Persconferentie na ministerraad 6 juni 2014

Mediatekst | 06-06-2014

ASSCHER

Goedemiddag allemaal. Minister-president Rutte is in Normandië met de minister van Defensie en de staatssecretaris van Volksgezondheid om 70 jaar D-Day te herdenken. Het zal u allemaal niet ontgaan zijn. Heel indrukwekkend, ze praten ook met een aantal van de veteranen. Dat worden er natuurlijk ieder jaar minder. Ik zeg, ik ben de afgelopen zomer in die buurt op vakantie geweest. Als je tot je door laat dringen wat daar gebeurd is destijds dan stemt dat nederig en heel dankbaar. Dus het is goed dat daar vandaag ook namens Nederland, dat we daar zijn. We hebben in het kabinet vandaag ingestemd met een wetsvoorstel voor herziening van de tenuitvoerlegging van strafrechtelijke beslissingen. Wat betekent dat nou? Dat betekent dat de regie over gevangenisstraffen, het opleggen daarvan, dichter bij de minister van Justitie terecht komt. En dan kunnen ze beter worden uitgevoerd, en kunnen ook betrokkenen, slachtoffers, geïnformeerd worden over de veroordeelde en zijn straf. Daarnaast hebben we gepraat over de maatregelen van de Europese Centrale Bank van gister die bedoeld zijn om de economie te stimuleren. Het is positief dat de ECB binnen zijn mandaat actie onderneemt, maar we moeten wel een beetje voorzichtig zijn met verwachtingen over wat het met zich mee gaat brengen. Verwachtingen van het resultaat van monetair beleid. Het blijft belangrijk dat landen verder werken aan hun eigen economie, hervormen en niet achterover gaan leunen. Ook uit de landenspecifieke aanbevelingen van de Commissie zie je dat de hervormingen in veel landen vrucht beginnen af te werpen, maar dat we er nog niet zijn. Dat geldt eigenlijk ook voor Nederland. We zijn weliswaar ontslagen nu van het strafbankje omdat we een drietal jaren onder de 3% komen, maar we zijn nog niet klaar dus we moeten ook doorzetten met het op orde brengen van de begroting, het versterken van de economie en het vergroten van de werkgelegenheid. Dat laatste is op dit moment onze belangrijkste zorg en prioriteit, je ziet dat dat altijd vertraagt reageert op economisch herstel. We hadden deze week de voorspelling van het UWV die pas volgend jaar herstel laten zien van de werkgelegenheid en dan ook nog bescheiden. Het is wel eindelijk de eerste keer dat we dat herstel zien van de werkgelegenheid. Het ging om 20.000 banen extra en ook meer vacatures. In dat verband was het mooi om te merken afgelopen week toen ik de Wet Werk en Zekerheid verdedigde in de Eerste Kamer dat daar zich brede steun lijkt af te tekenen. Dat zullen we dinsdag weten, dan zijn de stemmingen, maar het hoort allemaal bij onze inspanningen om Nederland klaar te maken voor de toekomst en het groeivermogen te versterken.

JONGEJAN (AD)

Ik wil u wat vragen over de hervorming kindregelingen want alleenstaande ouders die komen in de problemen doordat ze door de Belastingdienst niet als alleenstaand worden gezien, bent u van plan om daar wat aan te doen?

ASSCHER

Je ziet dat de Belastingdienst heeft een ander partnerbegrip dan veel gemeenten bij het toekennen van de bijstand en straks krijgen alleenstaande ouders via de Belastingdienst bij hun kindgebonden budget extra geld. Dus daar kan inderdaad een probleem ontstaan met de categorie ouders die door de gemeenten wel als alleenstaand worden beschouwd, bijvoorbeeld dat hun partner in een instelling verblijft of in de gevangenis zit en dat straks niet meer. Dat is moeilijk vanuit de wet te repareren, dat zou tot enorme complicaties leiden voor de Belastingdienst en andere uitvoeringsorganisaties. Maar de gemeente kan daar wel wat aan doen en ik zal daar ook in het debat met de Eerste Kamer, zal het ongetwijfeld aan de orde komen. Ik denk dat er mogelijkheden zijn voor gemeenten om in het kader van de bijzondere bijstand wat te doen voor die groep.

JONGEJAN

Maar krijgen ze niet die extra toeslag via de Belastingdienst?

