Bestrijden van straffeloosheid essentieel voor vrede

Om een stabiele en rechtvaardige vrede te bereiken mogen eerder begane misdaden niet onbestraft blijven. Gerechtigheid na conflicten is hiervoor een belangrijk middel.

‘Over de noodzaak van gerechtigheid bestaat geen discussie, over de manier waarop dat gerealiseerd kan worden wel’, aldus minister Verhagen (Buitenlandse Zaken). Die discussies laaien vaak op als een conflict eenmaal bedwongen is. ‘Wat moeten we eerst verankeren; vrede of gerechtigheid? Persoonlijk vind ik dat een misleidende vraag. Vrede en gerechtigheid gaan hand in hand. Zonder gerechtigheid kan er helemaal geen vrede zijn.’

Op het ministerie van Buitenlandse Zaken vindt vandaag en morgen een conferentie plaats over het bestrijden van straffeloosheid in het kader van vredesopbouw. In zijn openingsspeech sprak Verhagen over de vele juridische en traditionele vormen van overgangsrecht die er zijn. ‘Vervolging in eigen land of door een internationaal tribunaal, waarheidscommissies, amnestieregelingen, verzoeningsprogramma’s, lokale rechtsfora, herstelbetalingen en ook de wederopbouw van een rechtssysteem horen erbij. Het gaat er niet om het een of het ander te kiezen, maar juist om een goede combinatie te vinden.’

Minister Koenders (Ontwikkelingssamenwerking) sprak over het belang om straffeloosheid tegen te gaan en verzoening te bevorderen. 'Het is zaak dat de internationale gemeenschap zich niet alleen richt op de misdrijven die het gevolg zijn van conflicten, maar ook op de werkelijke oorzaken van het conflict. Gebeurt dat niet dan is de kans groot dat het land in kwestie weer terugvalt in dezelfde situatie als voorheen', aldus Koenders. Hij noemde Burundi als voorbeeld waar Nederland investeert in economische ontwikkeling maar ook een programma financiert waarbij voormalige rebellen geholpen worden een nieuw bestaan op te bouwen in de samenleving.

Nederland zet zich op veel fronten in voor de internationale rechtsorde. ‘Een groot deel van de internationale organisaties die werken aan vrede en gerechtigheid heeft zich in ons land gevestigd. Wij steunen het Internationaal Strafhof en verschillende tribunalen en roepen anderen op ook met deze organisaties samen te werken. Via het Mensenrechten Fonds betalen wij mee aan projecten voor het versterken van gerechtigheid en respect voor mensenrechten.’