Huldiging paralympiërs
"Je won niet alleen voor jezelf maar ook voor anderen." Dat zei minister Edith Schippers tegen Bibian Mentel, winnaar van een gouden medaille op de snowboardcross, bij de huldiging van de Paralympische sporters, op 19 maart 2014 in de Grote Kerk in Den Haag.
Beste topsporters, welkom. Welkom ook aan jullie achterban, coaches, familieleden, iedereen die intens heeft meegeleefd.
Bibian, Anna, Kees-Jan, Chris, Merijn, Lisa, Bart.
Voor elke topsporter - met of zonder beperking - geldt dat er ooit iemand is geweest die het vuurtje aanstak. Iemand door wie je ineens zeker wist: dat wil ik ook! Dat kán ik ook!
Dat hebben jullie allemaal meegemaakt.
En voor elke topsporter geldt dat er vervolgens een lange en zware weg is om daar te komen waar je wilt zijn. Voor jullie geldt dat nog veel meer. Uren en uren training vaak, jaren zelfs. Het heeft jullie heel veel gebracht: een fit lijf, zelfvertrouwen, kracht. Weten wat je wél kunt.
Maar dat vuurtje, daar begint het allemaal mee.
En ik weet zeker dat afgelopen week overal in Nederland, bij heel veel kinderen en jongeren, met of zonder beperking, dat vuurtje is gaan branden. Voor een nieuwe generatie topsporters. Voor kinderen en jongeren die misschien dachten dat sporten voor hen niet was weggelegd. Maar die van de week hebben gekeken. Ze weten nu beter!
Jullie zijn een inspiratiebron voor velen. Ook voor mij.
De premier zei het zo even al: het blijft ontzettend jammer dat wij het moesten doen met de livestreams en de samenvattingen. Maar ook, en daar ben ik ontzettend blij om: dat vooral het Jeugdjournaal jullie heel goed gevolgd heeft en daar ook verslag van heeft gedaan. En dan zie je dat kinderen - mijn dochter ook - daarnaar kijken, daar vragen over stellen en dat vind ik nu juist zo belangrijk. Zij raken geïnspireerd.
En gelukkig gaven die uitzendingen een goed beeld. We konden ons verbijten bij de valpartijen. En juichen bij die fantastische gouden plak!
Het waren dagen met - letterlijk en figuurlijk - hoge pieken en diepe dalen. Tranen, trots en frustraties, jullie zijn overal doorheen gegaan. Eerst was het te warm, waardoor de sneeuw papperig werd. En toen die vreselijke mist, sneeuw en regen. Eigenlijk hebben jullie het allemaal gehad. Er was materiaalpech. Anna's ski die losklikte. De orthese van Chris die het vlak voor de opening begaf. Lisa's voet die scheef stond - in haar geval is dat gelukkig op te lossen met een inbussleutel. En soms gewoon botte pech. Ook dat is onderdeel van topsport. Je gaat voor het hoogst haalbare. Maar je kunt ook met lege handen komen te staan.
Maar wat was het mooi om te zien hoe jullie je daar doorheen hebben geknokt!
Natuurlijk hadden jullie, wij allemaal, gehoopt op meer medailles. Maar laten we vooral even kijken waar we vandaan komen. Het is al gezegd: voor het eerst in 12 jaar een medaille voor een Nederlandse Paralympische winterploeg! Het grootste team sinds 1992. We hebben echt een mooie stap gemaakt.
En met een nieuwe Paralympische tak van sport: de snowboardcross. Dat moet zich natuurlijk helemaal ontwikkelen. En dat is waar jullie keihard aan werken, samen met je coaches. Jullie zijn onze pioniers!
Anna, onze vlaggendraagster bij de afsluitingsceremonie. Op de Super-G een prachtige 6e plaats. Op de slalom, jouw sterkste discipline, was je ontzettend dichtbij een medaille. In de 1e run was je 2e, je koerste af op zilver. Maar in de 2e run ging je vol onderuit. Wat een teleurstelling! Maar je stond weer op! En je maakte het af, werd toch nog 7e in de eindrangschikking van dit onderdeel. Geen medaille, daarvoor kwam Sochi te vroeg. Maar je hebt laten zien dat je uit Olympisch hout gesneden bent.
Kees-Jan , ik kan me heel goed voorstellen dat deze Spelen voor jou moeilijk zijn geweest. En dat ik bij jou niet hoef aan te komen met de Olympische gedachte dat meedoen belangrijker is dan winnen. Want je bent topsporter. En dan wil je gewoon winnen. Dit waren jouw 2e spelen na Vancouver en het is natuurlijk ontzettend zuur dat je niet hebt kunnen laten zien wat je kunt. Ik denk dat deze spelen jou alleen maar hebben gemotiveerd om er nog harder tegenaan te gaan. Laat je vooral niet afremmen!
Bart, je hebt wel eens verteld dat je altijd net iets beter wilt zijn dan je 2 broers. Die motivatie heeft je helemaal in Sochi gebracht. Maar je bent ook echt een steun voor anderen, dat hebben je mede-sporters daar mogen ervaren. En dat ervaren ook de kinderen aan wie je hier in Nederland zwemlessen geeft. Tijdens het WK in februari vorig jaar werd je 4e op de afdaling en nu mocht je op de Paralympische Winterspelen laten zien wat je kon. Met een 14e plaats op de afdaling ging het misschien niet helemaal zoals je had gehoopt, maar het is nog maar het begin.
