Kamerbrief inzake Bilaterale ondersteuning aan Bulgarije inzake grensproblematiek

In vervolg op mijn brief van 5 december 2005 (Kamerstuknummer 30 300V nr. 86) informeer ik uw Kamer, mede namens de minister van Justitie, graag nader over de Nederlandse inzet bij de aanpak van kleine corruptie aan de grens en bij doorreis door Bulgarije waarmee vele Nederlandse reizigers, veelal van Turkse komaf, jaarlijks in aanraking komen.

Met het oog op de ondersteuning van het Bulgaarse toetredingsproces en het aanpakken van de corruptieproblematiek heeft Nederland geassisteerd bij het versterken van de institutionele capaciteit van de Bulgaarse diensten betrokken bij het grensbeheer. In genoemde brief heb ik u reeds geïnformeerd over de missies van de KMAR en van de IND die in de zomer van 2005 een bijdrage hebben geleverd aan het effectief en professioneel functioneren van de Bulgaarse grenscontrole en over de opleiding die het bureau documenten van de IND heeft verzorgd voor 47 Bulgaarse grenspolitiebeamten.

Tevens blikte ik vooruit op de resterende aan corruptie gerelateerde problemen. Ik schreef uw Kamer o.a. dat ik op 4 oktober 2005, mede op basis van de resultaten van bovengenoemde missies, een gesprek had gehad met mijn Bulgaarse ambtsgenoot Kalfin. Wij concludeerden gezamenlijk dat de problematiek verdere samenwerking ter verbetering van de grenscontroles en ter bestrijding van corruptiepraktijken rechtvaardigde en dat Bulgarije en Nederland zouden onderzoeken waar verdergaande samenwerking mogelijk zou kunnen zijn. Het voortgangsrapport van de Commissie dat, daags na mijn gesprek, op 25 oktober 2005 verscheen, onderstreepte onze bevindingen. Hierin riep de Commissie Bulgarije op de strijd tegen corruptie in een hoog tempo verder op te voeren, mede naar aanleiding van de Nederlandse signalering van onderhavige problematiek. Gezien de door de Bulgaarse regering getoonde wil de problemen blijvend aan te pakken heb ik besloten waar mogelijk en binnen de beschikbare capaciteit assistentie te zullen blijven bieden. Zulks zegde ik ook toe in de beantwoording op vragen uit uw Kamer. Deze afspraak werd op 25 januari 2006 in een gesprek met de Bulgaarse minister van Binnenlandse Zaken Petkov, bevestigd door de minister voor Vreemdelingenzaken en Integratie. Parallel hieraan heb ik mij in samenwerking met de Bulgaarse ambassade in Den Haag en belangenorganisaties van reizigers (ANWB, Inspraak Orgaan Turken in Nederland), ingezet voor een zo goed mogelijke informatievoorziening aan Nederlandse reizigers naar en door Bulgarije.

Het voornemen van Nederland en Bulgarije om ook in 2006 samen te werken bij de aanpak van kleine corruptie aan de grens en bij doorreis door Bulgarije mondde uit in een samenstel van werkbezoeken en expertbijeenkomsten. Op 26-27 maart 2006 vond een eerste werkbezoek aan Sofia plaats van medewerkers van het ministerie van Justitie alsmede experts van de IND, de KMAR en de Belastingdienst. Op 25 april 2006 vond expertoverleg plaats tussen de ANWB, het IOT, de Bulgaarse ambassade in Den Haag en medewerkers van de ministeries van Buitenlandse Zaken en Justitie. Van 11-16 juni 2006 waren twaalf (hoge)ambtenaren van de Bulgaarse grenspolitie en de Bulgaarse Douane voor een studiebezoek in Nederland. Tijdens dit bezoek is kennisgemaakt met de wijze waarop de Nederlandse diensten die betrokken zijn bij grensbewaking invulling geven aan integriteitsmanagement en onderlinge samenwerking, met het oog op een effectieve en efficiënte grenscontroleprocedure.

Tijdens dit werkbezoek benadrukten de verantwoordelijke Bulgaarse overheidsdiensten dat het Nederlandse commentaar ter harte was genomen, de knelpunten die in 2005 waren gesignaleerd, werden aangepakt en een Integrated Border Management Strategy was ontwikkeld.

Op uitnodiging van de directeur van de Bulgaarse grenspolitie bezocht op 16-18 augustus jl. een delegatie van de ANWB en het IOT Bulgarije. De reeds door eigen waarnemers tijdens het vakantieseizoen geconstateerde verbeteringen met betrekking tot de vermindering van de corruptie werden door de Nederlandse delegatie als reëel beschouwd. Zonder de ogen te sluiten voor resterende problemen werd geconcludeerd dat de wijze van afhandeling van het grensverkeer was verbeterd en dat de kleine corruptie aanzienlijk is teruggedrongen.

De monitoringsmissie van medewerkers van de IND, de KMAR en Douane die van 28 augustus tot en met 1 september 2006 een bezoek bracht aan twee Bulgaarse grensovergangen constateerde dat de verschillende Bulgaarse overheidsdiensten betrokken bij de grensbewaking afzonderlijk en gezamenlijk belangrijke verbeteringen hadden doorgevoerd met het oog op de bestrijding van kleine corruptie en het vergroten van de effectiviteit van grenscontroleprocedures. Hierbij moet gedacht worden aan de introductie van aparte rijbanen voor verkeer uit de EU en verkeer van buiten de EU, herkenbare en identificeerbare douane- en politieambtenaren door badges met registratienummers en foto’s, zichtbare informatie over de hoogte van te betalen tarieven voor wegenbelasting, werkplekroulatie, mobiele teams die reizigers vragen naar ervaringen en corruptie tegen gaan en, waar nodig, personele maatregelen.

Uit gesprekken met Nederlandse reizigers bleek dat deze inspanningen hun vruchten af wierpen. Naar het oordeel van veel reizigers was de situatie aan de grenzen significant verbeterd in vergelijking met 2005. Slechts enkelen meldden ervaringen met kleine corruptie. Wel werden knelpunten van logistieke en organisatorische aard gesignaleerd. Het betreft hier vooral de lange wachttijden waarmee reizigers bij grenscontroles worden geconfronteerd.

Op basis van het vorenstaande kan worden geconcludeerd dat de Bulgaarse autoriteiten het afgelopen jaar zich bijzonder ingespannen hebben om de kleine corruptie aan de grens en bij doorreis door Bulgarije terug te dringen. Hierbij werd de Nederlandse ondersteuning bijzonder gewaardeerd. Zoals hierboven aangegeven zijn door alle betrokken Bulgaarse overheidsdiensten vergaande maatregelen getroffen. De bevindingen van de Nederlandse monitoringsmissie dat het aantal reizigers dat te maken heeft met corruptie, aanzienlijk lijkt te zijn gedaald, worden gedeeld door de ervaringen van het IOT, dat eveneens belangrijke verbeteringen constateert. Nederland zal het komend jaar het overleg met Bulgarije voortzetten over de beste manier om deze positieve resultaten verder te verankeren. In elk geval zal in samenwerking met belangenorganisaties de informatievoorziening aan reizigers naar en door Bulgarije worden gehandhaafd.

De Minister van Buitenlandse Zaken,

Dr. B.R. Bot