Wetsvoorstel aanpak geweldplegers naar Tweede Kamer

Verdachten van een geweldsmisdrijf moeten rekening houden met een hogere straf als uit een zogeheten middelentest blijkt dat zij zich onder invloed van alcohol of drugs hebben misdragen. In dat geval telt de uitkomst mee bij de strafeis van de officier van justitie en de door de rechter op te leggen straf. Dit staat in een wetsvoorstel van minister Opstelten van Veiligheid en Justitie dat vandaag naar de Tweede Kamer is gestuurd. Hij wil de aanpak van geweld onder invloed van drugs of alcohol verbeteren en de geweldplegers strenger laten  straffen.

De meerwaarde van het wetsvoorstel is dat de vraag of, en zo ja, hoeveel drank of drugs de verdachte heeft gebruikt in de rechtszaal aan de orde komt. Dat gebeurt nu onvoldoende omdat niet standaard in het proces-verbaal melding wordt gemaakt van gebruik van alcohol of drugs. Hierdoor weet de rechter in de meeste gevallen niet of de verdachte het geweld onder invloed heeft gepleegd en kan hij er dus geen rekening mee houden bij de strafmaat. De test verbetert de bestaande praktijk.

De middelentest wordt alleen ingezet in het belang van het onderzoek en bij een verdenking van een geweldsmisdrijf waarvoor voorlopige hechtenis mogelijk is zoals (zware) mishandeling of openlijke geweldpleging. Ook moeten er aanwijzingen zijn dat het geweldsdelict onder invloed van drank of drugs is gepleegd. Politieagenten kunnen niet standaard bij elk geweldsdelict de test uitvoeren.

Het wetsvoorstel beperkt in geen enkel opzicht de vrijheid van strafrechters. Zij behouden volledig hun vrijheid bij het opleggen van de straf. Bij de straftoemeting kunnen diverse omstandigheden en factoren een rol spelen, waaronder drank- en drugsgebruik. Daar verandert het wetsvoorstel niets aan. Wel wordt het makkelijker de hoeveelheid drank en drugs vast te stellen die in het spel is (geweest).

Een ander pluspunt is dat - als onderdeel van de straf - voorwaardelijke sancties kunnen worden opgelegd om recidive en verslaving aan te pakken. Bijvoorbeeld een alcoholverbod, een locatieverbod of de inzet van erkende gedragsinterventies voor jongeren en volwassenen met als doel hun gedrag te veranderen.

Een test bestaat uit een voorlopig onderzoek en een vervolgonderzoek. Bij het voorlopig onderzoek wijst een ademanalyse of speekseltest uit of drank en drugs in het spel zijn. Het vervolgonderzoek geeft nauwkeurig aan hoeveel alcohol of drugs de verdachte heeft gebruikt. Dit gebeurt onder meer door het bloed van de verdachte te onderzoeken.

Experts onder leiding van het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) vinden dat voor alcohol en drugs grenswaarden kunnen worden vastgesteld, waarboven het aannemelijk is dat gebruik agressie bevordert. Ligt de uitslag boven de 1,0 milligram alcohol per milliliter bloed en voor drugs boven de 0,050 milligram per liter bloed dan komt strafverhoging in beeld.Op dit moment kan (naast alcohol) alleen voor cocaїne, amfetamine en methamfetamine een relatie met geweld worden aangenomen. Pas als wordt vastgesteld dat de verdachte zoveel drank of drugs heeft gebruikt dat hij boven de grenswaarden uitkomt, is een verhoging van de strafeis op zijn plaats.