Huizinga geeft startsein voor onderzoek naar toekomst Grevelingen

Staatssecretaris Tineke Huizinga van Verkeer en Waterstaat heeft vandaag in Ouddorp het startsein gegeven voor een verkenning naar de toekomst van de Grevelingen. Het onderzoek richt zich op het verbeteren van de waterkwaliteit, het opwekken van energie uit getijdenbeweging en het versterken van de recreatiesector. De Bestuurscommissie die deze MIRT-Verkenning Grevelingen gaat leiden is vandaag geïnstalleerd. De commissie komt eind 2011 met een advies over het eventueel aanpassen van twee grote Deltawerken, de Brouwersdam en de Grevelingendam.

De verkenning over de toekomst van de Grevelingen is nodig omdat na de aanleg van de Deltawerken het natuurlijke getijdesysteem in het gebied is verdwenen waardoor er een gebrek aan zuurstof in het Grevelingenmeer is ontstaan. De verkenning onderzoekt de mogelijkheden om met een aantal investeringen meer dynamiek in het gebied te brengen, zowel in de natuur als in de economie. Uit eerder onderzoek blijkt dat de waterkwaliteit aanzienlijk verbetert als er weer een beperkte mate van getij in het meer komt. Dit zou bijvoorbeeld kunnen door het maken van een (afsluitbare) opening in de Brouwersdam. In deze doorlaatopening van de Brouwersdam zou een energiecentrale gebouwd kunnen worden die elektriciteit opwekt uit het in- en uitstromende water. Voorlopige studies wijzen erop dat die elektriciteit kan leveren voor 50.000 huishoudens. Ook wordt onderzocht welke functie de Grevelingen kan hebben als opvang- en afvoerbekken bij extreem hoge afvoeren van Maas en Rijn die het gevolg kunnen zijn van klimaatverandering. Met het oog op de klimaatverandering en de hogere rivierafvoeren in de toekomst zou de Grevelingen hier een rol in kunnen hebben.

In de Zuidwestelijke Delta heeft niet enkel de Grevelingen te maken met een verslechterde waterkwaliteit. Het Volkerak-Zoommeer kampt bijvoorbeeld met blauwalgproblemen door de verandering van het getij na de aanleg van de Deltawerken. De staatssecretaris en gedeputeerde Hamelink van de provincie Zeeland hebben daarom vandaag symbolisch cheques uitgewisseld ter waarde van 5,5 miljoen euro die bestemd zijn voor onderzoek naar het weer zout maken van het Volkerak-Zoommeer vanaf 2015. Het gaat hierbij om euro 4,2 miljoen euro van Verkeer en Waterstaat en euro 1,3 miljoen van de regionale overheden. Ook drinkwaterbedrijf Evides en Havenbedrijf R’dam leveren een bijdrage. Onderzocht zal worden hoe de zoetwaterfunctie voor bijvoorbeeld de landbouw behouden kan blijven. Dit is immers een voorwaarde bij het weer zout maken van het meer.

Staatssecretaris Huizinga gaf tijdens de bijeenkomst aan dat er vandaag essentiële stappen gezet worden voor de toekomst van de Zuidwestelijke Delta. ‘We werken aan onze veiligheid en benutten meteen de mogelijkheden die het water ons biedt. De mogelijkheid om de natuur te herstellen door het natuurlijke getij terug te brengen, energie op te wekken en de recreatiesector te versterken’. Gedeputeerde Hamelink sprak tijdens de bijeenkomst over de relatie met de klimaatproblematiek. ‘Deze verkenning gaat over verschillende aspecten van de toekomst van de Grevelingen, maar de mogelijkheid om voor 55.000 huishoudens 100 % schone energie op te wekken is wel heel actueel. Naar mijn mening, en die van mijn collegabestuurders, moeten we bij de Brouwersdam alles op alles zetten om een innovatie in energie-opwekking tot stand te brengen.’

De opdrachtgevers tot de verkenning Grevelingen zijn de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat en het Natuur- en Recreatieschap de Grevelingen (een samenwerking van de provincies Zeeland en Zuid-Holland, de betrokken gemeenten en waterschappen en Staatsbosbeheer). De bestuurscommissie die de MIRT verkenning Grevelingen uit gaat voeren staat onder leiding van een onafhankelijk voorzitter, mw. M. van Lier Lels. Zij is onder meer lid van de Raad van Advies voor Verkeer en Waterstaat en van de Raad voor het Wetenschaps- en Technologiebeleid. Zij is ook voorzitter van de Raad van Toezicht van de Stichting Natuur en Milieu. De commissie bestaat verder uit vertegenwoordigers van de rijksoverheid, de provincies Zeeland en Zuid-Holland, de gemeenten Schouwen-Duiveland en Goedereede en de waterschappen Zeeuwse Eilanden en Hollandse Delta. Staatsbosbeheer en de Stuurgroep Zuidwestelijke Delta hebben een adviserende rol. Ook regionale ondernemers worden in het werk van de commissie betrokken. Burgers worden in de gelegenheid gesteld hun mening en visie te geven. De Verkenning wordt eind 2011 afgerond. Op basis van de verkenning besluit het Rijk welke investeringen zij wil doen voor de toekomst van de Grevelingen.

Besluiten

Al deze onderzoeken maken deel uit van de officiële opdracht van de Bestuurscommissie, dat is het opstellen van een MIRT-Verkenning. Het Meerjarenprogramma Infrastructuur Ruimte en Transport (MIRT) is het instrument van het rijk voor besluitvorming over langetermijninvesteringen.

Deltaprogramma

De Zuidwestelijke Delta is één van de deelprogramma’s in het Deltaprogramma dat wordt opgezet om Nederland ook in de toekomst veilig en leefbaar te houden en de kansen die water biedt te benutten. Het Deltaprogramma richt zich op meer dan (water)veiligheid alleen, er wordt ook gelet op de samenhang van water met wonen, werken, landbouw, natuur, recreatie, landschap, infrastructuur en energie. De onderzoeken die nu in de Zuidwestelijke Delta worden gestart hebben net zoals de andere onderdelen uit het Deltaprogramma dit karakter.