Minister Opstelten voert de aanpak van mensenhandel verder op

Nieuwsbericht | 23-06-2014 | 16:12

"Mensenhandel is een buitengewoon ernstig misdrijf met een enorme impact op de slachtoffers. Het is dan ook niet voor niets dat de aanpak van mensenhandel voor dit kabinet hoge prioriteit heeft", aldus minister Opstelten. In een set brieven aan de Tweede Kamer laat de minister zien welke verdere stappen ondernomen worden om slachtoffers van mensenhandel te helpen en de daders aan te pakken.

In de aanpak van mensenhandel staat volgens minister Opstelten het slachtoffer centraal. Er is niet 1 soort aanpak van mensenhandel. Het gaat om seksuele uitbuiting, arbeidsuitbuiting, gedwongen bedelarij en het dwingen tot criminele activiteiten. Van deze ernstige misdrijven zijn zowel meerderjarigen als minderjarigen het slachtoffer en zij komen zowel uit Nederland als het buitenland. De hulpvraag van slachtoffers strekt zich uit van opvang, medische of psychologische zorg, juridische en praktische hulp tot aan opsporing van de dader. Dat maakt de hulp aan slachtoffers en aanpak van daders ook zo complex.

Het ministerie van Veiligheid en Justitie werkt nu samen met het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aan een Nationaal Verwijsmechanisme. Dit moet een soort van wegwijzer worden over wie doet wat wanneer voor slachtoffers van mensenhandel. De wegwijzer wordt eind 2014 gelanceerd. Ook zal dan een 24/7-meldlijn van start gaan om de drempel voor slachtoffers zo laag mogelijk te maken om zich te melden. Tevens draagt het Verwijsmechanisme bij aan de opsporing en vervolging van daders van mensenhandel, omdat de politie, het Openbaar Ministerie (OM), Koninklijke Marechaussee (KMar), Inspectie SZW en de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) hun aanpak beter kunnen afstemmen.

De aanpak van mensenhandel is evident niet alleen een zaak van politie en het OM. Vandaar dat Nederland al langere tijd de integrale aanpak voorstaat. Met de Task Force Mensenhandel in de rol van aanjager wordt samengewerkt met onder meer gemeenten, KMar, Inspectie SZW, de IND, Kamer van Koophandel (KvK), het LIEC, ngo's (zoals CoMensha) en het bedrijfsleven (bijvoorbeeld de horeca). Het is zaak dat vanuit alle disciplines mensen hun 'ogen en oren' open houden - van de ambtenaar bij de inschrijving van iemand in de Gemeentelijke Basisadministratie tot de hotelmedewerker bij het inchecken voor een kamer - en tijdig signalen van uitbuiting en moderne slavernij oppikken en doorgeven.

Goede en snelle signalering is van groot belang in de hulp aan slachtoffers, de aanpak van daders van mensenhandel en de aanpak van faciliteerders (zoals ronselaars en huisvesters). Onlangs is de hernieuwde campagne 'Schijn bedriegt' van Meld Misdaad Anoniem gelanceerd als het gaat om seksuele uitbuiting. Om te zorgen voor meer duidelijkheid voor professionals over hoe te handelen, wordt ook gewerkt aan een indicatorenlijst met een handelingsinstructie. Deze is naar verwachting eind 2014 gereed. Een projectgroep gaat nog onderzoeken op welke wijze de multidisciplinaire identificatie van slachtoffers het beste mogelijk is. De politie stelt nu enkel vast of er voldoende opsporingsindicaties zijn. Er is behoefte bij professionals om ook andere expertises te betrekken bij vaststellen van het slachtofferschap.

Dat de aanpak van mensenhandel complex is, wordt ook ervaren in de behandeling van strafzaken. De specialisatie van officieren van justitie en rechters hebben al gezorgd voor een flinke verbetering. Dat is ook terug te zien in het toenemend aantal veroordelingen. Maar specialisatie is ook onontbeerlijk voor advocaten. Voor slachtoffers van mensenhandel zijn advocaten veelal de belangrijkste belangenbehartigers; niet alleen op strafrechtelijk gebied, maar ook om vreemdeling-, civiel-, arbeids- en bestuursrechtelijk vlak. Er worden de komende tijd verschillende acties ondernomen voor specialisatie van advocaten.