GGZ-kennisdag 'De eerste lijn'

Toespraak door minister Edith Schippers (VWS) op de Kennisdag van de GGZ in Amsterdam, 2 februari 2012

GGZ-kennisdag 'De eerste lijn'

Beste mensen,

Er is iets opvallends in de GGZ.

In Nederland worden relatief veel mensen met lichte tot middelzware klachten in de tweede lijn geholpen.

30 Procent kan, vanuit verschillende invalshoeken, beter in de eerste lijn worden behandeld.

De eerste lijn wordt te vaak overgeslagen. En daar moeten we wat aan doen om de zorg betaalbaar en van goede kwaliteit te houden.

Dat kan ook, maar dat vergt behoorlijke inspanningen van iedereen. De eerste lijn moet worden opgebouwd. Verstevigd.

Het organiserend vermogen om dit op te bouwen is cruciaal.

Een aantal van u denkt nu: onmogelijk!

De overheid is net langs geweest om geld terug te halen bij de huisartsen, bij de GGZ en bij de patiënt door niet alleen de eigen bijdrage te verhogen maar ook de premie.

Ik begrijp hoe u het ziet.

Ik was nog maar net minister toen we geconfronteerd werden met een forse overschrijding die oploopt tot bijna 3 miljard in 2015. Als je die overschrijdingen niet terughaalt in de sector, wordt de premie navenant verhoogd en dan wordt de zorg echt fors duurder.

De premie moet op te brengen blijven. En daarom zullen we de groei van de kosten moeten matigen. En dat is de grootste uitdaging de komende tien jaar.

Deze manier van werken – achteraf met de pet rond is frustrerend voor u, u heeft uw werk gedaan, dus is het raar dat de overheid dan geld terug haalt. Frustrerend voor de patiënt, die vraagt en handelt ook binnen de wettelijke kaders, maar krijgt ook te maken met eigen bijdragen, onverwachte premieverhogingen. Frustrerend voor de minister. Ik was nog niet eens minister toen deze overschrijdingen werden gemaakt. Dit is niet waarvoor je minister wordt.

Ik wil dus een andere manier van werken. Afspraken maken met elkaar: wie doet wat, waarvoor en wat doen we als het meer is? En ik wil een sterke, robuuste eerste lijn die veel meer zorg, vooral ook chronische zorg kan opvangen. Voor minder geld.

De zorg moet betaalbaar blijven, we kunnen meer, we leven daardoor langer: de zorg is een groot succes. En daaraan moeten we niet ten onder gaan!

Laten we samen bouwen aan een sterke eerste lijn,

- waar psychische ziekten goed herkend en behandeld worden;

- met gebruik van e-health waar dat kan;

- waar goed wordt samengewerkt tussen huisarts, POH GGZ, FACT teams, psychologen, psychiaters, instellingen maar ook gemeenten en onderwijs;

- waar alleen wordt doorverwezen als dat nodig is naar de tweede lijn.

Hiervoor is kennis nodig en je moet elkaar leren kennen. Ik wens u daarbij vandaag ook alle creativiteit en inspiratie toe.

De urgentie is groot!

De NZa komt met verschillende adviezen hoe we dit beter kunnen doen. Deze zomer hakken we er ook echt knopen over door. Ik weet dat we in ieder geval elkaar nodig hebben om dit te realiseren. Laten we in het belang van de patiënt en goede en betaalbare zorg met elkaar van de grond trekken!

Dan nu voordat ik weer vertrek, ga ik de winnaar bekend maken van de ZonMw-Parel. Die gaat naar: dr. Peter Meulenbeek voor zijn inzet voor de cursus ‘Geen Paniek’. Een cursus voor mensen met lichte en matige paniekklachten om te voorkomen dat het ernstig wordt. En omdat jaarlijks een kwart miljoen mensen last heeft van een paniekstoornis, een prachtige methode om de zorg te verbeteren en erger te voorkomen. Ik vind het mooi om te horen dat er ook een online versie wordt gemaakt. Dr. Peter Meulenbeek, de Parel is voor u.