Comment sortir de la crise?
Officiele titel: Comment sortir de la crise?Gelegenheid: Seminar Nederlands-Franse Samenwerkingsraad, Rotterdam
Dames en heren,
Van harte welkom bij dit seminar in het kader van de Nederlands-Franse Samenwerkingsraad, dat gewijd is aan de vraag hoe de financieel-economische crisis overwonnen kan worden. Ik ben erg blij met uw komst, niet alleen omdat we graag gebruik willen maken van uw expertise, maar ook omdat uw aanwezigheid toont dat u gelooft in het belang van samenwerking. Vanmiddag buigen Franse en Nederlandse deelnemers zich samen over de meest prangende vragen van deze tijd, en dat doet mij als minister van Buitenlandse Zaken bijzonder goed. Dat is waar het buitenlands beleid kort en goed op gericht is: samen de schouders zetten onder collectieve problemen, op een constructieve en oplossingsgerichte wijze. Het gaat niet altijd vanzelf, dat zal u niet verbazen, maar vanmiddag wel en dat is mij veel waard. Ik wil beide nieuwe vice-voorzitters van de Nederlands-Franse Samenwerkingsraad, Jaap de Hoop Scheffer en Christian de Boissieu, dan ook van harte feliciteren met hun benoeming en met dit initiatief, en ik hoop dat de Raad ook in de toekomst dergelijke actuele kwesties bij de hoorns zal vatten met als doel gemeenschappelijke oplossingen dichterbij te brengen.
Dit seminar vindt plaats in het Museum Boijmans van Beuningen. Een decor dat oude meesters herbergt, maar ook verrassende moderne interventies biedt. Een inspirerend decor, daar rekenen wij in ieder geval op. En hopelijk ook een beetje een relativerend decor. Want iedere tijd kent zijn eigen crisis. Alle meesters schilderden tegen hun eigen achtergrond: of dat er nu een was van economische bloei of juist malaise. Ziekten waarden door Europa. Strijd werd geleverd, verzet geboden, dictaturen overwonnen. Het ging niet zonder pijn of slachtoffers - maar de mensheid hield het hoofd boven water en de kunstwerken bleven bewaard. Het zijn uitingen van onze geschiedenis, opnamen van voorbije tijden die hier, in deze hallen, voortleven. Ik ben geen kunstenaar maar ik denk dat dat toch het ultieme doel is van kunst: een blijvende indruk maken. Er is niet alleen vandaag, er is ook gister. En er is morgen. We hebben eerder voor hete vuren gestaan. De wereld vergaat niet.
Ik zeg dit niet om de huidige financieel-economische crisis te bagatelliseren. Ik zeg het wel om een beroep te doen op uw verzamelde creativiteit en denkvermogen. Want die eigenschappen hebben ook in het verleden tot mooie resultaten geleid. We moeten de crisis niet alleen te boven komen, maar ook gebruiken om een stap voorwaarts te zetten, zodat we niet nog eens dezelfde fouten maken, en onze positie in de wereld veilig stellen. Op weg naar een betere toekomst. Dàt is onze gezamenlijke opdracht.
Laat ik u in dat licht het volgende meegeven. Deze crisis zal niet het einde van de euro inluiden, of zelfs het einde van de Europese Unie, zoals in de media wel wordt gesuggereerd, ook door sommige economen. Zeker is het zo, dat deze crisissituatie aanleiding geeft om versneld tot maatregelen te komen. Dat geldt niet alleen in Europa maar ook mondiaal - kijk maar naar de actieve rol die de G20 nu speelt in reactie op de kredietcrisis. Het is urgent dat we handelen. En dat gebeurt dus ook. In uitzonderlijke omstandigheden worden uitzonderlijke besluiten genomen. Zolang de EU-lidstaten bereid zijn om gecoördineerd en vastberaden op te treden in tijden van crises, zoals de afgelopen weken is gebeurd, staat de toekomst van onze Unie niet op het spel. En dat geldt ook voor de euro, zeker nu een mechanisme voor financiële stabiliteit in het eurogebied is overeengekomen. Een garantstelling van ongekende omvang. Shock and awe, zoals ik ergens las.
Het zijn dure lessen, zeker. De eerste tien jaar van de euro waren een succes, maar we moeten erkennen dat er weeffouten zitten in het wandkleed van de euro. Dat de wal het schip van de Economische en Monetaire Unie nu moet keren is pijnlijk, maar beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald. Het Stabiliteits- en Groeipact is er onvoldoende in geslaagd om de nationale begrotingen op de rails te houden. Die instrumenten moeten dus worden versterkt, om de stabiliteit van de euro, die voor onze beide landen zo belangrijk is, te waarborgen. Een versterkt Stabiliteits- en Groeipact is de belangrijkste Nederlandse inzet in het huidige debat in Europa. In concreto betekent het: consolidatie van overheidsfinanciën en betere naleving en versterking van het Pact – door middel van effectievere en slimmere sancties. Daarnaast moeten we onze economieën structureel versterken en macro-economische onevenwichtigheden in Europa bestrijden, om op mondiaal niveau te kunnen concurreren met grootmachten en opkomende economieën. Die maatregelen zouden voldoende bodem moeten bieden voor de houdbaarheid van de monetaire unie. Daar twijfel ik niet aan.
Dames en heren,
Ik ben een optimist. We komen deze crisis te boven, en we zullen er ook sterker uitkomen. Het wordt wel hard werken. En het zal niet zonder opofferingen gaan. Het vereist ook discipline. Van ons allemaal. Maar één ding weet ik zeker: zonder Europese integratie, zonder gemeenschappelijke munt, waren we slechter af geweest. Onze toekomst ligt niet in de afzonderlijkheid, maar juist in de gezamenlijkheid.
Ik ben benieuwd of u mijn optimisme deelt, en wens u een goed seminar toe.
Dank u wel.