Inzetten op verduurzaming

Gelegenheid:

Inzetten op verduurzaming

Gasconflict tussen Rusland en Oekraine laat noodzaak van betere infrastructuur zien

Uitvoering van de ambitieuze klimaatdoelstellingen die we onszelf binnen Europa hebben opgelegd, mag niet worden uitgesteld. De financiële crisis is geen excuus om deze maatregelen op de lange baan te schuiven. Integendeel, overheden die de reële economie ondersteunen zouden dat op zo’n manier moeten doen dat het klimaat ermee gediend is. Dat betekent investeren in innovatie en schone technologie. Zo snijdt het mes aan twee kanten: we bestrijden de negatieve effecten van de financiële crisis door onze economie een impuls te geven en tegelijkertijd nemen we de eisen die de toekomst aan ons stelt serieus. De noodzaak de mondiale economie op groenere leest te schoeien sprak ook uit de inaugurele rede van president Obama – wij zijn het van harte met hem eens.

Ook uit oogpunt van energievoorzieningszekerheid is het verstandig om op innovatie in te zetten. Het gasconflict tussen Rusland en Oekraïne mag als voorbeeld dienen. Inmiddels stroomt het gas weer, maar miljoenen Europese burgers waren wekenlang verstoken van Russisch gas dat door Oekraïne wordt aangevoerd. Onze eigen verwarming bleef weliswaar branden, maar de warmte leek toch iets minder behaaglijk: hoe zeker kunnen we er immers van zijn dat de levering van Russisch gas door Oekraïne niet ook in de toekomst problematische trekken blijft vertonen?

De Europese Unie heeft eensgezind gehandeld bij het oplossen van het gasconflict en dat is winst: alleen als lidstaten zich niet tegen elkaar laten uitspelen, kan de Unie invloed uitoefenen en partijen, zoals in dit geval Rusland en Oekraïne, onder druk zetten. Wij zijn dan ook grote voorstanders van het verder ontwikkelen van het Europees energiebeleid. In november vorig jaar presenteerde de Europese Commissie een Strategic Energy Review, die wat ons betreft hele goede aanknopingspunten bevat:

Zo moet de Europese infrastructuur worden versterkt, zodat betere verbindingen ontstaan tussen landen. Er moeten alternatieve aanvoerroutes komen: de aanleg van de Nabucco pijpleiding (door Turkije) en de Nordstream pijpleiding (door de Baltische Zee) moet voortvarend ter hand worden genomen. Onze deelname aan het Nordstream project is niet alleen van belang voor Nederland als gasrotonde voor Noordwest Europa, maar dient ook een breder Europees belang. Europa kan zo profiteren van de extra hoeveelheid gas die via dit kanaal op de markt zal worden gebracht. Ook de bouw van terminals voor LNG (liquified natural gas) levert extra aanvoerroutes op: er is er al één in aanbouw in de Rijnmond.

We zullen een te grote afhankelijkheid van één of enkele landen moeten voorkomen. Daarom besteden we meer aandacht aan onze relaties met energieproducenten. Dat doen we op Europees niveau, maar Nederland kijkt zelf ook uit naar nieuwe partners. Algerije bijvoorbeeld. Wij hebben bewust de banden met dit gasrijke land aangehaald: in de afgelopen twee maanden bezochten wij beiden Algiers om het afsluiten van gascontracten tussen Nederlandse en Algerijnse bedrijven te bespoedigen.

Er moet hernieuwde aandacht komen voor de olie- en gasvoorraden, zodat we een grotere buffer hebben in geval van problemen. En natuurlijk moeten we efficiënter omspringen met onze energie.

Last but not least verdient de ontwikkeling van eigen Europese energiebronnen hoge prioriteit. We streven naar een nieuwe energiemix: we willen Nederland minder afhankelijk maken van olie en gas door meer duurzame vormen van energie – wind, zon en water - te bevorderen en de optie van kernenergie open te houden.

Tijdens de Europese Voorjaarstop in maart, waar de Strategic Energy Review op de agenda staat, spreken Europese leiders over al deze punten. Wij zullen er in de aanloop naar die Top voor pleiten dat energie- en klimaatbeleid in samenhang worden besproken met economisch beleid. De financiële crisis zou als katalysator moeten werken om de verduurzaming van onze economie een belangrijke stap dichterbij te brengen. Bij het overdenken van steunmaatregelen zou juist ook het toekomstig concurrentievermogen leidend moeten zijn, niet de bescherming van zaken die ons tot dusver welvaart hebben gebracht, maar die niet zijn opgewassen tegen de uitdagingen van de 21e eeuw. Bijvoorbeeld: er valt een enorme efficiency-winst te boeken door de ontwikkeling van smart grids, een technologische aanpassing in het distributiesysteem die steeds dichterbij komt: die ontwikkeling zou moeten worden versneld. Ook de technologie om CO2 af te vangen en op te slaan (CCS) is binnen handbereik, maar op dit moment vanuit commercieel oogpunt nog onvoldoende rendabel. Ook daar ligt een rol voor de overheid. Iedereen kan zijn geld maar één keer uitgeven. Laten we het dan verstandig doen.

Maria van der Hoeven

Minister van Economische Zaken

Maxime Verhagen

Minister van Buitenlandse Zaken