Toespraak minister van Defensie, J.A. Hennis-Plasschaert bij de herdenking van de heer Kruisinga

Toespraak van minister van Defensie, J.A. Hennis-Plasschaert ter gelegenheid van de herdenking van de heer Kruisinga op 22 januari 2013 in de Tweede Kamer, Den Haag.

Voorzitter, dank u wel.
Geachte afgevaardigden,
Geachte familie Kruisinga,

Wij gedenken vandaag een markant Nederlands politicus…
…een verzetsman, arts en wetenschapper.

Roelof Kruisinga was niet alleen een kundig politicus, mét grote inhoudelijke vakkennis…maar ook een bevlogen politicus met een vooruitziende blik!
Hij had haarfijn in de gaten wat de grote kwesties van de toekomst zouden worden.

Zo maakte Roelof Kruisinga zich zorgen over de stijgende kosten van de gezondheidszorg. Een thema dat nog altijd zeer actueel is.
Hij maakt zich grote zorgen om het milieu. Zoals hij het in die tijd zelf omschreef…hij ging ‘op de bres voor het milieu’.
Dat het kabinet van Piet de Jong baanbrekend werk verrichtte in de strijd tegen de verontreiniging…was vooral aan Kruisinga te danken.
En het was Roelof Kruisinga die het uitgangspunt ‘de vervuiler betaalt’ introduceerde.

In 1977, de voorzitter zei het al, werd Kruisinga benoemd tot minister van Defensie in het kabinet-Van Agt.
Dagelijks loop ik langs zijn portret in de bewindsliedengalerij, schuin tegenover mijn werkkamer op het departement.
Als minister van Defensie kwam Roelof Kruisinga al snel tot de conclusie dat zich tal van financiële knelpunten aandienden…én ook hierin gaf hij blijk van een vooruitziende blik.
Voorts zag hij heel scherp het belang van een stevige verankering van de krijgsmacht in de  Nederlandse samenleving. En ja, ook vandaag is de verbinding tussen krijgsmacht en samenleving een belangrijk aandachtspunt.

Voorzitter,
Als ik zeg dat de politicus Kruisinga een markant politicus was…dan heb ik het natuurlijk over zijn bevlogenheid en vooruitziende blik…máár ook over zijn eigenstandige wijze van opereren.

De neutronenbom bracht Roelof Kruisinga in een diep gewetensconflict.
Hij kon zich niet verenigen met de mogelijkheid dat de Verenigde Staten zo’n bom zou ontwikkelen.
President Carter wilde dit wapen in 1977 toevoegen aan het NAVO-arsenaal.
Kruisinga was daar tegen.
En vragen daarover beantwoordde hij met een beslist: ‘U kent mijn standpunt’.
Uiteindelijk wachtte hij een kabinetsbesluit niet af. Op weg naar Noorwegen voor een bezoek aan een training van het Korps Mariniers, schreef hij zijn ontslagbrief aan toenmalig premier Van Agt.

Gelukkig bleef Roelof Kruisinga behouden voor de Nederlandse publieke zaak. Onder meer als vice-president van de Wereldgezondheidsorganisatie. En ook als lid van de Eerste Kamer.

Het kabinet is dankbaar voor wat Roelof Kruisinga voor Nederland heeft betekent. Hij was een pionier op het terrein van de volksgezondheid en een pionier op het terrein van de milieubescherming. De verdiensten van Kruisinga voor Nederland zijn groot.

Namens het kabinet wens ik de nabestaanden alle sterkte bij de verwerking van hun verlies.