Overhandiging SER-advies ‘Meer chemie tussen groen en groei

Toespraak | 24-02-2011

Beste Alexander Rinnooy Kan, dames en heren,

Allereerst natuurlijk dank voor dit advies en voor de korte toelichting door werknemers, de werkgevers en Natuur en Milieu.

Zoals je al zei, Alexander, is deze overhandiging prima getimed. Onze bedrijfslevennota ‘Naar de Top’ is net uit. En daarin staan 9 topsectoren centraal. Sectoren waar we internationaal ijzersterk in zijn. Maar waar we nog beter in willen en kunnen worden. Voor deze sectoren komt 1,5 miljard euro beschikbaar. Maar belangrijker nog; we gaan regels opruimen die ondernemers in die sectoren in de weg staan. Duurzaam inkopen bijvoorbeeld moet niet uitdraaien op stapels papierwerk die niet bijdragen aan duurzaamheid. We zorgen verder voor meer durfkapitaal (honderden miljoenen) en verbeteren het vakonderwijs.

We doen dat samen met ondernemers en wetenschappers. Zij zitten met ons aan het stuur en denken mee. Dat is de manier om onze economie te versterken. Ik merkte gisteren op werkbezoek in Zeeland veel enthousiasme voor die nieuwe aanpak en de kansen van de biobased economy. Veel behoefte bijvoorbeeld daar aan verruiming WBSO en meer durfkapitaal.

Uw advies sluit naadloos op die topsectorenaanpak aan.

U zegt:

• Zet stevig in op de biobased economy en geef het dus een plek in alle relevante topsectoren. Bijvoorbeeld groene grondstoffen in de agrofood, of duurzame biomassa voor energie.
• Versterk het onderwijs en de scholing.
•  Laat sectoren met een hoge toegevoegde waarde meer samenwerken. We hebben net al een paar voorbeelden gehoord.
• Hou op met het rondstrooien van subsidies. En zet ze gericht in op die plekken waar ze het meeste effect sorteren. Geef innovatie een structurele ‘boost’. Bijvoorbeeld door meer durfkapitaal!
• En ‘last but not least’, want dat staat - denk ik - wel centraal in dit advies: Hou het duurzaam. Want we hebben maar één aarde om op te leven. MVO is een absolute must.

Dames en heren,

Ik kan hier alleen maar volmondig ‘ja ‘op zeggen. Deze adviezen liggen in lijn met wat mij voor ogen staat. Want dit is - denk ik - inderdaad de weg die we moeten inslaan om onze slagkracht verder te vergroten.

Daarvoor moet nog wel het nodige gebeuren:

We zullen nog steviger moeten inzetten op innovatie. Om bijvoorbeeld meer met biomassa en reststromen te doen. En om meer hoogwaardige toepassingen te halen uit vooral de chemie en materialen. Dat ligt natuurlijk voor een groot deel op het bord van het bedrijfsleven. Maar de overheid kan dit aanzienlijk faciliteren. En voor de juiste randvoorwaarden zorgen.

Zo kunnen we met Wageningen Universiteit en Research het centrum voor groene grondstoffen worden. Algen en planten kunnen we gebruiken voor de fabricage van groene en hoogwaardige producten. Duurzame biobrandstoffen kunnen ons helpen de CO2-uitstoot terug te dringen. Zo krijgen we niet alleen een schonere economie, maar ook meer innovaties waar we geld mee verdienen.

Daarom investeren we bijvoorbeeld 5 miljoen in Wageningen UR dat ze samen met het bedrijfsleven kennis op het terrein van groene grondstoffen beter bruikbaar maakt voor het bedrijfsleven en sneller naar de markt brengt. Dit gebeurt in een nieuw centrum dat hiervoor wordt opgezet, het Centre for Biobased Economy. Het centrum is verbonden met het groene hoger onderwijs en moet er ook voor zorgen dat er meer afgestudeerden komen. Die kunnen bedrijven helpen vergroenen of zelf nieuwe bedrijven starten. Dit zorgt voor groei en nieuwe banen.

Verder bestaat steeds het gevaar dat wet- en regelgeving belemmerend gaat werken. Of dat stimuleringsmaatregelen, met name die uit Europa, niet goed of onvoldoende worden gebruikt.

Ik ga samen met mijn collega’s van OCW en SZW kijken hoe we er verder voor kunnen zorgen dat onderwijs beter aansluit op wat bedrijven nodig hebben. Waarbij ik overigens uw initiatief om een werkconferentie te organiseren, van harte toejuich. Ik hou me aanbevolen.

Beste Alexander, dames en heren, ik ga afsluiten. Nederland wil op het gebied van de biobased economy een rol van betekenis spelen. We hebben alles in huis om van de kansen successen te maken, juist met die negen sterke sectoren. We zijn sterk in agrofood en energie. We zijn sterk in chemie en logistiek. We hebben mainports als Schiphol en Rotterdam, topuniversiteiten en toponderzoekers. En niet te vergeten het enthousiasme dat ik voel bij het bedrijfsleven. En dat ik voel bij u, uit dit advies.

Ik zal er alles aan doen om dat enthousiasme te blijven voeden en neem uw advies mee in de nieuwe topgebiedenaanpak.

Ik dank u wel.