Kamerbrief inzake beantwoording vragen van de leden Haverkamp en Omtzigt over christenen in Irak

Graag bied ik u hierbij de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door de leden Haverkamp en Omtzigt over christenen in Irak. Deze vragen werden ingezonden op 23 december 2009 met kenmerk 2009Z25234.


De Minister van Buitenlandse Zaken,

Drs. M.J.M. Verhagen

Antwoorden van de heer Verhagen, Minister van Buitenlandse Zaken op vragen van de leden Haverkamp en Omtzigt (CDA) over christenen in Irak.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de aanvallen op christelijke kerken in Noord-Irak in de afgelopen week, waarbij burgers om het leven zijn gekomen? 1)

Antwoord

Ja.

Vraag 2
Deelt u de mening dat het feit dat deze gewelddadigheden juist in de week voor Kerstmis plaatsvinden een onderstreping vormt van het feit dat de christelijke minderheid onder zeer zware omstandigheden moet leven? Op welke wijze kan Nederland deze mensen steunen?

Antwoord

Deze gewelddadigheden, evenals andere (zowel gerichte als ongerichte) aanslagen die in de afgelopen maanden plaatsvonden tegen de Iraakse bevolking, onderstrepen dat de veiligheidssituatie in Irak nog zeer ernstig is. Alle geledingen van de Iraakse samenleving worden hierdoor getroffen. Dat ook kwetsbare groepen als etnische en religieuze minderheden doelwit zijn van aanslagen is bijzonder zorgelijk.

Nederland en de Europese Unie vragen regelmatig aandacht bij zowel de Iraakse regering als bij de Koerdische regionale regering voor de mensenrechtensituatie. Dat betreft de mensenrechtensituatie in het algemeen, maar juist ook de noodzaak om kwetsbare groepen als etnische en religieuze minderheden maximaal mogelijke bescherming te bieden. Nederland geeft voorts humanitaire hulp ten behoeve van vluchtelingen in de buurlanden en intern ontheemden in Irak. Deze hulp komt ook ten goede aan etnische en religieuze minderheden. Daarnaast tracht Nederland middels onder meer onze deelname aan de NAVO-trainingsmissie en de EU-Justlex ‘rule of law’ missie een bijdrage te leveren aan een versterking van de capaciteiten van de Iraakse veiligheidsdiensten en aan een versterking van de justitiële sector.

Ook de VN-missie in Bagdad (UNAMI) benadrukt de waardevolle bijdrage van etnische en religieuze minderheden aan de Iraakse samenleving en het belang hen maximale bescherming te bieden. Uit een recente persbericht van UNAMI blijkt dat de Iraakse autoriteiten rondom de afgelopen christelijke feestdagen in wijken waar veel christenen wonen de veiligheidstroepen extra gealerteerd hebben.

Vraag 3
Is het waar dat de Verenigde Staten een aantal Al-Qaeda leden opgepakt hebben in verband met een aantal aanslagen? Zo ja, om welke aanslagen gaat het? Op welke wijze zullen deze mensen berecht worden?

Antwoord

Het wordt mij uit uw vraag niet geheel duidelijk waar u in het bijzonder op doelt. In algemene zin kan worden opgemerkt dat de afgelopen jaren zowel de VS als de Iraakse regering meerdere personen hebben gearresteerd op verdenking van betrokkenheid bij aanslagen.

Vraag 4
Is bij u bekend wie de daders van de moord op aartsbisschop Rahno in Noord-Irak waren? 2)

Antwoord

Het rapport van Human Rights Watch van 10 november jl. “On vulnerable ground”, merkt over de ontvoering en moord op bisschip Rahno op: “…The accused leader of the kidnappers, Ahmed Ali Ahmed (known as Abu Omar), was captured by Iraqi officials, who described him as an al Qaeda leader…”.

Bij dergelijke misdrijven wordt doorgaans aangenomen dat zij mogelijk gepleegd worden door terroristische organisaties die met dergelijke daden religieuze en etnische tegenstellingen willen aanwakkeren en het gezag van de Iraakse regering trachten te ondermijnen, door criminelen wie het om het losgeld is te doen, danwel een combinatie van beiden.

Vraag 5
Kunt u aangeven hoeveel kerken de afgelopen jaren in Noord-Irak zijn aangevallen en hoeveel mensen daarbij zijn omgekomen?

Antwoord

Er zijn mij daar geen onafhankelijke statistieken over bekend.

Het rapport van Human Rights Watch van 10 november jl. “On vulnerable ground” beschrijft wel diverse tegen minderheden gerichte aanslagen in de afgelopen jaren. Het rapport “Iraq’s New Battlefront: The Struggle over Ninewa” van 28 september jl. van de International Crisis Group beschrijft de situatie van minderheden in de provincie Nineveh en beschrijft eveneens een aantal aanslagen die daar de afgelopen jaren tegen minderheden zijn gepleegd, waaronder ook de moord op bisschop Rahno.

Op de website van de Amerikaanse NGO ‘Iraq Body Count’ worden statistieken genoemd (gebaseerd op berichten in de media) van het aantal door geweld omgekomen Iraakse burgers in de afgelopen jaren. In 2009 zouden volgens deze organisatie 4.498 burgers in Irak zijn omgekomen. Het hoogtepunt van het geweld zou hebben gelegen in 2006 en 2007 met respectievelijk 27.695 en 24.521 burgers.

Vraag 6
Op welke wijze zult u de Iraakse regering en de autoriteiten in Noord-Irak aanspreken op aanvallen op religieuze minderheden? Hoe zult u bevorderen dat groepen daar samenleven en elkaar niet het land uitjagen? 3)

Antwoord

Zie antwoord op vraag 2.

1) Nederlands Dagblad, 16 december 2009: “Doden bij aanslagen op kerken Irak”

2) Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2007-2008, nr. 1662

3) Human Rights Watch, 10 november 2009: “On vulnerable ground”

Pagina 4 van 4