Beantwoording vragen lid Gesthuizen over aanbestedingen door de NCDO
Graag bied ik u hierbij, mede namens de de minister van Economische Zaken, de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door het lid Gesthuizen over aanbestedingen door de NCDO. Deze vragen werden ingezonden op 24 oktober 2007 met kenmerk 2070803350.
De minister voor Ontwikkelingssamenwerking,
Bert Koenders
Antwoorden van de heer Koenders, minister voor Ontwikkelingssamenwerking op vragen van het lid Gesthuizen (SP) over aanbestedingen door de NCDO.
Vraag 1
Wat is uw reactie op het artikel Stichting negeert Europese richtlijnen voor aanbesteding? 1)
Antwoord
Ik heb kennis genomen van het artikel. Hoewel de NCDO subsidie ontvangt uit de begroting van het ministerie van Buitenlandse Zaken voor draagvlakactiviteiten op het terrein van ontwikkelingssamenwerking, draagt de NCDO zelf de verantwoordelijkheid voor de naleving van toepasselijke wet- en regelgeving bij de uitvoering van haar activiteiten.
Vraag 2
Waarom is niet eerder duidelijkheid verschaft over het al dan niet aanbestedingsplichtig zijn van NCDO vanuit de ministeries van Buitenlandse Zaken en Economische Zaken?
Antwoord
Als zelfstandig in het maatschappelijk verkeer werkzame rechtspersoon draagt de NCDO – zoals gezegd - zelf de verantwoordelijkheid voor de naleving van toepasselijke wet- en regelgeving bij de uitvoering van haar activiteiten. Het feit dat de activiteiten van de NCDO geheel of gedeeltelijk gesubsidieerd worden maakt dit niet anders.
Het Ministerie van Buitenlandse Zaken wijst subsidieontvangende organisaties bij gelegenheid wel op het feit dat zij bij opdrachtverlening aan derden mogelijkerwijs het Europese aanbestedingsrecht moeten toepassen. Dit gebeurt uit oogpunt van dienstbaarheid. Er is hiertoe uitdrukkelijk geen verplichting voor de minister.
Vraag 3
Is NCDO volgens de huidige criteria wel of niet aanbestedingsplichtig? Zo ja, sinds wanneer is de stichting dat en waarom is de stichting in dat geval niet opgenomen in de lijst van aanbestedende diensten zoals die op de site van het ministerie van Economische Zaken te vinden is?
Antwoord
De kwalificatie of de NCDO wel of geen aanbestedende dienst is, en dus aanbestedingsplichtig, kan worden bepaald aan de hand van de criteria in het Besluit aanbestedingsregels voor overheidsopdrachten (Bao). Daarin staat dat een aanbestedende dienst is de staat, een provincie, een gemeente, een waterschap, een publiekrechtelijke instelling of een samenwerkingsverband van deze overheden of publiekrechtelijke instellingen. Er gelden drie voorwaarden om te kwalificeren als publiekrechtelijke instelling:
1. het moet gaan om een instelling die is opgericht met het specifieke doel te voorzien in behoeften van algemeen belang, niet zijnde van industriële of commerciële aard;
2. de instelling moet rechtspersoonlijkheid hebben; en
3. er moet sprake zijn van een overwegende overheidsinvloed (onder andere doordat de activiteiten van de instelling in hoofdzaak worden gefinancierd door een aanbestedende dienst).
Naar mijn mening is de NCDO te kwalificeren als publiekrechtelijke instelling (de NCDO wordt voor meer dan 50% gesubsidieerd door BZ) en is zodoende aanbestedingsplichtig.
Publiekrechtelijke instellingen worden op de website van het ministerie van Economische Zaken in een lijst1 weergegeven. Op de website van EZ staat daarbij vermeld dat deze lijst indicatief is. Dat de NCDO niet op deze lijst wordt genoemd betekent dus geenszins dat zij niet als publiekrechtelijke instelling (en dus als aanbestedende dienst) kan worden gekwalificeerd.
Vraag 4
Indien de stichting aanbestedingsplichtig is, bent u van mening dat de regels zijn geschonden? Wilt u uw antwoord toelichten?
Vraag 5
Is sprake geweest van het ongeoorloofd splitsten van opdrachten door NCDO?
Antwoord
In de aanbestedingsrichtlijnen wordt vermeld dat aanbestedende diensten opdrachten niet mogen splitsen met het doel de werking van de aanbestedingsrichtlijnen te omzeilen (art. 9 lid 3 van richtlijn 2004/18/EG). De vrijheid van aanbestedende diensten om opdrachten te splitsen wordt met deze bepaling beperkt. Splitsing kan niet zodra opdrachten onlosmakelijk met elkaar verbonden onderdelen zijn.
Of splitsing van opdrachten in dit specifieke geval geoorloofd is, moet beoordeeld worden op basis van alle feiten rondom de door NCDO verstrekte opdrachten. Het oordeel of NCDO in deze de aanbestedingsregels niet heeft nageleefd is daarbij aan de rechter.
Vraag 6
Zijn er andere stichtingen en diensten die al dan niet onder de verantwoordelijkheid van een ministerie vallen, waarover momenteel onduidelijkheid bestaat over de aanbestedingsplicht? Zo ja, kunt u deze opsommen?
Antwoord
Mij is niet bekend dat er stichtingen en diensten zijn waarvoor het onduidelijk is of zij aanbestedingsplichtig zijn. Het Bao geeft duidelijke criteria op basis waarvan stichtingen en diensten zelf kunnen beoordelen of zij aanbestedingsplichtig zijn, en als zodanig verplicht zijn de aanbestedingsregels na te leven.
Vraag 7
Bent u bereid deze vragen voor het algemeen overleg van 8 november a.s. inzake aanbesteding te beantwoorden?
Antwoord
Ja
1) Dagblad De Pers, 22 oktober 2007
1: Deze lijst is opgesteld op 10-06-05 en niet limitatief. Zie: http://minez.nl/content.jsp?objectid=145086&rid=145083