Rutte voorzichtig positief over terugbrengen slachtoffers
Minister-president Mark Rutte heeft aan het begin van maandagavond 21 juli een persconferentie gegeven over de ontwikkelingen van de vliegramp boven Oekraïne. 'Volgens de OVSE is de trein met de lichamen van de slachtoffers vertrokken naar Donetsk. Het voornemen is dat de trein vanuit Donetsk doorrijdt naar Charkov. Van daaruit kunnen de lichamen naar Nederland worden gebracht zodat de identificatie hier kan plaatsvinden', aldus Rutte.
Rutte:
Allereerst excuus voor de vertraging. Ik kreeg, nadat we dit persmoment hadden aangekondigd, nog een relevant, belangrijk inkomend telefoongesprek van president Porosjenko van Oekraïne. En u was al gevraagd te komen. Vandaar dat we iets vertraagd zijn.
Ik wil u bijpraten over de laatste ontwikkelingen van vandaag. Ik heb eerder vandaag in Nieuwegein met collega's van het kabinet gesproken en met nabestaanden. Daarbij waren ook aanwezig, en zijn in gesprek gegaan met nabestaanden, de Koning en Koningin. Het was in alle opzichten een indrukwekkende en aangrijpende bijeenkomst. Mensen hebben heel, heel veel verdriet, voelen verslagenheid, maar ook woede. Tegelijkertijd was het goed om bij elkaar te komen om dat verdriet, die verslagenheid en die woede ook met elkaar te kunnen delen. Zoals de Koning heeft gezegd: hun verdriet, hun onmacht en hun wanhoop snijden ons allemaal door de ziel.
Ik heb de nabestaanden vanmiddag nogmaals beloofd dat wij er alles aan doen om zo snel mogelijk hun geliefden en hun bezittingen naar Nederland, naar huis te krijgen. Dat is nu onze absolute topprioriteit. Eerder vandaag heb ik samen met Ivo Opstelten en Ronald Plasterk de Tweede Kamer bijgepraat. We hebben de woordvoerders buitenlandse zaken op de hoogte gesteld van de laatste ontwikkelingen en de gebeurtenissen in de afgelopen 4 dagen.
Zojuist heb ik hier, eerder vanmiddag in dit crisiscentrum, de meest recente stand van zaken besproken met het crisisteam. En na de 1e voorzichtige, positieve signalen van gisteren lijken er ook vandaag weer meer positieve signalen te zijn. Er lijkt iets meer schot in de zaak te zitten. Maar ik zeg erbij: dit gaat stap voor stap, het gaat, zoals we allemaal voelen, tergend langzaam. En we moeten iedere keer bevestiging zoeken en zeker weten dat de dingen gebeuren zoals we menen dat ze gebeuren. Ik wil u van 4 ontwikkelingen op de hoogte stellen.
In de eerste plaats heeft de OVSE bevestigd dat de trein - na berichten dat de trein niet of wel zou zijn vertrokken - met de lichamen van de slachtoffers is vertrokken uit Torez en in de richting zou gaan van Donetsk. Donetsk is nog terrein wat de rebellen in handen hebben. En het voornemen is dat de trein vanuit Donetsk dan doorrijdt naar de eindbestemming Charkov.
Dat gaat vele uren duren en dat blijft natuurlijk spannend. We zijn pas op dit punt natuurlijk tevreden als de trein ook echt in Charkov aankomt. Maar er is in ieder geval, lijkt het, een ontwikkeling in positieve zin. In Charkov is ook het coördinatiecentrum ingericht door Nederland en daar staan wij helemaal klaar om de trein met lichamen van slachtoffers op te vangen.
Het gaat, lijkt het, om een substantieel aantal slachtoffers. Het precieze aantal moet nog worden vastgesteld als de trein in Charkov zou aankomen. Gisteren is door de OVSE een telling gedaan en zij kwamen in de richting van 200 slachtoffers. In ieder geval 200 body bags. Dan is het nog niet zeker dat dat ook per body bag 1 slachtoffer is. Maar dat geeft wel de richting aan van een fors aantal, in de buurt van 2/3. Maar er zijn vandaag ook onbevestigde berichten dat het aantal mensen waar het hier om gaat verder fors is opgelopen. Maar dat zijn onbevestigde berichten.
Het 2e wat ik u kan melden is positief nieuws. Met de Oekraïense autoriteiten is overeengekomen dat als de slachtoffers in Charkov aankomen, ze dan ook naar Nederland te brengen. Zodat de identificatie hier in Nederland kan plaatsvinden. Dat had ook op zichzelf in Oekraïne gekund. Maar dat zou betekenen dat er vertraging zou optreden bij de identificatie. Het had onze grote voorkeur het in Nederland te doen. En het is goed nieuws dat dat nu ook gaat lukken.
Het 3e wat ik u wil melden is dat vanochtend de Nederlandse experts het gebied zijn binnengegaan. Ze zijn bij de trein gaan kijken en vervolgens het gebied ingegaan. En wat wij terug gemeld hebben gekregen is dat de manier waarop is omgegaan met de lichamen van de slachtoffers zorgvuldiger lijkt te zijn gebeurd dan wij aanvankelijk vreesden. Ook hier houd ik een stevige slag om de arm, want we moeten natuurlijk als de trein naar Charkov zou aankomen en de nadere identificatie plaatsvindt, verder bezien wat precies de situatie is. Maar de 1e signalen van onze Nederlandse experts zijn dat het proces van het naar de koelwagens brengen van lichamen van slachtoffers, zorgvuldiger zou zijn gebeurd dan wij aanvankelijk vreesden. Maar nogmaals, dat is pas echt zeker als we ook dat zelf kunnen vaststellen.
En tot slot had ik aan het eind van de middag contact met mijn Maleisische collega minister-president. Hij meldde mij dat er nu ook schot lijkt te zitten in het onderzoek naar de oorzaak van de ramp. De afspraken die zijn gemaakt door hem met de opstandelingen is dat de zwarte dozen rond 9 uur lokale tijd aan de Maleisiërs zullen worden overhandigd. U weet, Maleisië is het land waar Malaysia Airlines gevestigd is. Tot zover de update van vandaag, van 4 recente ontwikkelingen.