Kamerbrief inzake NAVO-bijeenkomst van ministers van Buitenlandse Zaken d.d. 7 december 2007 te Brussel
Ingevolge het verzoek van uw Kamer voorafgaand aan ministeriële bijeenkomsten van de NAVO raad te worden geïnformeerd over de agenda en de Nederlandse inzet bericht ik u als volgt.
Op 7 december a.s. vindt te Brussel de jaarlijkse formele bijeenkomst plaats van de Noord-Atlantische Raad (NAR) in de samenstelling van ministers van Buitenlandse Zaken. De bijeenkomst zal vooral gericht zijn op de lopende operatie in Afghanistan en de ontwikkelingen in de Westelijke Balkan, in het bijzonder in Kosovo.
Voorafgaand aan de NAR vindt op 6 december een trans-Atlantisch diner plaats. Voor dit diner wordt geen formele agenda vastgesteld, maar naar verwachting zal ook bij die gelegenheid veel aandacht uitgaan naar Afghanistan en de Westelijke Balkan. Op 7 december vinden tevens ministeriële bijeenkomsten plaats van de NAVO-Rusland Raad (NRR), de NAVO – Oekraïne Commissie (NUC), alsook een lunch met de partnerlanden van de Mediterrane Dialoog.
Noord-Atlantische Raad
De bijeenkomst van de ministeriële NAVO raad op 7 december moet worden gezien als een eerste tussenstop op weg naar de NAVO-top in Boekarest (2-4 april 2008). Waarschijnlijk zal in maart volgend jaar nog een tweede bijeenkomst van ministers van Buitenlandse Zaken volgen. Nederland is daarvan voorstander, omdat veel onderwerpen die in Boekarest zullen worden behandeld nu nog niet rijp zijn voor besluitvorming.
NAVO-top 2008
De NAVO-top in Boekarest is de volgende in een rij van toppen gericht op de politieke en militaire transformatie van de NAVO. Na Boekarest volgt in 2009 een top ter gelegenheid van de 60ste verjaardag van de NAVO. Er gaan binnen de NAVO stemmen op deze gelegenheid te markeren met een herzien strategisch concept.
In Boekarest zal de NAVO-operatie in Afghanistan wederom bovenaan de agenda staan, zowel de operatie zelf als de lessen die uit de ervaringen in Afghanistan kunnen worden getrokken. Operatie ISAF is een belangrijke motor van de transform atie van het bondgenootschap geworden, zowel in politiek als in militair opzicht. Dit komt onder andere tot uitdrukking in agendapunten als de geï ntegreerde aanpak (comprehensive approach) en intensivering van de samenwerking met partners wereldwijd (waaronder Australië en Japan), alsmede discussies over de wijze waarop kritieke tekortkomingen op het gebied van capaciteiten kunnen worden aangepakt. De NAVO top zal daarnaast ook ruim aandacht besteden aan Europa, waar de NAVO nog werk heeft af te maken in de Westelijke Balkan en meer specifiek in Kosovo. Ook eventuele uitbreiding van de NAVO met landen als Kroatië, Macedonië en Albanië en intensivering van de relatie met Servië, Bosnië-Herzegovina en Montenegro staan op de agenda. Tot slot zal worden gesproken over oude en nieuwe dreigingen en uitdagingen zoals Missile Defence, terrorisme, energieveiligheid en zaken als cyber defence en maritime situational awareness.
Afghanistan
Mede op Nederlands initiatief heeft de ministeriële bijeenkomst van de ministers van Defensie in Noordwijk in oktober jl. besloten dat voor de NAVO-top in Boekarest een geïntegreerd strategisch politiek-militair plan voor de lange-termijnstrategie van de NAVO in Afghanistan gereed moet zijn. Nederland wenst een eerste stand van zaken te bespreken tijdens de ministeriële bijeenkomst op 7 december. Nederland streeft naar een bondig document dat toegankelijk is voor een breed publiek in de NAVO-lidstaten, Afghanistan en de buurlanden.
Andere onderwerpen die onder dit agendapunt aan de orde komen zijn het versterken van de internationale coördinatie, training van het Afghaanse Nationale Leger (ANA), drugsbestrijding en de comprehensive approach. Zoals bekend zijn dit voor Nederland belangrijke elementen van de internationale inspanningen in Afghanistan.