ASSCHER

Via de Belastingdienst niet, want de Belastingdienst moet eenvoudige en objectieve criteria blijven hanteren over wanneer iemand een partner is en wanneer niet. En als we nou één ding hebben geleerd de afgelopen jaren en ook onlangs, dat is dat als je de Belastingdienst daar nog heel veel extra complexiteit in meegeeft dat dat leidt tot ellende in de uitvoering. Dat neemt niet weg dat er een kleine groep is die door de samenloop van die hervormingen en verandering van dat criterium getroffen kan worden. Dat vergt maatwerk en voor maatwerk zijn de gemeenten meer geschikt.

JONGEJAN

Maar dat betekent dus wel dat de gemeenten op kosten worden gejaagd daardoor, want die moeten dan de bijzondere bijstand ….

ASSCHER

… het gaat hier niet om grote bedragen. Het gaat om kleine aantallen mensen en de gemeenten hebben daar budget voor. Die hebben budget voor bijzondere bijstand, die hebben extra middelen voor armoede. Die middelen zijn natuurlijk feitelijk bedoeld om rekening te houden met bijzondere gevallen. Ik kan me wel voorstellen dat we de gemeenten helpen doordat we de koppeling van die bestanden ook met de gemeenten delen, zodat ze ook kunnen zien wie dat betreft in hun stad. Maar zij zijn de meest aangelegen overheid om hier wat aan te doen.

WESTER (RTL NIEUWS)

Hoe vordert het overleg met de Marokkaanse regering over het woonlandbeginsel?

ASSCHER

Het woonlandbeginsel is het beginsel dat je rekening houdt bij de hoogte van uitkeringen die mensen in andere landen ontvangen met de kosten van het levensonderhoud. Dat vindt het kabinet een volstrekt redelijk beginsel. Het leven is goedkoper in veel landen buiten Europa, inclusief Marokko. Dus dat je daar rekening mee houdt, dat heeft brede steun in beide Kamers. Het sociale zekerheidsverdrag met Marokko kent een bepaling die het moeilijk maakt om dat beginsel goed ten uitvoer te leggen en dat hebben we ook gemerkt bij een aantal rechtszaken. Heel onlangs nog, toen ging het om een uitkering in het kader van het nabestaandenpensioen, de algemene nabestaandenwet, waar de rechter heeft gezegd 'je mag dat beginsel niet toepassen gezien dat verdrag'. Dus dat moeten we aanpassen. Dat moet je doen in overleg met de andere verdragsstaat, in dit geval Marokko. Dat overleg liep eerst helemaal niet en nu loopt het traag en uiterst moeizaam. Dus het is belangrijk dat we daar schot in krijgen. In september staat een nieuwe ronde daarin voorzien. En er is ook in de Tweede Kamer druk om daar nu tempo mee te maken. Er is zelfs gedreigd om het verdrag eventueel op te zeggen. Ik wil die boodschap van de Tweede Kamer ook gebruiken, overbrengen aan de Marokkaanse overheid om te zeggen 'vrienden, zullen we dit verdrag nu eens aanpassen'.

WESTER

Maar wordt het dreigement van de Tweede Kamer ook uw dreigement, om het verdrag op te zeggen?

ASSCHER

Dat hoeft niet. Je kunt laten zien dat de Tweede Kamer deze boodschap overbrengt. Ik heb al eerder aan de Marokkaanse overheid laten weten dat het ultiem de remedie kan zijn. Ik heb wel aangegeven: je kunt het verdrag maar één keer opzeggen. Dat heb ik ook aan de Tweede Kamer meegegeven. Dus ik ben blij dat er de bereidheid te bestaan om dat wapen, dat ultieme wapen, in te zetten, nadat we de onderhandelingen nog een kans hebben gegeven.

WESTER

Denkt u dat de Marokkaanse regering daar gevoelig voor is?

ASSCHER

Dat moet blijken.

WESTER

U heeft geen enkel idee?

ASSCHER

Dat zal moeten blijken.

WESTER

Bent u niet bang dat als Nederland het eenzijdig opzegt dat op andere gebieden, bijvoorbeeld als het gaat om opsporing politie, fiscaal Marokko ook gaat tegenwerken?

