Installatie Comité Binnenvaartveiligheid
Alleen de uitgesproken tekst geldt.
Dames en heren,
Wie een binnenvaartschip bestuurt, heeft met enorme krachten te maken. Een standaard containerschip vervoert 200 containers. Dat staat gelijk aan 100 vrachtwagens! De krachten van een binnenvaartschip, zijn dus vele, vele malen groter dan de krachten van de schipper die het aanstuurt.
Logisch dat we ons continu moeten inspannen om de veiligheid op peil te houden.
Dat veiligheid niet vanzelfsprekend is, bleek vorige maand toen er twee ongevallen met binnenvaartschepen gebeurden:
· Op de Boven-Merwede botsten een duwboot en een vrachtschip op elkaar. Het vrachtschip maakte water en de brandweer rukte met groot materieel uit om het schip leeg te pompen. Niemand raakte gewond.
· Bij een ongeluk op de Zaan voer een binnenvaartschip tegen een brug en raakte een schipper gewond. De waterpolitie constateerde dat de schipper alleen aan boord was en dat de verplichte matroos ontbrak.
Gelukkig blijft het vaak bij verwondingen. Het aantal dodelijke ongevallen in de binnenvaart is klein. Maar ieder slachtoffer is er natuurlijk één teveel. In 2008 overleden er 4 mensen door een ongeval met een binnenvaartschip. Het aantal ongevallen waarbij sprake is van doden, gewonden of grote materiële schade ligt al jaren tussen de 100 en 150.
Dit aantal is laag, zeker als je je bedenkt dat het steeds drukker wordt op onze binnenwateren. Onze binnenvaartsector is dus relatief veilig. Die veiligheid hebben we niet cadeau gekregen. We hebben er jarenlang hard voor gewerkt. In technisch opzicht hebben we onszelf steeds opnieuw overtroffen:
· Een modern binnenvaartschip is zeer goed uitgerust. Het anker is in een nis gebouwd, zodat andere schepen bij een aanvaring niet opengereten worden. Soms heeft het een boegschroef zodat de schipper nauwkeurig kan manoeuvreren.
· Vaarwegbeheerders kunnen het scheepvaartverkeer steeds beter begeleiden. Mede dankzij de transponder , waarmee steeds meer schepen zijn uitgerust.
De technische risico’s op ongelukken nemen dus af. Daar tegenover staat dat het risico op menselijk falen toeneemt. Want het wordt steeds drukker op de binnenwateren:
· Nederland heeft de grootste binnenvaartvloot en met de Waal de drukst bevaren rivier van Europa.
· Schepen worden steeds groter. Tot wel 135 meter lang en vijf- tot zesduizend ton laadvermogen.
· Naast de beroepsvaart groeit de recreatievaart sterk. Dit kan vooral in de zomer tot lastige situaties leiden.
Als schepen weinig ruimte hebben, is een botsing zo gebeurd. Om dit risico te verkleinen, moeten we het veiligheidsbewustzijn in de binnenvaart vergroten. Ik wil u expliciet vragen om met mij te zoeken naar de manier waarop we dit het beste kunnen aanpakken.
Naast het risico van menselijk falen zijn er nog vier andere risico’s door IVW geïdentificeerd. We hebben nu een top-5 met de meest prangende risico’s. Maar deze top-5 is niet in beton gegoten. Als er andere veiligheidsrisico’s zijn die u opvallen: kaart ze aan zodat we kunnen kijken wat we eraan kunnen doen.
Want u ziet misschien dingen die wij vanuit Den Haag over het hoofd zien. Iedereen die hier om te de tafel zit, kijkt vanuit zijn eigen invalshoek en heeft een eigen perspectief: de vervoerders, de verladers, belangenbehartigers van logistieke en industriële bedrijven, recreatievaart, verzekeraars en opleidingsinstituten. Ook mijn ministerie kijkt vanuit verschillende invalshoeken naar de binnenvaart: vanuit het beleid, de inspectie en de vaarwegbeheerders.
De samenstelling van het Comité Binnenvaartveiligheid is met zorg gekozen. Ik maak graag gebruik van uw ogen en oren. Uw voorstellen kunnen een goede bijdrage leveren aan het beleid van de Rijksoverheid. Ik waardeer het dat u tijd vrijmaakt om met mij mee te denken. Aan de ene kant lijkt het misschien logisch, want de eerste verantwoordelijkheid voor de veiligheid ligt bij u: de binnenvaartsector zelf.
Aan de andere kant kan ik mij voorstellen dat u op dit moment ook andere zaken aan uw hoofd heeft. Want de crisis eist zijn tol in de binnenvaart. Met alle gevolgen van dien voor scheepseigenaren en hun gezinnen.
Ondanks alles heeft u besloten om plaats te nemen in dit comité. Daar wil ik u hartelijk voor bedanken. En ik zeg u bij deze dat u er ook iets voor terugkrijgt.
Want we hebben met Hans Blokland een fantastische voorzitter, die zeker gaat zorgen dat dit comité op stoom komt. Hans, ik weet dat jij er een meester in bent om gezamenlijk doelen te bereiken.
Daarnaast draag jij de binnenvaartsector een warm hart toe:
· Je hebt je in het Europees Parlement ingezet voor vervoersvraagstukken.
· Je vader was havenpredikant.
Jij bent hier de beste stuurman, en gelukkig sta je niet aan wal.
Ik dank u allen hartelijk voor uw enthousiasme, uw betrokkenheid en uw komst naar Den Haag. Ik heb de handtekening onder het instellingsbesluit al gezet dus u bent formeel al geïnstalleerd. Daarmee wil ik u hartelijk feliciteren. Ik wens u veel succes met uw werkzaamheden en ik kijk uit naar uw voorstellen.