Jaarbericht OM over 2009 gepubliceerd
Het OM heeft in 2009 meer misdrijven afgedaan dan in 2008, ondanks het feit dat de instroom in 2009 lager was dan het jaar daarvoor. Dat blijkt uit het Jaarbericht van het OM over 2009 dat vandaag is gepubliceerd.
Ontwikkeling criminaliteit
Het OM heeft in 2009 ruim 270.000 misdrijven afgedaan, 2% meer dan in 2008. De geregistreerde instroom was, met ruim 230.000 misdrijven, 30.000 zaken minder dan in 2008 (-12%). Een daling van de instroom bij het OM strookt weliswaar met de dalende trend van de criminaliteit in Nederland, maar niet in die mate. Bijna de helft van de daling van de instroom heeft te maken met de invoering van GPS, het nieuwe registratiesysteem van het OM. In dat nieuwe systeem worden de door de politie ingestuurde processen-verbaal later geregistreerd dan in het oude systeem. Bovendien worden de kwalitatief afgekeurde processen-verbaal teruggestuurd om aangepast te worden.
Het OM kreeg in 2009 ook minder overtredingen te verwerken. Kwamen er in 2008 nog 243.100 overtredingen ter behandeling binnen bij het OM, in 2009 waren dat er 216.300. Ook de daling bij de overtredingen valt deels te verklaren door de invoering van GPS. De geregistreerde instroom verminderde vorig jaar met 11%, zonder GPS zou dit een vermindering met ongeveer 5% zijn geweest.
Bijna een op de drie verdachten die bij het OM worden aangeleverd, wordt verdacht van het plegen van een vermogensmisdrijf zoals diefstal of inbraak, bijna een kwart wordt verdacht van een geweldsdelict en bijna een op vijf van een verkeersdelict. Verdachten van vernieling en misdrijven tegen de openbare orde, waaronder openlijke geweldpleging, vormen met een kleine twintig procent qua omvang de vierde groep verdachten. De instroom van zaken waarbij minderjarige verdachten betrokken zijn is in 2009 opnieuw gedaald.
Jeugd
De afname van minderjarige verdachten (-13,5%) is groter dan die van volwassenen. Misdrijven waarbij minderjarige verdachten zijn betrokken, worden nog niet in het nieuwe registratiesysteem GPS ingevoerd, de afname kan dus niet aan GPS worden toegeschreven. De neerwaartse trend is het sterkst bij de 12- en 13-jarigen (-22%) en het minst sterk bij de 16- en 17-jarigen (-9%). Tegenwoordig is ruim de helft van de minderjarige verdachten 16 of 17 jaar oud. Uit onderzoek blijkt dat het aantal minderjarige mannelijke verdachten dat door de politie wordt verhoord sinds 2007 afneemt.
Bij de aanpak van probleemjeugd lijkt de laatste jaren vaker gekozen te worden voor civielrechtelijke in plaats van strafrechtelijke maatregelen. Een onder toezichtstelling via de Raad voor de Kinderbescherming en vervolgens de benoeming van een gezinsvoogd is een voorbeeld van civielrechtelijk ingrijpen. Andere, lichtere voorbeelden van civielrechtelijk ingrijpen zijn de gezinscoaches die door gemeenten kunnen worden ingezet of de instelling van zorg- en adviesteams op scholen waar eerder problemen werden gesignaleerd.
Overvallen
In oktober 2009 is de Taskforce Overvallen opgericht waarin behalve het OM ook de politie, het ministerie van Justitie, gemeenten en het bedrijfsleven zijn vertegenwoordigd. De intensivering van opsporing en vervolging heeft in 2009 concrete effecten opgeleverd: de landelijke instroom van overvalverdachten bij het OM is in 2009 met 26 procent gestegen, terwijl het aantal overvallen toenam met 19 procent. In 2009 bedroeg de instroom bij het OM 1.424 zaken, tegen 1.127 in 2008. Het aantal uitgebrachte dagvaardingen steeg met 35 procent van 979 in 2008 tot 1.320 in 2009.
Mensenhandel
De bestrijding van mensenhandel had in 2009 net als in voorgaande jaren hoge prioriteit. Het OM werkt in zijn strijd tegen de mensenhandel samen met onder meer gemeenten, provincies, de Belastingdienst en de Immigratie- en Naturalisatiedienst. Deze samenwerking - de zogenoemde programmatische aanpak - wordt ontwikkeld in zeven proeftuinen om vervolgens door specialistisch officieren mensenhandel verder te worden uitgerold. De Taskforce Mensenhandel, onder voorzitterschap van het OM, levert een belangrijke bijdrage aan een gemeenschappelijke strategie.
Fraude
De programmatisch aanpak wordt ook gebruikt in de strijd tegen fraude. Het Functioneel Parket is onderdeel van het Financieel Expertise Centrum (FEC), een multidisciplinair samenwerkingsverband dat zich bezighoudt met handhaving van de regelgeving in de financiële wereld. In de steeds zwaarder wordende strafzaken vordert het OM steeds vaker voorlopige hechtenis. Er worden meer onvoorwaardelijke gevangenisstraffen geëist en opgelegd. Tevens wordt gekeken naar de mogelijkheden om crimineel vermogen te ontnemen.
Ontnemen
Het OM heeft samen met het CJIB in 2009 ongeveer 50 miljoen euro aan crimineel vermogen geïncasseerd. Dat bedrag bestond uit bijna 39 miljoen euro aan geïnde ontnemingsmaatregelen en schikkingen die het OM met verdachten trof. Daarnaast is 11,7 miljoen euro aan verbeurdverklaringen geïnd.
Het OM heeft de ambitie om een forse impuls te geven aan het afnemen van crimineel vermogen. Om de afneemtaak beter uit te kunnen voeren heeft de minister van Justitie in het najaar van 2009 een wetsvoorstel bij de Tweede Kamer ingediend om de mogelijkheden tot het afnemen van crimineel vermogen te verruimen. In april 2010 heeft de Tweede Kamer dat voorstel aangenomen, waardoor de opsporingsbevoegdheden in de executiefase worden uitgebreid en de bewijslast wordt omgekeerd. De crimineel moet de legaliteit van zijn vermogensvorming gaan aangeven.
Uitgebreid jaarbericht online gepubliceerd
Net als afgelopen jaren heeft het OM zijn jaarbericht in krantvorm uitgegeven, compact, toegankelijk en overzichtelijk. Nieuw dit jaar is dat het OM een uitgebreider jaarbericht online publiceert. In dat online jaarbericht staan, behalve de artikelen uit de papieren krant, veel extra bijdragen van de OM-onderdelen. Ook de cijfers worden dit jaar online gepubliceerd. Kijk voor het digitale jaarbericht op www.jaarberichtom.nl.