Beantwoording vragen van het lid Haverkamp over de sluiting van een kantoor van het Rode Kruis in de Indonesische provincie Papoea

Graag bied ik u hierbij de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door de het lid Haverkamp over de sluiting van een kantoor van het Rode Kruis in de Indonesische provincie Papoea. Deze vragen werden ingezonden op 28 april 2009 met kenmerk 2009Z08199.

De Minister van Buitenlandse Zaken,
Drs. M.J.M. Verhagen

Antwoorden van de heer Verhagen, Minister van Buitenlandse Zaken op vragen van het lid Haverkamp (CDA) over de sluiting van een kantoor van het Rode Kruis in de Indonesische provincie Papoea.

Vraag 1
Heeft u kennisgenomen van de sluiting van het kantoor van het Rode Kruis in de Indonesische provincie Papoea? 1)

Antwoord
Ja.

Vraag 2
Kunt u verklaren waarom het Rode Kruis, volgens de Indonesische autoriteiten, niet over de juiste vergunning beschikte om op Papoea te werken, terwijl de organisatie zelf zegt een overeenkomst voor onbepaalde tijd met de Indonesische regering te hebben? Deelt u de mening dat organisaties zoals het Rode Kruis in principe vrije toegang zouden moeten hebben? Zo nee, waarom niet?

Antwoord
De juridische basis voor de werkzaamheden van het International Committee of the Red Cross (ICRC) in Indonesië bestaat uit een standaard briefuitwisseling van ICRC met de Indonesische overheid uit 1977, alsook een administratieve overeenkomst uit 1987 waarin het ICRC-kantoor in Jakarta een officiële regionale status krijgt.

Sinds eind jaren negentig hebben de Indonesische overheid en het ICRC overleg gevoerd over vernieuwing van de bestaande juridische overeenkomsten, waarbinnen ook de kwestie van de officiële status van alle kantoren binnen Indonesië zou moeten worden geregeld. Het Indonesische ministerie van Buitenlandse Zaken meldt dat het ICRC momenteel nog niet heeft voldaan aan de registratie-eisen die de Indonesische autoriteiten stellen aan Internationale Non-gouvernementele Organisaties. Nadat de besprekingen enige jaren hebben stilgelegen, zijn deze recentelijk weer hervat.

Het ICRC zou altijd vrije toegang tot Indonesië moeten krijgen en heeft dit tot nog toe ook steeds gehad. In afwachting van een akkoord over een permanente oplossing wordt het merendeel van de huidige activiteiten op Papoea vooralsnog voortgezet door het Indonesische Rode Kruis.

Vraag 3
Hoe verhoudt de sluiting van het kantoor van het Rode Kruis zich tot uw indruk dat de toegang tot Papoea verbetert? Kunt u aangeven hoe in uw ogen "de trend" zich op dit moment ontwikkelt?

Antwoord
De kwestie tussen de Indonesische autoriteiten en het ICRC betreft een vernieuwing van de bestaande juridische overeenkomst tussen beide partijen en wordt vooralsnog niet geïnterpreteerd als een ombuiging van de trend.

Zoals ik de Tweede Kamer reeds meldde, voeren Nederland en de EU zowel op centraal als provinciaal niveau een structurele dialoog over de ontwikkelingen in Papoea, waarbij ook de toegang aan bod komt. Incidenten daargelaten, bestaat dezerzijds nog steeds de indruk dat de toegang tot Papoea verbetert.

Vraag 4
Hoe verhoudt deze maatregel zich tot de bevoegdheden die de overheden in Papoea en West Papoea zouden moeten krijgen op basis van de in 2001 aangenomen Speciale Autonomiewet (SAL)?

Antwoord
Het ICRC is verzocht de veldkantoren in heel Indonesië te sluiten. Het betreft hier niet alleen het veldkantoor in Papoea, maar ook in Atjeh. Indien deze bevoegdheden binnen de SAL aan de lokale overheden toebedeeld zouden zijn dan blijft het besluit inzake het ICRC, gezien de landelijke werking, toch een aangelegenheid van de centrale overheid.

Vraag 5
Bent u bereid de uitzetting van het Rode Kruis ter sprake te brengen in de structurele dialoog over de ontwikkelingen op Papoea die u voert met de Indonesische autoriteiten en de EU Mensenrechtendialoog met Indonesië? Zo nee waarom niet?

Antwoord
De ontwikkelingen op Papoea zijn onderdeel van de structurele dialoog met Indonesië. Direct na het bekend worden van de uitzetting van het ICRC uit Papoea heeft Nederland hierover toelichting gevraagd bij de Indonesische autoriteiten. Nederland zal deze kwestie indien nodig ook in de nabije toekomst bij de Indonesische autoriteiten opbrengen.

1) NRC Handelsblad, 23 april 2009: “Indonesië weert Rode Kruis uit Papoea”

Joyo Indonesia News, “Indonesia Orders ICRC (Red Cross) Out of Papua Over Jail Visits”