Kunnen kiezen in de AWBZ

SEO Economisch Onderzoek heeft, in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, onderzocht in welke mate cliënten in de AWBZ in staat zijn om bewuste keuzes te maken tussen zorgaanbieders, dan wel voor zich te laten maken door vertegenwoordigers.

Onderzoeksvraag

In welke mate zijn cliënten in de AWBZ in staat om bewuste keuzes te maken (dan wel voor zich te laten kiezen door naasten en vertegenwoordigers) tussen zorgaanbieders?

Wat is nodig om te kiezen?

Om te kiezen is nodig: keuzebekwaamheid, gelegenheid om te kiezen en gemotiveerd zijn om te kiezen.

Bekwaamheid

Wat betreft bekwaamheid: een groot deel (ongeveer 70%) van de gebruikers van AWBZ gefinancierde zorg heeft de basisbekwaamheid om te kiezen en wie niet kan kiezen heeft vaak een mantelzorger die deze basisbekwaamheid wel bezit.

Gelegenheid

Wat betreft de gelegenheid is deze beperkt tot zeer beperkt  vanwege de schaarste in het aanbod (alleen bij de thuiszorg speelt dit minder). Daarnaast beperkt tijdsdruk vanwege de crisisachtige aard van met name psychogeriatrische en revalidatiezorg, energieverlies en absorptie in problemen bij mensen met psychiatrische aandoeningen de gelegenheid voor bepaalde groepen.

Motivatie

Wat betreft motivatie om zelfstandig goede en slechte zorginstellingen te onderscheiden is deze beperkt vanwege het feit dat kwaliteit vooraf moeilijk in te schatten is, corrigeren van gemaakte keuzes hoge kosten met zich meebrengt (bij thuiszorg speelt dit iets minder) en de zorgen die er op dit moment bestaan over het te grote aantal zorginstellingen dat kwaliteit levert onder de basiskwaliteit.

Zorg dichtbij

Los van al deze zaken blijft het feit dat mensen met name voor intramurale zorg en dagbesteding heel graag zorg die dichtbij is kiezen.

Wie mensen meer wil laten kiezen kan hen het beste beter equiperen met overzichtelijke zorgarrangementen, onafhankelijke informatie, stemrecht en waar nodig een keuzeondersteuner.

Inspectie

En tegelijkertijd ervoor zorg dragen dat de basiskwaliteit goed geborgd wordt door de inspectie. Want iedereen, ook al is een groot deel van de cliëntenorganisaties tegen verplicht kiezen, heeft baat bij een cliëntgerichter aanbod.