Kandidaat-lidstaten EU boeken voortgang maar er blijven belangrijke uitdagingen
In de jaarlijkse voortgangsrapportage van de Europese Commissie over het EU toenaderingsproces van kandidaat-lidstaten en potentiële kandidaat-lidstaten besteedt de Commissie speciale aandacht aan de gevolgen van de economische crisis voor mogelijke toetreders en aan de verdere ontwikkeling van de rechtsstaat.
Het Verdrag van Lissabon komt dichterbij door het recente Ierse ‘Ja’ en de Poolse ondertekening. Dit ruimt praktische obstakels voor verdere uitbreiding uit de weg. Uitbreiding van de Europese Unie met landen van de Westelijke Balkan en mogelijk met Turkije kan een belangrijke bijdrage leveren aan de stabiliteit en de veiligheid van de EU, aan de econommische ontwikkeling en aan de energievoorzieningszekerheid.
Minister Verhagen (Buitenlandse Zaken): ‘Daarbij mag echter niet gemorreld worden aan de strikte toelatingsvoorwaarden. Het dossier dat de meeste zorg oproept gaat over de hervorming op het gebied van justitie en binnenlandse zaken. De Europese Commissie legt terecht de zere vinger op de problemen bij de bestrijding van corruptie en georganiseerde misdaad, de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht en de hervorming van de justitiële keten, die zich bij vrijwel alle kandidaat-lidstaten en potentiële kandidaat-lidstaten voordoen. Wetgeving, die soms is ingevoerd om de EU tegemoet te komen, wordt in veel gevallen niet uitgevoerd of gehandhaafd.’
Nederland onderschrijft de bevindingen van de Commissie op hoofdlijnen maar plaatst kanttekeningen bij het noemen van een streefdatum voor afronding van onderhandelingen met Kroatië. Hoewel Kroatië flinke vooruitgang heeft geboekt en de impasse in het grensgeschil met Slovenië is doorbroken, constateert de Commissie terecht dat er op het vlak van justitiële hervormingen nog het nodige moet gebeuren. Daarnaast verloopt de samenwerking met het Joegoslavië-tribunaal nog steeds moeizaam. Dat laatste geldt ook voor Servië en daarom ziet Nederland geen aanleiding de Stabilisatie- en Associatieovereenkomst met dit land nu te deblokkeren en de interimovereenkomst, die betrekking heeft op de handelsbepalingen, uit te voeren.
De regering stuurt haar oordeel over de rapporten van de Europese Commissie eind oktober naar de Tweede Kamer. De vaste Kamercommissie Europese Zaken heeft op 11 november een overleg over de EU-uitbreiding op de agenda gezet. De Europese Raad bespreekt de conclusies op 7 en 8 december a.s.