Kamerbrief inzake verzoek Rapport "International Verification & Fact Finding Mission (IVFFM) on attacks against lawyers and judges in the Philippines 4-13 november 2008"

Graag bied ik u hierbij mijn reactie aan op het verzoek van de vaste commissie voor Buitenlandse Zaken van 6 juli 2009 met kenmerk 2009Z12054/2009D34372 om een reactie op Rapport "International Verification & Fact Finding Mission (IVFFM) on attacks against lawyers and judges in the Philippines 4-13 november 2008 (The Measures Measured)” van de Stichting Advocaten voor Advocaten.

Het rapport geeft een goed overzicht van en inzicht in de ontwikkelingen aangaande buitengerechtelijke executies in de Filipijnen over de periode tussen de missie die de Stichting uitvoerde in 2006 en die van 2008. De Filipijnse regering, zo blijkt ook uit de rapportage, trekt zich de aanbevelingen en conclusies van nationale en internationale onderzoeken naar de buitengerechtelijke executies tot op zekere hoogte aan en erkent dat deze moorden een serieus probleem vormen. Zo is een aantal initiatieven genomen om de veiligheid van rechters en advocaten te verbeteren, heeft men zich ontvankelijk opgesteld ten aanzien van buitenlandse hulp om de situatie te verbeteren (EU) en heeft president Arroyo publiekelijk de buitengerechtelijke executies veroordeeld.

Het aantal buitengerechtelijke executies in de periode die het rapport beschrijft is gedaald. Tegelijkertijd zijn er in deze periode nieuwe gevallen van moord op advocaten, rechters en openbare aanklagers bekend geworden en komt het volgens het rapport nog steeds voor dat advocaten achtervolgd, bedreigd en geïntimideerd worden. Daarbij komt dat er sinds 2006 nauwelijks veroordelingen zijn geweest van daders van buitengerechtelijke executies en dat de voortgang in de onderzoeken hiernaar in veel gevallen marginaal is. Dit is een zorgelijke situatie die het algemene vertrouwen in de rechtspraak ondermijnt en een cultuur van straffeloosheid in stand houdt.

In haar brief van 10 juni jl. verzocht de Stichting Advocaten voor Advocaten de situatie van rechters en advocaten in de Filipijnen op Europees niveau aan de orde te stellen, te bevorderen dat deze verbetert en onder de internationale aandacht blijft. Ik heb in mijn reactie de Stichting ervan verzekerd dat Nederland de situatie in de Filipijnen actief volgt. Zo heeft de regering zich de afgelopen jaren bilateraal en in EU kader sterk gemaakt voor verbetering van de mensenrechtensituatie in de Filipijnen, in het bijzonder ook voor wat betreft de buitengerechtelijke executies. In contacten met de Filipijnse regering is de zorg over de mensenrechtensituatie, de situatie rond de buitengerechtelijke executies en ook individuele gevallen van mensenrechtenschendingen, nadrukkelijk overgebracht. De geïnterviewden in het rapport bevestigen deze actieve houding overigens ook. Naar verwachting zal op korte termijn het EU programma, de “Justice Assistance Mission”, dat tot stand kwam naar aanleiding van de situatie rond de buitengerechtelijke moorden, van start gaan. Dit op Filipijns verzoek door de EU aangeboden programma biedt advies, technische assistentie en training op strafrechtelijk gebied waaronder onderzoek, rechtspraak en gerechtelijke vervolging. Verder onderhoudt de Nederlandse ambassade in Manilla nauwe contacten met een breed scala aan mensenrechtenorganisaties en biedt de ambassade jaarlijks ook financiële ondersteuning aan mensenrechtenprojecten.

De Minister van Buitenlandse Zaken,

Drs. M.J.M. Verhagen