In ontvangstname rapport ‘monitoring corporate governance’
Speech minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, Maxime Verhagen, in ontvangstname rapport ‘monitoring corporate governance’, Den Haag/ Nieuwspoort, 9 december 2011.
Meneer Streppel,
Dank voor uw rapport en uw toelichting. En dank voor al het werk van uw commissie het afgelopen jaar. Ik ben blij te horen dat de Corporate Governance Code goed wordt nageleefd. Dat betekent dat we sinds de invoering van de code – alweer zeven jaar geleden - een flinke slag hebben gemaakt. En dat was ook nodig.
Want laten we eerlijk zijn, de boekhoudschandalen van een jaar of tien geleden, logen er niet om. Er was veel onduidelijkheid over beloningen van bestuurders, over de opbouw daarvan, over toezichthouding, over verslaglegging enzovoort. Op al die punten is er dankzij de code - en de naleving ervan - veel verbeterd. Daar wil ik alle ondernemers mee complimenteren. En uiteraard ook alle andere partijen die - ieder op hun eigen manier – hebben bijgedragen aan het verankeren van de code in het bedrijfsleven. Ik noem de belangenorganisatie van grote institutionele beleggers Eumedion, de Vereniging van Effectenbezitters, de Vereniging Effecten uitgevende Ondernemingen, de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants, het CNV, de FNV, VNO-NCW, De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten. U allen hartelijk dank.
Meneer Streppel,
U noemde in uw toelichting een aantal aandachtspunten. Op vier daarvan ga ik nu kort in.
Ten eerste: het punt van cherrypicking. Doordat corporate governance de laatste jaren behoorlijk in de politieke en maatschappelijke schijnwerpers staat, zie ik steeds vaker voorstellen om specifieke codebepalingen in de wet te plaatsen.
Maar weet u wat er gebeurt als je dat doet? Dan worden ondernemers gedwongen zich aan een regel te houden. U weet wel: formuliertje met regels en dan vinkjes zetten. Zonder na te denken over het waarom van die regels.
Kijk, als we dat doen, schiet de code zijn doel dus voorbij. Want ik wil helemaal geen ondernemers die slaafs regeltjes opvolgen en braaf vinkjes zetten. Ik wil ondernemers die nadenken. Wat is het gedachtegoed van de verschillende onderdelen van de code? Hoe verhoudt dat zich tot de beslissing die ik als ondernemer nu moet nemen? Volg ik de code op? Of wijk ik af en waarom?
Dát soort vragen wil ik dat ondernemers zich stellen. Het kan soms namelijk legitiem zijn om van de code af te wijken. Daarom geldt ‘comply or explain’: volg op of leg uit! Ik roep daarom alle Tweede-Kamerleden op, terughoudend te zijn met het omzetten van stukjes van de code in wetgeving.
Dat brengt mij bij mijn tweede punt: de discussie moet blijven leven, maar het succes van de code ook! Daarom doe ik een oproep aan alle ondernemers: blijft u zich alstublieft wel aan de code houden! Zoals u dat – geen misverstand daarover – de afgelopen jaren in bijna 100 procent van de gevallen ook heeft gedaan. Daar heb ik u net ook mee gecomplimenteerd.
Het succes van de code staat of valt met de naleving door u! Als u uw verantwoordelijkheid blijft nemen, geeft u geen aanleiding voor wetgeving!
Derde punt: de ontslagvergoeding voor bestuurders die vóór 2004 hierover al een contract hierover hadden gesloten.
Nu geldt voor bestuurders met een contract van voor 2004, dat de code op hen niet van toepassing is. Hij bestond toen immers nog niet. Toch zijn er mensen die zeggen: ‘Die code bestaat nu al zo lang. Laten we daarom álle bestuurders verplichten zich eraan te houden. Dus ook díe bestuurders die al voor 2004 een contract hadden afgesloten.’
Ik kan me die gedachte voorstellen. Maar de Monitoringcommissie kan natuurlijk geen contracten openbreken. Wel kunnen we alle ondernemingen oproepen zich aan de code te houden. Dat doe ik daarom bij deze expliciet.
Bestuurders met een contract van voor 2004, uiteraard hoop ik dat u niet wordt ontslagen. Maar als dat onverhoopt gebeurt, mag ik u vragen dan genoegen te nemen met maximaal één jaarsalaris aan ontslagvergoeding? Doe het vanuit uw maatschappelijke verantwoordelijkheid. Ik reken op uw moreel besef!
Dames en heren,
Dan kom ik bij mijn vierde en laatste punt: het aantal vrouwen in de top. Meneer Streppel, u constateert in uw rapport dat het aantal vrouwen in Raden van Commissarissen helaas niet toeneemt. Dat betreur ik. Nederland draait mee in de economische wereldtop. Het kan dus niet anders of we hebben ook wereldvrouwen in huis voor topposities in het bedrijfsleven.
Mij is het laatst nog gelukt om een goede voorzitter te vinden voor de Green Board, namelijk Monika Milz. Het kan dus écht! Ik wil ondernemers daarom oproepen nog beter te zoeken en verder te kijken dan in de vaste pool van vrouwen waarin vaak wordt gezocht.
Dames en heren,
Ik rond af. Meneer Streppel, hartelijk dank voor uw rapport. Ik ben blij dat de code in het algemeen goed wordt nageleefd. Ik geloof in de code. Laten we aan de resterende aandachtspunten blijven werken!
Dank u wel.