Aandacht voor psychische zorg vreemdelingen met zelfmoordplannen

Hoe triest ook, zelfmoord en zelfmoordpogingen van (ex-)asielzoekers en illegale vreemdelingen zijn nooit uit te sluiten. Hoe goed de medische, psychologische en psychiatrische zorg voor vreemdelingen ook is, en hoe goed de medewerkers van de verschillende diensten problemen van vreemdelingen ook signaleren en doorgeven. 

Dat schrijven minister Leers (Immigratie, Integratie en Asiel) en Schippers (VWS) in een brief aan de Tweede Kamer.

Er zijn aangescherpte afspraken vastgelegd voor medewerkers van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), het COA (Centraal orgaan opvang asielzoekers) en de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V). Die afspraken gaan over hun onderlinge samenwerking, het uitwisselen van informatie en over hun samenwerking met huisartsen en de geestelijke gezondheidszorg. Bovendien komt er begin dit jaar een nieuwe richtlijn over het herkennen en behandelen van mensen met zelfmoordplannen; dit is een algemene richtlijn, niet specifiek voor vreemdelingen.

Om de kans op zelfmoord onder (ex-)asielzoekers te verminderen zijn er verschillende producten: een brochure, een trainingspakket, een richtlijn en werkinstructies hoe signalen die duiden op zelfmoordideeën te herkennen en hoe daarna te handelen. De medische zorg voor asielzoekers is zo veel mogelijk op dezelfde manier georganiseerd als voor iedereen. Asielzoekers in een opvangcentrum van het COA (Centraal orgaan opvang asielzoekers) zijn ook verzekerd. Zij hebben toegang tot de huisarts en tot de geestelijke gezondheidszorg (van eerstelijns psychologische zorg tot en met opname in een psychiatrisch ziekenhuis). Ook kan psychosociale hulpverlening vergoed worden.

Aanleiding voor de brief is een aantal zelfmoorden en zelfmoordpogingen door asielzoekers (nog in procedure) of illegale vreemdelingen vorig jaar. Bijvoorbeeld de zelfverbrandingen van een vreemdeling op de Dam in Amsterdam en in een asielzoekerscentrum in Echt.Naar de omstandigheden rond de zelfmoord van een asielzoeker eind december in het IND-aanmeldcentrum bij Schiphol wordt een intern onderzoek gedaan door de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) samen met de IND en de DT&V. Zo'n intern onderzoek is standaard aangezien de asielzoeker in vreemdelingenbewaring was. Gekeken wordt of er informatie over de asielzoeker bekend was, of die goed is doorgegeven en wat daarmee gedaan is. Het onderzoek zal binnen een maand klaar zijn. De resultaten gaan naar de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ), die vervolgens een eigen, onafhankelijk oordeel kan geven. De zelfmoord is al officieel gemeld bij de IGZ.