De verantwoordelijkheid voor de vrijheid ligt op de schouders van onze kinderen.
Tijdens een feestelijke bijeenkomst in de Nieuwe Kerk in Amsterdam vierde het Nationaal Comité 4 en 5 mei in aanwezigheid van Koningin Beatrix zijn 25-jarige bestaan. Ook Minister-president Mark Rutte en staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten-Hyllner waren aanwezig en spraken over het belang van herdenken op 4 mei en vieren op 5 mei.
Majesteit, dames en heren,
Onderzoek heeft laten zien dat de kinderen in Nederland de gelukkigste zijn van de hele wereld. Onze kinderen. Ze kunnen zich toeleggen op geluk, want ze hebben geen honger. Ze hebben het niet koud. Ze kunnen alle keuzes maken. Ze mogen spelen. Ze hebben ons om voor zich te zorgen. Ze zijn veilig. Op alle mogelijke manieren zijn ze vrij.
Wat kunnen we die kinderen nu nog meer geven dan dat ze nu hebben? Wel, wij weten dat het voor hen de gewoonste zaak van de wereld is. Maar wij weten ook dat het niet de gewoonste zaak van de wereld is. Want velen van u hebben meegemaakt dat het ook anders kan zijn. En voor deze kinderen die de gelukkigste zijn op de hele wereld, zouden we toch niet willen dat ze verrast worden.
In dit Kabinet moeten wij ook nadenken over hoe we ervoor zorgen dat deze gelukkige kinderen deze vrijheid aan kunnen. En in mijn rol ben ik overal gaan vragen aan de mensen die dat kunnen weten. Hoe moet ik nu uw verhaal doorvertellen aan die kinderen, die niet beter weten? Hoe kan ik uw verhaal, zonder dat ik er iets aan verander, zonder mijn vingerafdrukken, doorgeven aan mijn kinderen?
Heel veel mensen hebben toen tegen me gezegd: vertel het niet, het is zo’n vreselijk verhaal. Laat het. Dan vroeg ik door en zei ik dat de kinderen het willen weten. Dan zeiden ze, laat me even kijken. En een mijnheer, die inmiddels heel ver hier vandaan woont, die heeft mij toen het volgende toen geschreven:
“Van achteraf bekeken”, schrijft hij over zichzelf, “waren wij heel onnozel. Het wereldbeeld dat wij met de moedermelk hadden ingezogen. Als een wereld op weg naar gelijkheid en democratie. Zoiets als een technische massamoord van welke soort dan ook, en aan wie dan ook begaan, was nog niet in de encyclopedie van het wereldgebeuren, geformuleerd. Het is nu wel in het wereldgebeuren geformuleerd.”
Maar wat hij mij zei, is dat de toekomst zich nog moet ontsluiten. Dat datgene wat voor onze kinderen in de toekomst is, ook nog niet in de encyclopedie van het wereldgebeuren is opgeschreven. Dus laten we dat meegeven aan de kinderen.
Laten we ze meenemen naar Den Haag, waar op 15 augustus de capitulatie van Japan wordt herdacht.
Laten we ze in aanraking brengen met de eindeloze heimwee naar een verloren geboorteland en het nog niet verwerkte immense verdriet.
Laten we ze meenemen naar Amsterdam in de kou, eind januari. Voor de onmenselijke Holocaustherdenking.
Laten we ze meenemen naar de dokwerker, zodat ze een voorbeeld kunnen nemen aan solidariteit en moed.
En laten we zorgen dat als we samen met ze stil staan op 4 mei, dat zij met ons beseffen dat de verantwoordelijkheid voor de vrijheid op onze schouders ligt en op die van hen, onze kinderen.
Laten we dat meegeven aan onze kinderen in Nederland, de gelukkigste van de hele wereld.