Uitreiking predicaat Excellente Scholen
Maandag 4 februari kregen 52 scholen uit het basis- en middelbaar onderwijs voor de eerste keer het predicaat 'Excellente School 2012' uitgereikt. Voor de feestelijke uitreiking sprak staatssecretaris Dekker de genodigden in de Nieuwe Kerk in Den Haag toe.
“Het echte gevaar ligt voor de meesten onder ons niet in het feit dat we te hoog reiken en missen, maar dat we te laag mikken en ons doel halen.”
Dames en heren,
Deze woorden van de 16e eeuwse Italiaanse kunstenaar Michelangelo kunnen we ons nog altijd ter harte nemen. We komen alleen verder, als we de lat hoog leggen.
Natuurlijk, Michelangelo was een genie, hij barstte van het talent. Maar hij werd niet van de ene op de andere dag een buitengewoon beeldhouwer, schilder en architect. Ook hij heeft gewoon zijn best moeten doen, ook hij heeft het met vallen en opstaan moeten leren. Neem bijvoorbeeld zijn wereldberoemde plafondbeschildering van de Sixtijnse kapel. Toen hij daaraan begon, leek het op een fiasco uit te draaien. De eerste fresco’s beschimmelden en vervaagden. Maar hij gaf de moed niet op. Hij probeerde andere technieken. Hij haalde bevriende kunstenaars uit Florence naar Rome om hem te helpen. Uiteindelijk kon hij zijn gedroomde meesterwerk realiseren. Maar zonder de ambitie om de top te bereiken, was hij nooit tot grote hoogte gestegen.
Het gaat allemaal om talent en ambitie, en de wil om daar hard aan te werken. Eerst moet je als kind ontdekken wat je in je hebt. En dat gaat niet altijd vanzelf. Daar heb je mensen voor nodig die jouw talent naar boven halen. Die in jou het heilige vuur laten ontbranden, het vuur dat je doet vlammen. Deze mensen kom je tegen in het onderwijs. Dat zijn de bevlogen leraren, die kinderen helpen om hun dromen na te jagen. Leraren die het maximale uit elk kind willen halen. Niet alleen uit de toptalenten, maar uit alle kinderen.
Op zoek naar de top leer je wat je waard bent, je leert jezelf kennen. Als je er dan achterkomt dat je méér kunt dan je zelf misschien denkt, als je boven jezelf uitstijgt: ik ben ervan overtuigd dat je daar een gelukkiger mens van wordt. En ook een betere loodgieter, ziekenverzorger, leraar, ingenieur, medicus, wetenschapper… Streven naar excellentie is dus goed voor elk individu, en voor de samenleving als geheel. Excellentie is kortom cruciaal voor ons welzijn én onze welvaart.
Dames en heren,
Talent ontdekken en excellentie stimuleren: de ene school is daar beter in dan de andere. Als je vergelijkbare scholen naast elkaar zet, dan zie je dat de leerlingen van de ene school beduidend beter presteren dan die van de andere. Wat is het geheim van de excellente scholen? Waarin schuilt dat succes?
We zullen het straks horen van de jury. Die wil ik trouwens hartelijk bedanken voor haar geweldige werk. Onder aanvoering van Fons van Wieringen heeft de jury niet alleen voor de scholen, maar ook voor zichzelf de lat hoog gelegd. En daarmee vormt de zorgvuldige jury-beoordeling een opmaat naar meer gedifferentieerd toezicht van de inspectie, dat zijn oordeel gaat uitbreiden van met de categorieën ‘goed’ en ‘excellent’. Nu heb je alleen ‘zeer zwak’, ‘zwak’ en ‘voldoende’; en 90 tot 95% van de scholen is voldoende. Maar je wilt toch ook weten hoeveel beter je het doet dan ‘voldoende’.
Welke scholen straks met het predicaat ‘Excellent’ naar huis gaan, dat blijft nog even spannend. Maar één ding is zeker: alle 142 scholen die zich hiervoor kandidaat hebben gesteld, kenmerken zich door ambitie en bevlogenheid, door kwaliteit en gedrevenheid.
U doet het stuk voor stuk goed, u bent trots op uw werk en daar wilt u graag voor uitkomen. U wilt zich meten met andere scholen, en u steekt uw nek uit. Zelfverzekerd en enthousiast. Dat verdient respect. U gaat voor het hoogste. Net zoals u tegen uw leerlingen zegt dat ze meer kunnen dan ze denken, zegt u dat ook tegen uzelf. En net als Michelangelo accepteert u, dat je dan ook weleens kunt missen. Maar dat hoort erbij. En de reis naar het doel is vaak belangrijker dan de bestemming zelf.
Voor mij bent u allemaal toppers. Want u zit in de voorhoede, u bent de aanjagers van een beweging die we nodig hebben voor de omslag naar een cultuur, waarin excelleren de norm is in plaats van de uitzondering. Waarin het aangemoedigd wordt om je te onderscheiden en de lat hoog te leggen. En waarin het vanzelfsprekend is, dat je van elkaar wilt leren. Excellente scholen zijn de koplopers, de rolmodellen waaraan andere scholen zich kunnen optrekken. Dat is ook het doel van het traject ‘Scholen leren van elkaar’, dat vandaag van start gaat.
Het initiatief van Excellente Scholen past bij de ambitie van dit kabinet om de onderwijskwaliteit te verhogen. Daarom zorgen we bijvoorbeeld ook voor een bredere coaching en opleiding van schoolleiders; strengere eisen bij lerarenopleidingen; betere begeleiding van startende docenten en continue scholing van leraren. Want goed onderwijs wordt op school en in de klas gemaakt.
Zo meteen wordt bekend, welke scholen zich voortaan Excellente School mogen noemen. Maar met of zonder predicaat: ik roep u allemaal op om dóór te gaan op de ingeslagen weg. Het initiatief van de Excellente Scholen-uitreiking is geslaagd, als u de beweging op gang houdt. Als u de ambities vasthoudt én doorgeeft. Geef als rolmodel andere scholen het voorbeeld hoe ze de stap van goed naar excellent onderwijs kunnen zetten. Daag ze uit. En daarmee kom ik weer terug bij Michelangelo: reik naar het hoogste, en reik elkaar daarvoor de hand. Beziel. Inspireer en motiveer. Dan kunnen we samen de top bereiken en onze kinderen geven wat ze verdienen: het allerbeste onderwijs!