EU positief over Nederlandse aanpak financieel-economische criminaliteit
Nederland is een voorbeeld voor andere EU-landen bij de aanpak van financieel economische criminaliteit. Dat blijkt uit een evaluatie van de De Raad van de Europese Unie, die vandaag is gepubliceerd. De onderzoekers oordelen positief over de structuur en functies van het Bureau Ontnemingen en het Functioneel Parket van het OM en het CJIB op gebied van beslag en het afnemen van crimineel geld) en de deskundigheid van de FIOD. De onderzoekers vinden de bestuurlijke aanpak van de georganiseerde misdaad in Nederland een aanbeveling voor de andere lidstaten. Ook wordt aanbevolen de FinEC-aanpak van vijf politieregio’s in heel Nederland in te voeren.
De evaluatie is uitgevoerd door de Multi Discplinary Group Organised Crime, die als werkgroep van de Raad van Europese ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken richtlijnen opstelt voor de bestrijding van georganiseerde misdaad en de lidstaten op dat terrein evalueert.
De onderzoekers zijn van oordeel dat Nederland een helder en duidelijk regeringsbeleid voert en vinden de uitwerking van dit beleid in de praktijk “ flexibel en pragmatisch, gebaseerd op een scala van instrumenten van preventie en bestuurlijke maatregelen tot vervolging en strafsancties”.
De FIOD houdt zich als enige organisatie in Nederland bezig met verticale fraude (fraude ten nadele van de financiële belangen van de Nederlandse Staat). De onderzoekers beschouwen de FIOD als een unieke, goed georganiseerde dienst die in staat is zeer gespecialiseerde opsporingsonderzoeken uit te voeren naar complexe vormen van fiscale en verticale fraude. Geconcludeerd wordt dat de FIOD, gezien de opgedragen taken, opmerkelijke resultaten behaalt met relatief weinig personeel. De FIOD werkt samen met de politie in grote en complexe gevallen van georganiseerde criminaliteit met een financiële component.
Het politieprogramma Financieel Economische Criminaliteit (FinEC) dat in vijf politieregio’s goede resultaten boekt, zou landelijk ingevoerd moeten worden volgens het evaluatieteam. In de FinEC-aanpak wordt gespecialiseerd personeel van buiten de politie aangenomen voor de bestrijding van financieel-economische criminaliteit. Door het volgen van FinEC opleidingen zijn de agenten van de deelnemende korpsen extra alert op de financiële aspecten van misdaad. Ook worden meer financiële delicten aangepakt en ligt de focus op het afpakken van geld en goederen van criminelen. Hierdoor wordt er veel meer crimineel vermogen ontnomen, zodat dat niet meer ingezet kan worden voor het ontplooien van nieuwe criminele activiteiten. Misdaad mag niet lonen.
Ook de bestuurlijke aanpak van georganiseerde misdaad vormt namens de commissie een specifieke aanbeveling aan de Europese lidstaten. Gemeenten kunnen bijvoorbeeld vergunningen intrekken van criminele ondernemers of bestuurlijke boetes opleggen.
Het EMERGO project waarmee in Amsterdam de georganiseerde criminaliteit in het Wallengebied wordt aanpakt, is een succesvol voorbeeld waarbij de aangesloten partners onderling gebruik kunnen maken van databases en beschikbare informatie. Deze programmatische manier van samenwerking wordt door het evaluatieteam aanbevolen.
De ‘hybride’ structuur van de Financial Intelligence Unit (FIU) door de combinatie van administratie enerzijds en opsporing/handhaving anderzijds wordt geprezen en aanbevolen aan de overige EU-lidstaten. Bij de FIU moeten ongebruikelijke transacties worden gemeld om witwassen van crimineel geld te voorkomen en te bestrijden. Ook heeft de FIU als taak de financiering van terrorisme tegen te gaan.
Het onderzoek wordt binnenkort ook gepubliceerd op: www.consilium.europa.eu