Dijkteruglegging bij Nijmegen-Lent

Staatssecretaris Atsma maakt op 21 februari bekend dat de dijkteruglegging bij Nijmegen – Lent groenlicht krijgt. Het verplaatsen van de dijk geeft de rivier meer ruimte op een plek waar de Waal flink versmalt in een bocht. Het plan is een van de meest toonaangevende van alle 39 Ruimte voor de Rivier projecten. Na voltooiing ligt ter hoogte van de stad Nijmegen een eiland in de Waal. Een fraai voorbeeld van de combinatie van waterveiligheid, ruimtelijke ordening en natuur. Het kabinet draagt 351 miljoen euro bij.

In de vijf maanden dat ik verantwoordelijk ben voor waterveiligheid is mijn enthousiasme voor alles wat er op dat terrein gebeurt alleen maar toegenomen.
Ik ben dan ook zeer verguld u te kunnen vertellen dat de plannen voor de dijkteruglegging, hier bij Nijmegen - Lent en de aanleg van een eiland in de Waal zijn goedgekeurd.
We hebben in Den Haag 351 miljoen euro gereserveerd voor de werkzaamheden.
En als je iets doet, doe het dan goed, want wat blijkt:
het ontwerp van de gemeente realiseert met 34 cm meer waterstanddaling dan de noodzakelijke 27 cm.
Daardoor kunnen twee ingrepen bovenstrooms van Lent vervallen.
Het geld dat daardoor vrijkomt kan naar dit project.
U kunt aan de slag!

Burgemeester De Graaf, collega’s van Rijkswaterstaat en het Deltaprogramma, leden van Platform Waalsprong, bewoners van Nijmegen en omgeving,
Laat ik, na dit goede nieuws, iets zeggen over dit project in het bijzonder en over het programma Ruimte voor de Rivier in zijn algemeenheid.
De dijkteruglegging Nijmegen – Lent is een ingrijpende maatregel die de stad in de toekomst beschermt tegen hoogwater.
Het is één van de meest toonaangevende plannen uit het programma van Ruimte voor de Rivier.
Het water van De Waal moet hier door een smal winterbed.
Het winterbed is maar 450 meter breed terwijl dat elders gemiddeld 1.000 meter is.
Van deze flessenhals moeten we af.
Wat dit project uniek maakt is de combinatie van waterveiligheid, natuur en stedelijke ontwikkeling.
De Waal bij Nijmegen krijgt meer ruimte door de dijk zo'n 350 meter landinwaarts te verplaatsen.
In het nieuwe buitendijkse gebied wordt een grote nevengeul gegraven.
Hierdoor ontstaat er een eiland in de Waal.
De meeste huizen aan de waalzijde van de dijk blijven staan op het eiland dat wordt ontsloten door een nieuwe brug over de geul.
Op het eiland is ruimte voor nieuwe stedelijke ontwikkeling.
In het binnendijkse gebied aan de noordzijde wordt de Waalsprong gerealiseerd, hier breidt de gemeente Nijmegen de stad flink uit.
Wat ik zeg: een uniek project waarvoor de gemeente Nijmegen een flinke pluim verdient.
Maar Nijmegen - Lent is niet het enige project.
Het programma Ruimte voor de Rivier kent er 39 en heeft een budget van 2,3 miljard euro.
Dit jaar start de uitvoering van acht projecten.
Ons doel is de waterveiligheid van 4 miljoen mensen in het rivierengebied te garanderen.
Nu blijkt een aantal projecten zo effectief dat anderen weer kunnen worden geschrapt.
En ook door nieuwe inzichten blijken sommige ingrepen niet meer nodig.
Er zijn nu 5 projecten geschrapt.
34 veiligheidswerken blijven over.
Het aantal mag verminderd zijn, de noodzaak blijft.
De overstromingen in het buitenland en het hoogwater in eigen land de afgelopen maanden lieten weer eens zien dat waterveiligheid de basis van alles is.
Zo kreeg Australische staat Queensland er genadeloos van langs.
Een gebied ter grootte van Duitsland en Frankrijk bij elkaar overstroomde.
Ook in Brazilië voltrok zich een ramp.
De regenval daar veroorzaakte een modderstroom waar niets tegen bestand was.
In eigen land kregen de rivieren in korte tijd veel smelt- en regenwater te verwerken.
Het bleef gelukkig bij een enkele ondergelopen kelder of kade.
Dankzij de dijkversterkingen van de afgelopen jaren, viel de schade bij ons erg mee.
Maar dat is geenszins reden achterover te leunen.  
De meeste mensen zien de noodzaak in van de projecten – hoe ingrijpend ook voor hun persoonlijk leven.
Het hoge water in Australië zien ze als waarschuwing.
Het geeft aan dat we moeten blijven werken aan onze waterveiligheid.
Daarin voorziet het Deltaprogramma, waarvan Rivieren een deelprogramma is.
Het Nijmegen – Lent project is een fraai voorbeeld van hoe veiligheid gecombineerd kan worden met ruimtelijke kwaliteit.
Deze combinatie van prioriteit en bijkomstigheid maakt ruimte voor de rivier een bijzonder programma.
Het is ook bijzonder omdat ‘t hét voorbeeldprogramma is van hoe we willen werken binnen het Deltaprogramma.
Veel van de projecten die tussen nu en eind 2015 worden uitgevoerd zijn dan ook voorbeeldprojecten.
Tijdens de werkzaamheden houden we de vinger aan de pols.
Voortschrijdend inzicht dient ons doel.
Van groot belang is lokaal draagvlak.
Bezwaren zijn er en die moeten zeer serieus worden genomen.
Soms kunnen we de bezwaren wegnemen, bij ander bewoners zullen ze altijd blijven.
Het geeft maar weer eens aan hoe belangrijk het is de bewoners van de betreffende gebied betrokken te houden bij de projecten.
Conferenties, plannen, nota’s, dossiers, overleggen.
Ze zijn allemaal nodig, maar het zijn middelen, niet het doel.
Het doel is een herhaling van 1993 en ’95 te voorkomen.
Het doel is een goede nachtrust terwijl je weet dat er extreem veel water door de rivier raast.
Het doel is veiligheid voor de 4 miljoen Nederlanders die in riviergebieden wonen.
Beste mensen,
Zonder de samenwerking en het overleg tussen Platform Waalsprong, de waterschappen, gemeentes, provincies en Ruimte voor de Rivier was dit project niet van de grond gekomen.
Het laat zien dat dergelijke netwerken van onschatbare waarde zijn.
Ik wil u bedanken voor uw tomeloze inzet, uw creativiteit, uw betrokkenheid bij elke stap van dit project en wens u veel succes bij de uitvoering van dit prachtige plan.
En nu wil ik graag zelf eens een kijkje nemen buiten.