ASSCHER

Ja zeker, een verdrag tussen twee landen is er niet zomaar. Het verdrag bepaalt niet alleen maar iets over hoe je omgaat met hoogtes van uitkeringen, het bepaalt ook vermogenscontrole, dus dat betekent dat als mensen hier een bijstandsuitkering aanvragen het verdrag ons in staat stelt om daar in Marokko te controleren of mensen niet eigenlijk vermogen hebben. Want dan heb je geen recht op zo’n uitkering, vorig jaar is dat voor zo’n 10 miljoen aangetroffen. Het verdrag heeft natuurlijk ook betekenis, het gaat niet over de samenwerking tussen politiek en justitie maar het heeft wel betekenis voor die samenwerking, vandaar dat ik ook in de richting van de Kamer heb aangegeven: aan de ene kant deel ik de wens om nu snel te komen tot aanpassing want het woonlandbeginsel is volstrekt redelijk beginsel, aan de andere kant: je kunt het verdrag maar een keer opzeggen en dat heeft ook een prijs, vandaar dat ik probeer nu de druk vanuit de Kamer te gebruiken om het verdrag aangepast te krijgen. Dat heeft mijn sterke voorkeur behalve het opzeggen.

FRESEN (NOS)

Meneer Asscher nog even over dat zorgakkoord over die vrije artsenkeus. In de commentaren in de sociale media zie je regelmatig voorbijkomen: aha we krijgen weer een tweedeling in de zorg, we gaan weer terug naar de tijd van ziekenfonds en particulier. Hoe ziet u dat?

ASSCHER

Ik zie dat anders, dit is een onderdeel van het grotere zorgakkoord wat er toe leidt dat we kwaliteit van de zorg overeind houden maar de kostenstijging beperken. In dit geval gaat het er om dat je zorgverzekeraars in staat stelt scherper in te kopen op prijs en op kwaliteit van de zorg. Vervolgens houd je de keuzemogelijkheden voor mensen tussen polissen, houd je de eerste lijn voor dezelfde prijs beschikbaar in een vrije keuze voor mensen die verzekerd zijn. De vrije huisartsenkeuze, dus ik denk dat waar inderdaad soms hele zwart-wit beelden staan dit een hele logische stap is in ons stelsel om de kosten onder de knie te houden, om de rechten van patiënten te waarborgen en de kwaliteit van de zorg goed te houden.

FRESEN

U heeft het over zwart-wit beelden en over dat de keuzevrijheid blijft bestaan, maar die keuzevrijheid is natuurlijk vooral afhankelijk, de mate waarin die vrijheid ook echt vrijheid is, is afhankelijk van de portemonnee.

ASSCHER

Ook nu is het al zo dat de ene een polis heeft waarbij hij de restitutiepolis heeft en alles vrij kan kiezen en de ander een andere polis.

FRESEN

Een begin van een groter verschil tussen mensen die veel geld hebben en dus een dure polis kunnen afsluiten en mensen die het eigenlijk niet kunnen betalen en de goedkoopste moeten nemen.

ASSCHER

Nee.

FRESEN

Waarom niet? Dat gaat natuurlijk toch uit elkaar groeien.

ASSCHER

Nee het is niet het begin van zo’n groot verschil, het is niet het begin van zo’n zwart-wit beeld. Niet voor niets is er heel zorgvuldig over gepraat, er is goed gekeken hoe je de garanties van de vrijeartsenkeuze neerlegt maar ook zorgt dat niet de zorgverzekeraar gedwongen kan worden om allerlei kwakzalvers te blijven voeden maar eens even scherp aan de andere kant uit te drukken. Met deze verandering stel je zorgverzekeraars in staat om kwaliteit en prijs in te kopen, stel je verzekering staat om te kiezen tussen polissen, het zal wel degelijk kunnen leiden tot een verlaging van de prijs van de polis waarbij die de zorginkoop van de verzekeraar door de verzekeraar laat doen, maar het is niet een begin van iets heel anders, nee het hoort bij de combinatie van goede zorg in Nederland waar we terecht trots op zijn, vrijheid voor de patiënt om te kiezen. Van de huisarts tot de eerste lijn, maar ook goed letten op de kosten die we met zijn allen opbrengen.

FRESEN

En de kritiek die er is dat het ook te veel macht aan zorgverzekeraars zou geven.

ASSCHER

Er is altijd macht en tegenmacht, we hebben de zorgverzekeraars aangesteld om te zorgen dat ze de zorginkoop doen en dat ze het verkeer met verzekerden vormgeven. Daar zijn strenge regels voor, die regels worden eerder strenger dan minder streng, maar in dat kader moeten we dus wel in staat stellen om hun werk goed te doen ten behoeve van ons allemaal. Dat betekent de intermediair zijn waarbij je goed let op de kwaliteit en op de prijs van de zorg.