Lisa, jij hebt enorm genoten van de sfeer in Sochi. Jij zei vooraf: ik wil vooral mezelf verslaan. En je bent jezelf ook echt tegengekomen. Je hoopte op brons, maar door flinke valpartijen was dat niet voor je weggelegd. Geweldig om te zien hoe je weer opkrabbelde. Hoe jouw familie op de bühne je met luid gejuich daarbij steunde. Je eindigde toch nog op een 7e plaats, en daar mag je trots op zijn.
Merijn, wat heb je toch een aanstekelijk enthousiasme. De vrolijkste man van het team. Ik ben in mijn leven nog geen dingen tegengekomen die ik niet kan, is een uitspraak van jou. Toch denk ik dat je het af en toe zwaar hebt gehad in Sochi. Door een knieblessure kon je pas 2 dagen voor de wedstrijd voor het eerst weer op je board trainen. En je ging onderuit in de 1e run van de snowboardcross. Gelukkig bleef je daarna overeind. Een 14e plaats is echt niet gek voor een debutant.
Chris, de jongste van de ploeg met de grootste en luidruchtigste groep supporters! Op het snowboard vond jij als kind je vrijheid terug. Je hebt keihard getraind met Bibian. Door nu mee te doen in Sochi is al een droom van jou in vervulling gegaan. Je was met super wax onder je board supersnel! Maar ook jij bent flink onderuit gegaan, vlak voor de finish nog wel! Heel jammer. Je werd 13e. Ook voor jou geldt: dit is nog maar het begin!
Bibian! Ik mag jou even naar voren vragen. Wat heb je het geweldig gedaan!
We hebben natuurlijk geen seconde aan je getwijfeld, maar we vonden het toch ontzettend spannend. Wat een druk lag er op je schouders.
Heel veel mensen hebben ademloos toegekeken hoe jij vrijdag al in de 2e run de belofte hebt ingelost. Je grootste fans waren bij je: je man, met wie je keihard hebt getraind, stond aan de start. Je zoon, je moeder en je stiefdochters zaten in grote spanning op de tribune. Het was geweldig om te zien hoe ook je vader en je zusje je vanuit Sri Lanka konden feliciteren. Via skype konden ze bij je zijn op dat fantastische moment waarop er voor jou zoveel samen kwam. Ik denk dat heel veel mensen met tranen in hun ogen hebben gekeken, zeker toen jij je zoon Julian in je armen sloot.
Bibian, je hebt niet alleen geknokt voor goud, maar ook voor je sport. Dankzij jou is Snowboarden nu een Paralympisch onderdeel. Dankzij jou hadden we zo'n grote ploeg. En met jouw gouden plak geef je die sport nog eens een extra impuls: snowboardcross kan nu echt niet meer stuk!
Wat kunnen we veel van jou leren. Als topsporter, maar ook als mens. Toen jij op je 27e de beslissing moest nemen om je rechteronderbeen te laten amputeren had je 1 eis: op de dag van de operatie moest er een prothesebouwer aan je bed staan. Je wist toen al dat je dóór wilde. Want, zei je: ik hoor niet bij de gehandicapten die denken dat dingen niet meer kunnen. En terecht: want 4 maanden later stond jij weer op je snowboard.
En daarnaast werk je keihard om kinderen en jongeren met een beperking enthousiast te maken om te gaan sporten. En dat is zo ontzettend belangrijk. Daarom vond ik jouw 1e reactie na je overwinning ook werkelijk uniek. Je zei niet: "Ik heb keihard getraind en ik heb het eindelijk gehaald!" Nee, wat was jouw 1e reactie? Je zei: "Ik ben blij dat ik aan kinderen met een beperking kan laten zien dat ze ook een sport als snowboarden kunnen doen." Je won niet alleen voor jezelf, maar ook voor anderen.
Die inzet van jou is niet onopgemerkt gebleven. Want hiervoor kreeg je de Whang Youn Dai Achievement Award, een internationale onderscheiding! Je komt dus eigenlijk thuis met 2 keer goud!
Bibian, je hebt de verwachtingen meer dan waargemaakt. Een Koninklijke Onderscheiding heb je al, maar voor je fantastische prestatie in Sochi wil ik je graag het mooie beeldje Chapeau geven als herinnering.
Ontzettend bedankt voor jouw inzet bij deze Spelen.
Ik wil ook graag de rest van het team bedanken. De coaches, artsen, fysiotherapeuten, de staf en de technische ondersteuning: zonder jullie geen Paralympic Team NL! Maar ook dank aan alle ouders en familieleden. Zij zijn de drijvende krachten achter elke topsporter.
En tot slot André Cats, de Chef de Mission. Je wilde natuurlijk ontzettend graag met meer medailles thuiskomen, want je had de lat hoog gelegd voor onze topsporters. Je teleurstelling over de valpartijen stak je niet onder stoelen of banken. Ja, André, de microfoon stond open. We konden het horen!
Ik vond dat alleen maar getuigen van jouw passie, van jouw enorme gedrevenheid. Dat geeft aan hoe serieus jij de Paralympische sport én de sporters neemt. Het gaat niet alleen om het meedoen. Het gaat ook om het resultaat.
En ja, ik baal ervan dat ik er niet bij was in Sochi. Echt enorm. Maar laten we dit afspreken: over 4 jaar zien we elkaar in Zuid-Korea!