarlijks neer om te rusten en te eten. Waterplanten als fonteinkruiden en kranswieren gedijen nergens ter wereld zo goed als hier.
Dit succes danken wij voor een belangrijk deel aan deze rioolwaterzuiveringsinstallatie. Het is een enorm voorrecht dat wij in een land leven waarin de afvoer van rioolwater zo goed geregeld is. Dit heeft mevrouw Huizinga ervaren tijdens haar werkbezoek dat zij begin dit jaar bracht aan Indonesië.
Zij bezocht een arme wijk in Jakarta, waar overal langs de straten ‘canals’ lagen. Dit zijn brede open riolen die werkelijk vol plastic rommel liggen. Dit in combinatie met een temperatuur van zo’n 35 graden leverde bepaald geen aangename geur op.
Zoals u weet is de afvoer van rioolwater ook in Nederland niet altijd goed geregeld geweest. Tot in de jaren '30 van de vorige eeuw deed men in de meeste Nederlandse steden zijn behoefte op een emmer. De emmers werden opgehaald en meestal in de plaatselijke gracht of de rivier geleegd.
We hebben op dit terrein dus een ware revolutie doorgemaakt. Een revolutie die voor de kwaliteit van ons oppervlaktewater een verschil betekent van dag en nacht.
Toch moet het nog veel beter. De Europese Kaderrichtlijn water vraagt van ons dat al onze wateren het liefst in 2015 maar uiterlijk in 2027 van goede kwaliteit zijn. Er moet nog veel gebeuren voordat Nederland aan de eisen van deze Europese richtlijn voldoet.
En het kàn ook veel beter. Technisch gezien is het mogelijk om uit rioolwater drinkwater te maken. Dit is op grote schaal alleen nog niet betaalbaar.
De kwaliteit van ons oppervlaktewater is de afgelopen decennia sterk verbeterd, maar de verbetering is de afgelopen jaren gestagneerd. Om een volgende stap te maken, moeten we méér vernieuwende initiatieven nemen die aansluiten bij de doelen van de Kaderrichtlijn Water. Daarom stelt staatssecretaris Huizinga 75 miljoen euro beschikbaar voor innovatieve projecten die ons helpen om een aantal hardnekkige knelpunten aan te pakken.
Van de 75 miljoen euro is er al 35 miljoen vrijgegeven en de eerste tender heeft prachtige projecten opgeleverd. Binnenkort de staatssecretaris een tweede tender uit voor vernieuwende projecten onder de Kaderrichtlijn Water. De nieuwe tender van 40 miljoen euro verschijnt naar verwachting de eerste helft van juli in de Staatscourant.
Zo ondersteunen wij vernieuwingen die net zo veelbetekenend zijn als het automatic backwash filter, dat wij hier vandaag in gebruik nemen. Met het filter verlagen we de concentratie van fosfaat in het gezuiverde water met 75 procent. Als wij deze extra nabehandeling niet inbouwen, kan hoeveelheid algen in de meren weer toenemen.
Beste mensen,
Vandaag is een belangrijke dag. U kunt een nieuw succes op haar naam schrijven. De Veluwerandmeren worden nòg een stukje schoner. Nederland is een nieuwe technologie op het gebied van waterkwaliteit rijker.
Water is de bron van het leven. We kunnen vandaag zeggen dat we er alles aan doen om ons water zo zuiver mogelijk te maken.
Het is dan ook een eer om de vierde trap van deze RWZI te openen.