Comprehensive approach
Wat betreft de comprehensive approach is Nederland van mening dat het actieplan dat de NAVO heeft opgesteld geïmplementeerd moet gaan worden, ook al bestaat over een belangrijk onderdeel daarvan, te weten NAVO-EU samenwerking, nog geen overeenstemming. Nederland zal zich blijven inzetten voor verbetering van de relaties tussen de NAVO en de EU, maar meent dat dit de implementatie van die onderdelen van het actieplan waarover wel overeenstemming bestaat niet mag gijzelen. Het betreft onder andere voorstellen voor samenwerking met NGO’s, lokale overheden en andere actoren in de planning van missies en tijdens operaties; en samenwerking op het gebied van ‘lessons learned’, training, onderwijs en oefeningen.
Westelijke Balkan
De NAR zal de situatie in de Westelijke Balkan bespreken in het licht van de aanstaande verkiezingen in Servië, de situatie in Bosnië-Herzegovina en de ontwikkelingen in Kosovo. Wat betreft Kosovo is de situatie op het moment van de ministeriële bijeenkomst onzeker, daar het onderhandelingsmandaat van de trojka eerst op 10 december afloopt.
Nederland zal inzetten op overeenstemming tussen de bondgenoten over voortgezette aanwezigheid van KFOR in Kosovo na 10 december op basis van VN Veiligheidsraadresolutie 1244, tenzij de Veiligheidsraad anders besluit.
NAVO – Rusland Raad (NRR)
Tijdens de NRR zullen Afghanistan, Kosovo, NAVO-uitbreiding en wapenbeheersing/verdrag inzake de Conventionele Strijdkrachten in Europa (CSE) aan de orde komen. Wat betreft NAVO-uitbreiding, inclusief verdere toenadering tot de NAVO van Georgië, is de Russische positie bekend. De NAVO heeft over eventuele toekenning van Membership Action Plan status aan Georgië nog geen besluit genomen. Maar hoe dit besluit ook zal uitvallen, vast staat wel dat de NAVO, inclusief Nederland, de Russische Federatie terzake geen vetorecht toekent.
Het CSE-Verdrag zal al eerder aan de orde komen tijdens en in de marge van de OVSE Ministeriële Raad op 29 en 30 november a.s. Voor de stand van zaken zij dan ook verwezen naar de passage hierover in de geannoteerde agenda van de OVSE Ministeriële Raad, die uw Kamer recent is toegegaan.
NAVO – Oekraïne Commissie
Tijdens de bijeenkomst met Oekraïne zal worden gesproken over de laatste ontwikkelingen in Oekraïne. Op dit moment zijn de coalitie-onderhandelingen nog gaande. Het is nog onzeker hoe een nieuwe regering zich zal opstellen ten aanzien van eventuele toenadering tot het Bondgenootschap. Van NAVO-zijde zal vooral waardering worden uitgesproken voor de bijdragen van Oekraïne aan NAVO-operaties.
Mediterrane Dialoog
Tijdens een lunch met de ministers van Buitenlandse Zaken uit de partnerlanden van de Mediterrane Dialoog (Algerije, Egypte, Israël, Jordanië, Marokko, Mauritanië en Tunesië) zal worden gesproken over de voortgang van de samenwerking met de NAVO. De praktische samenwerking tussen de NAVO en deze landen heeft de laatste jaren een grote vlucht genomen. Vandaag de dag is er sprake van ruim 600 activiteiten per jaar, tegenover 100 in 2004. Sinds de top in Riga in 2006 staat een groter aantal partnerschapsinstrumenten open voor de Mediterrane partners, waarvan steeds meer gebruik wordt gemaakt. Israël en Egypte hebben inmiddels een zogenaamd ‘Individual Cooperation Programme’ (ICP) met de NAVO afgesloten, waarin de landen zelf het niveau van samenwerking met de NAVO kunnen aangeven. Algerije en Tunesië werken momenteel aan het opstellen van een ICP. Enkele Mediterrane landen nemen deel aan NAVO-missies als Operatie Active Endeavour (Marokko, Egypte, Jordanië en Israel). Marokko neemt reeds 12 jaar deel aan KFOR.
Nederland verwelkomt de groeiende samenwerking. Nederland is voorstander van het meer betrekken van Mediterrane Dialooglanden bij de NAVO en operaties van de NAVO, zoals in Afghanistan.
De minister van Buitenlandse Zaken,
Drs. M.J.M. Verhagen