Minister neemt groot deel wijzigingen plannen Natura 2000-gebieden over

Het overgrote deel van de natuurdoelen die in het kader van de Natura 2000-regelgeving worden gesteld, zijn haalbaar. Als provincies in bepaalde gebieden problemen hebben dan is daar in de praktijk vaak een oplossing voor te vinden. Bevestigd wordt dat stikstof een groot knelpunt is. De stikstofbelasting moet afnemen om in 50 van de 162 Natura 2000-gebieden de natuurdoelen te kunnen halen.

Dat blijkt uit de beoordeling van de wijzigingsvoorstellen, die 10 provincies vorig najaar hebben ingediend bij minister Gerda Verburg van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV).

In totaal zijn er 71 voorlopige beheerplannen voor Natura 2000-gebieden ingeleverd. In deze plannen geven de provincies aan hoe zij de kwetsbare natuur in de Natura 2000-gebieden gaan beschermen. Het grootste deel van de doelen in de provinciale gebieden bleken haalbaar. De provincies kwamen in totaal met 114 wijzigingsvoorstellen voor 49 van de gebieden. Hiervan hadden er 81 betrekking op de gestelde doelen en 33 op de begrenzing van de betreffende gebieden.

Minister Verburg laat de provincies vandaag in een brief weten dat zij bijna driekwart van de wijzigingsvoorstellen geheel (59) of gedeeltelijk (25) overneemt bij de definitieve aanwijzing van de gebieden. De minister neemt 30 wijzigingsvoorstellen niet over omdat zij in strijd zijn met de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn.

Natura 2000 is het netwerk van Europese natuurgebieden. Het gaat om gebieden in Europa met bijzondere natuur, vaak zeldzaam in Europa, die bescherming genieten op basis van de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn. Met Natura 2000 wil Europa het verlies aan biodiversiteit een halt toeroepen.

Nederland heeft 162 Natura 2000-gebieden. De gebieden worden dit jaar definitief aangewezen. In deze aanwijzingen wordt vastgelegd welke bijzondere natuur bescherming verdient, wat de natuurdoelen zijn en wat de begrenzing van het gebied is. Per gebied moet vervolgens een beheerplan worden opgesteld. Uit deze beheerplannen moet blijken hoe de natuurdoelen gehaald worden, in welk tempo en welke maatregelen er nodig zijn.

In 2008 heeft minister Verburg met de provincies afgesproken dat zij eerst conceptbeheerplannen mochten opstellen voordat de gebieden definitief worden aangewezen. Dit gebeurde op verzoek van de provincies die wilden beoordelen of de uitvoering van Natura 2000 in de praktijk werkt.

In een brief die de minister vandaag naar de Tweede Kamer stuurt meldt zij dat sommige wijzigingsvoorstellen nieuwe gegevens hebben opgeleverd. Op basis daarvan heeft zij besloten een aantal gebieden kleiner te begrenzen of in enkele gevallen de doelen aan te passen. Soms is het ook beter om de verbetering van een bepaald type natuur over de tijd uit te smeren om zodoende andere waardevolle natuur in het gebied afdoende te kunnen beschermen. Het beheerplan biedt hiervoor mogelijkheden.

De minister kondigt verder aan dat zij 3 provinciale wijzigingsvoorstellen toch overneemt ook al passen ze minder goed in de Europees gehanteerde systematiek voor begrenzing en formulering van natuurdoelen. Voor deze gebieden kan met een andere begrenzing zowel de doelstelling bereikt worden (soms beter) en is er in het gebied een groter draagvlak voor de maatregelen.

De minister kan zich vinden in de voorstellen om de doelen voor blauwgrasland in het gebied Groote Wielen te schrappen in ruil voor een toevoeging van dit doel in Van Oordts Mersken en een deelgebied uit Korenburgerveen uit de begrenzing te halen, aangezien de kamsalamander in Korenburgerveen en de rest van de omgeving zonder dit deelgebied al goed beschermd wordt. Ook kan de minister zich vinden in het voorstel om het deelgebiedje De Vetpot in het Natura 2000-gebied Bergvennen & Brecklenkampse Veld uit de begrenzing te halen.

Volgens de minister is in de 3 wijzigingsvoorstellen voldoende aangetoond dat de natuurdoelen ook elders in de omgeving gehaald kunnen worden. Ze zal in Brussel aangeven dat er daarmee wel gehandeld wordt in de geest van de Natura-2000-systematiek.

In de brief aan de Kamer meldt de minister dat stikstof het grootste probleem is bij de implementatie van Natura 2000. De belasting is te groot om in gebieden met natuur die gevoelig is voor stikstof de doelen te halen. Om dit knelpunt aan te pakken werkt de minister aan een programmatische aanpak voor stikstof. Die aanpak voorziet in maatregelen om de stikstofdepositie te verlagen en in maatregelen voor het behoud en herstel van de natuurdoelen. Dit moet leiden tot de benodigde afname van de stikstofbelasting voor de kwetsbare natuur en tevens ruimte geven voor economische ontwikkeling.

Op een aantal punten heeft de minister met de provincies afgesproken de ingediende beheerplannen aan te vullen. Zo moet er volgens de minister meer duidelijkheid komen over de sociale-economische activiteiten die in de gebieden kunnen plaatsvinden. Op basis daarvan is immers te beoordelen of er een goede balans is tussen de ecologische doelen en de sociaal-economische activiteiten in een gebied.

Met de provincies is ook afgesproken dat ze de financiële paragraaf vergelijkbaar maken, zodat eventuele tekorten scherp in beeld zijn. Dat is nodig omdat provincies zo bij de opstelling van het definitieve beheerplan slim kunnen omgaan met de beschikbare budgetten en deze voor de meest urgente zaken kunnen inzetten.