Leers: nieuwe start voor het COA

Het onderzoeksrapport naar het Centraal orgaan Opvang Asielzoekers is voor minister Leers voor Immigratie, Integratie en Asiel aanleiding om te constateren dat mevrouw Albayrak niet kan terugkeren naar het COA. De minister heeft daarover het COA geïnformeerd. De leden van de Raad van Toezicht, die hun functie tijdelijk hadden neergelegd, hebben de minister gevraagd hen ontslag te verlenen. Hij heeft daarin bewilligd. Met een nieuw Bestuur en een nieuwe Raad van Toezicht kan het COA een nieuwe start maken. Daarnaast zal Leers het toezicht op en de aansturing van het COA verder verbeteren.

Dat schrijft minister Leers in de kabinetsreactie op het rapport van de Commissie van onderzoek COA, die onder leiding van prof. mr. M Scheltema en mevrouw drs. J. Rijsdijk onderzoek heeft gedaan naar het werkklimaat, de bestuursstructuur, de gang van zaken rond de salariëring van de directieleden van het COA en mogelijke verbeteringen voor het functioneren van het COA als onderdeel van de vreemdelingenketen. De reactie is vandaag met het rapport van de commissie naar de Tweede Kamer gestuurd.

De bevindingen over het werkklimaat bij het COA en de bestuursstijl van mevrouw Albayrak zijn voor Leers reden dat mevrouw Albayrak niet kan terugkeren naar het COA. Voor hem weegt zwaar mee dat de bestuursstijl van de algemeen directeur aanzienlijk heeft bijgedragen aan een gebrek aan vertrouwen in de leiding en het gevoel van sociale onveiligheid in de organisatie. Ook verstrekte zij onjuiste informatie. Naar het oordeel van de Commissie past de wijze van optreden van de algemeen directeur niet in de publieke dienst.

Om de benodigde checks and balances in de organisatie te brengen, gaat de minister een meerhoofdig bestuur aanstellen bij het COA. De status van zelfstandig bestuursorgaan wil hij handhaven, evenals het bestaan van een raad van toezicht. De bevoegdheden van de Raad van Toezicht om voordrachten te doen voor benoeming, schorsing en ontslag van de leden van het bestuur en de Raad van Toezicht zullen worden geschrapt. Ze vormen volgens Leers een onnodige tussenschakel in de bevoegdheden van de minister en leiden tot onnodige vertraging in de besluitvorming.

Ten aanzien van de Raad van Toezicht stelt de Commissie vast dat zij teveel afstand had tot het COA om op de hoogte te zijn van het werkklimaat en de gevolgen van de bestuursstijl van de algemeen directeur. Dat was mede het gevolg van de afhankelijkheid van de RvT van de informatievoorziening door de algemeen directeur. Ook vindt de Commissie dat het toezicht van de RvT op de doelmatigheid van de organisatie op onderdelen onderbelicht is gebleven. Daarbij heeft de RvT zijn verantwoordelijkheid niet genomen bij het bepalen van het salaris en het doen van een voordracht voor de benoeming van de bestuursvoorzitter. Minister Leers stelt vast dat de opeenvolgende departementen de RvT actiever hadden kunnen aanspreken. Tevens hadden zij de invoering van de wet COA voortvarender ter hand moeten nemen.

De minister waardeert en respecteert het besluit van de leden van de Raad van Toezicht om hem te vragen hen ontslag te verlenen. Volgens hem zal dat bijdragen aan het herstel van vertrouwen binnen het COA, dat zo de kans krijgt met een nieuwe RvT verder te gaan.

Het toezicht op het COA wil minister Leers in de toekomst verbeteren door het interne toezicht door de Raad van Toezicht en het externe toezicht door het departement beter op elkaar af te stemmen. Daarnaast kondigt Leers aan dat hij doorgaat met de al door hem in gang gezette initiatieven om de samenwerking in de vreemdelingenketen en de aansturing van het COA te verbeteren.