Van Bijsterveldt: keurmerk voor mbo-examens

Er moet op korte termijn een kwaliteitskeurmerk komen voor in te kopen mbo-examenproducten van examenleveranciers. Dat heeft staatssecretaris Van Bijsterveldt vandaag geschreven in een brief aan de Tweede Kamer in reactie op het Examenverslag mbo 2009 van de Inspectie van het Onderwijs. Daar staat in dat bij twee op de drie mbo-opleidingen de examens in 2009 van voldoende kwaliteit zijn. “Scholen maken veel werk van examens. Maar ik constateer dat de examenkwaliteit beter kan en beter moet. Onvoldoende examenkwaliteit blijft niet zonder gevolgen”, aldus Van Bijsterveldt.

In het middelbaar beroepsonderwijs zijn instellingen verantwoordelijk voor de kwaliteit van hun examens. Zij maken de examens zelf of kopen ze in bij examenleveranciers. De inspectie houdt sinds november 2007 toezicht op de examens; dat vindt jaarlijks bij alle instellingen plaats.

De inspectie constateert dat 63% van de examens in 2009 van voldoende kwaliteit was.
Vanwege onvoldoende examenkwaliteit in 2009 hebben 79 mbo-instellingen voor 261 opleidingen een waarschuwing c.q. 'gele kaart' gekregen en 15 instellingen hebben voor 36 opleidingen een voorgenomen besluit tot intrekking van de examenlicentie gekregen. De staatssecretaris trekt een ‘gele kaart’ als de examenkwaliteit onvoldoende is. Wanneer de examenkwaliteit na een verbetertermijn van maximaal één jaar weer onvoldoende is, dan volgt een ‘rode kaart’. Dit betekent dat de examenlicentie voor de betreffende opleiding wordt ingetrokken. De instelling mag het examen voor die opleiding in zo’n geval niet meer zelf verzorgen; het examen moet dan worden uitbesteed aan een andere instelling. Studenten mogen daarvan geen hinder ondervinden.

De inspectie heeft haar werkwijze in 2009 veranderd. Voor het eerst heeft de Inspectie onderzoek gedaan bij examenleveranciers naar de kwaliteit van examentoetsen die worden ingekocht. De beoordeling daarvan bij examenleveranciers werkt door in beoordeling bij de instellingen die deze examentoetsen inkopen. Ingekochte examens waarvan de kwaliteit niet op orde is, zijn nu ook zichtbaar geworden en die onvoldoendes worden nu ook meegeteld. Om een eerlijke vergelijking met de examenkwaliteit in 2007-2008 te maken (toen was 78% voldoende) dienen de onvoldoendes vanwege inkoop niet meegerekend te worden: dan is sprake van 81% voldoende in 2009 en dat is een lichte verbetering ten opzichte van 2007-2008. Volgens Van Bijsterveldt is het is zaak dat op korte termijn een kwaliteitskeurmerk voor examentoetsen van leveranciers wordt ontwikkeld, zodat mbo-instellingen exact weten waar zij aan toe zijn op het moment dat zij die willen inkopen.

Uit het Examenverslag mbo 2009 blijkt tevens dat bij de nieuwe competentiegerichte opleidingen de examenkwaliteit 2009 vaker voldoende is dan de examens bij de eindtermgerichte opleidingen, respectievelijk 70% en 55%. Het feit dat de vernieuwing van competentiegerichte examens gepaard gaat met een hogere kwaliteit, biedt perspectief voor de benodigde toekomstige verbetering van de examenkwaliteit.

In schooljaar 2010-2011 voert de inspectie onderzoeken uit naar de kwaliteitsverbetering van de opleidingen die een ‘gele kaart’ hebben ontvangen. Daarnaast voert de inspectie wederom regulier onderzoek uit bij alle instellingen naar een steekproef van opleidingen. Tot slot volgt in 2010 heronderzoek bij de examenleveranciers naar examenproducten die eerder niet op orde waren.