Het begrotingsoverschot neemt van 0,2 procent in 2017 verder toe naar 1,3 procent in 2021

Het begrotingsoverschot loopt naar verwachting op van 0,2 procent van het bruto binnenlands product (bbp) in 2017 naar 1,3 procent van het bbp in 2021. Dat is een verbetering van het EMU-saldo, de inkomsten min de uitgaven van de collectieve sector, van 0,7 procentpunt ten opzichte van de Miljoenennota van vorig jaar en komt vooral door de toename van de verwachte inkomsten in 2017. De EMU-schuld komt dit jaar naar verwachting uit op 59,4 procent bbp, een verbetering van 2,7 procentpunt (13 miljard euro) ten opzichte van de raming uit de Miljoenennota 2017. In 2010 kwam de staatsschuld voor het laatst onder de zestig procent uit. Dit schrijft minister Dijsselbloem van Financiën in de Voorjaarsnota 2017 die vandaag aan de Tweede Kamer is gestuurd. In verband met de kabinetsformatie is dit jaar een overzicht van de verwachte inkomsten en uitgaven in de komende jaren toegevoegd.

Extra uitgaven

Er is in 2017 ruimte gevonden voor noodzakelijke extra uitgaven aan de verpleeghuiszorg. Het kabinet stelt, naast de eenmalige extra honderd miljoen euro in 2017, nog eens honderd miljoen euro beschikbaar voor betere kwaliteit in de verpleeghuizen. Dit is een structurele investering vanaf 2017 in de verpleeghuiszorg. Daarnaast wordt er in de periode 2017 – 2021 in totaal 145 miljoen euro beschikbaar gesteld om in deze sector extra mensen op te leiden en om- of bij te scholen.

Vanwege de hoger dan verwachte pensioenpremie bij het ABP heeft het kabinet 342 miljoen extra vrijgemaakt, zodat er toch ruimte voor loonsverhoging voor ambtenaren is.

Het kabinet heeft 50 miljoen euro extra vrijgemaakt voor veiligheid, stabiliteit, migratiesamenwerking en opvang in de regio. Verder stijgt het budget voor ontwikkelingssamenwerking in 2017 met 62 miljoen euro, vanwege de koppeling aan het hogere geraamde bruto nationaal inkomen (bni). Daarnaast werkt de lagere asielinstroom in 2016 door in lagere uitgaven van 170 miljoen euro aan asielopvang in 2017. Dit geld wordt teruggeboekt naar de begroting van ontwikkelingssamenwerking.

Verder stelt het kabinet structureel 20 miljoen euro extra beschikbaar voor de uitbreiding van de capaciteit van de Koninklijke Marechaussee. Hierdoor kunnen in de komende jaren ongeveer 200 extra marechaussees worden ingezet voor grensbewaking op lucht- en zeehavens.

Meevallers

Het kabinet verwacht in 2017 bijna 8 miljard euro meer aan belasting- en premieontvangsten te ontvangen dan vorig jaar in de Miljoenennota is geraamd. Vooral de btw (2,4 miljard), de vennootschapsbelasting (2,3 miljard) en de loon- en inkomensheffing (1,2 miljard) vallen hoger uit dan verwacht. Dit komt mede doordat de verwachte economische groei in 2017doorzet.

De uitgaven aan de werkloosheid dalen met 234 miljoen euro in 2017. De werkloze beroepsbevolking komt naar verwachting dit jaar uit op 4,9 procent, waar ten tijde van de Miljoenennota 2017 nog werd uitgegaan van 6,2 procent. Verder vallen de uitgaven aan hulpmiddelen in zorg in 2017 164 miljoen euro lager uit verwacht.

Tegenvallers

Vanaf 2017 is er een tegenvaller van gemiddeld 200 miljoen euro per jaar op de OCW-begroting, voornamelijk als gevolg van hogere leerling- en studentenaantallen dan eerder geraamd. Het kabinet heeft besloten de tegenvaller in 2017 op te lossen door de inzet van meevallers. Daardoor hoeft er dit jaar niet bezuinigd te worden op de bekostiging van onderwijsinstellingen. Ook in de langdurige zorg stijgen de uitgaven met 176 miljoen euro in 2017, doordat bepaalde groepen aanspraak hebben op meer zorg, zoals dagbesteding en huishoudelijke hulp. Verder ziet het kabinet af van de invoering van de kostendelersnorm AOW. Deze regeling hield in dat de AOW lager wordt als meer mensen van 21 jaar of ouder op hetzelfde adres wonen. Ook de korting op de scholings- en monumentenaftrek is van de baan. De keuze hoe om te gaan met structurele dekking van deze tegenvallers wordt overgelaten aan nieuw kabinet.