Olympische kampioenen zijn inspiratie voor de samenleving

Nadat minister Klink de gouden medaille winnaars 's ochtends Koninklijk mocht onderscheiden, sprak hij 's middags alle Nederlandse deelnemers aan de Olympische Winterspelen in Vancouver toe. "Het organiseren van de Olympische Spelen in 2028 is natuurlijk een prachtig doel om naar te streven, maar kan alleen bereikt worden als we ons daar als land voor inzetten en als we ons manifesteren als een écht sportland met een winnaarsmentaliteit."

Beste sporters, beste aanwezigen,

Het voelt ongemakkelijk om hier te staan. Eigenlijk had hier oud-staatssecretaris Jet Bussemaker moeten staan. Jet is eigenlijk niet te vervangen, gelukkig is ze wel aanwezig!

Het is voor mij dus een onverwachts genoegen om jullie, het neusje van de zalm van de Nederlandse topsport, te mogen toespreken. In tegenstelling tot de minister president en Erica Terpstra ben ik niet in Vancouver geweest. Maar dat neemt niet weg dat ik vanuit Nederland prima jullie fantastische prestaties heb kunnen volgen, ook al was dat soms diep in de nacht.

Samen met miljoenen Nederlanders zag ik hoe Ireen Wüst en Mark Tuitert de koningin en koning van Olympic Oval werden. Ik zag Annette Gerritsen en Laurine van Riessen zilver en brons halen op de 1000 meter. En zoals heel Nederland zag ik Sven Kramer met grote overmacht de 5 kilometer winnen en de overwinning op de 10 kilometer mislopen. Dat was een ontgoocheling voor heel Nederland en zeker ook voor Gerard Kemkes. Gelukkig werd het gecompenseerd door de bronzen medaille van Bob de Jong en door de prachtige gouden prestatie van Nicolien Sauerbreij.

Maar topsport is natuurlijk niet alleen winnen. De bobslee-teams stuiterden razendsnel door een enorm gladde ijsbaan zonder een medaille te winnen en de viermansbob trok zich zelfs terug. De shorttrackers haalden het ere podium niet en velen gingen onderuit en ook de snowboarder en een aantal langebaanschaatsers wisten niet het eremetaal te bemachtigen.

Er wordt nu eenmaal meer verloren dan gewonnen in de topsport.
Maar wie een keer –of vaker – verliest, kan ook altijd weer de nieuwe kampioen worden. We zijn daar allemaal de afgelopen weken getuigen van geweest. Ireen Wüst zei niet voor niets na de 1500 meter: ‘Soms is topsport niet leuk, maar vandaag is topsport geweldig!’

Jullie hebben met elkaar acht medailles gewonnen en daarmee is Nederland op de tiende plaats geëindigd in de medaille spiegel.
Dat is een geweldige prestatie en daarmee voldoen we aan de doelstelling van het NOC*NSF - en ondersteunt door het kabinet - dat Nederland bij de beste 10 sportlanden hoort. In die rangschikking laten we onder meer Rusland, Italië, Frankrijk en Japan achter ons.

Een dergelijk prestatie komt niet uit de lucht vallen, daar is jaren aan voorbereidingen voor nodig. Natuurlijk op de eerste plaats van jullie, de topsporters. Jullie zijn al vaak van kinds af aan bezig met het bereiken van de top. Je ontzegt jezelf al jarenlang heel veel leuke dingen en je bent keihard voor jezelf.
Maar dat geldt ook voor jullie trainers, begeleiders, ouders, partners en iedereen in jullie directe omgeving. Iedereen moet een bijdrage leveren om uiteindelijk één persoon te laten schitteren. Iedereen levert iets in. Topprestaties zijn het resultaat van een geoliede machine waarin alles – geen onderdeel uitgezonderd – optimaal loopt.

Dat is ook de gedachte achter het Olympisch Plan van NOC*NSF dat de Nederlandse overheid steunt. Het organiseren van de Olympische Spelen in 2028 is natuurlijk een prachtig doel om naar te streven, maar kan alleen bereikt worden als we ons daar als land voor inzetten en als we ons manifesteren als een écht sportland met een winnaarsmentaliteit.

In het Olympisch Plan gaan we er vanuit dat het organiseren van de Olympische Spelen pas mogelijk is als we ook op andere terreinen goed scoren. Niet alleen in de sport. Het organiseren van de Spelen is daarom ook niet het enige en ook niet het belangrijkste doel van het Olympisch Plan.
Het kabinet wil sport in Nederland op een hoger niveau brengen en sport inzetten als middel en inspiratiebron voor andere sectoren.
En daarvoor zijn jullie onontbeerlijk!

Sport is niet iets dat geïsoleerd in de samenleving plaatsvindt, maar dat breed verankerd is in en ook zijn effect heeft op de hele samenleving.
In dat kader past bijvoorbeeld het vergroten van de maatschappelijke waarde van sportevenementen.

De start van de Tour de France en het WK Turnen zijn natuurlijk prachtige sportevenementen om in Nederland te hebben, maar ze hebben meer potentie dan sport alleen. Deze evenementen kunnen ingezet worden om een impuls aan het toerisme te geven en om jongeren aan werkervaring te helpen.

Ook willen we sport inzetten voor mensen in achterstandsposities. Bijvoorbeeld: dak- en thuislozen, ex-gedetineerden, zwerfjongeren, tienermoeders. Sport kan namelijk bijdragen aan een prettiger leven. Sporten is leuk om te doen, goed voor de gezondheid en je ontmoet andere mensen. Door te sporten kun je meer structuur in je leven brengen en word je weerbaarder. Bovendien kijken buitenstaanders positiever naar je, als je aan sport doet.
Dat zie je ook in schoolresultaten terug. Kinderen presteren beter als ze aan sport doen en zelfs het pesten neemt er door af.

2028 is inderdaad nog erg ver weg, maar het is, zoals jullie als topsporters weten, van groot belang om ver vooruit te denken als je een doel wilt bereiken. Een stip op dehorizon.
En uiteindelijk moet alles kloppen. Een geoliede machine die optimaal werkt.

Jullie, de medaillewinnaars, is dat gelukt in Vancouver. Ik wil jullie daar allemaal nogmaals mee feliciteren.
Een aantal van jullie heb ik vanochtend zelfs een Koninklijke onderscheiding mogen opspelden.

De komende dagen zullen jullie ongetwijfeld veel huldigingen ondergaan en je verhaal aan allerlei media vertellen.
Ik hoop dat jullie er ontzettend van genieten!