Toespraak minister Schultz van Haegen bij Hyperloop-One Challenge

Toespraak | 06-06-2017

Dames en heren, beste vrienden uit Californië en heel Europa, beste hyperloop-gelovigen,  

Welkom in Nederland, welkom in Amsterdam. Met trots is mijn land deze dagen gastheer van de Hyperloop-One Challenge. Trots, omdat Nederland koploper wil zijn in innovatieve en duurzame mobiliteit. Trots, omdat Hyperloop-One in Nederland een vruchtbare bodem herkent om de hyperloop een stap verder te helpen.
Graag bedank ik Hyperloop-One voor de komst naar Nederland en voor de uitnodiging om onze visie op de hyperloop en op innovatieve mobiliteit te geven.

Wat in 2013 begon als een whitepaper van Elon Musk, begint serieuze vormen aan te nemen. Over de hele wereld wordt gesleuteld aan pods. Met de techniek komt het ongetwijfeld goed. Maar een rendabele business case is net zo belangrijk.

En daarom zijn we vandaag en morgen hier. Vandaag horen we meer over de stand van de techniek en de ontwikkelingen bij Hyperloop-One. Morgen presenteert u de business cases.

Ik feliciteer alle deelnemers met hun plek in de Europese finale, ik ben ontzettend benieuwd naar alle inzendingen. Het is mooi om te zien dat alle windstreken van Europa in deze finale zijn vertegenwoordigd.

De ingrediënten voor succes zijn er: visie, doorzettingsvermogen en competitie. Aan het enthousiasme zal het ook niet liggen, uw enthousiasme is bijna tastbaar! Alsof we ons opmaken voor een marathon en voelen dat we voor het eerst onder de twee uur gaan lopen!

U merkt het, ik deel uw enthousiasme. De insteek en de competitie van Elon Musk fascineren me. Zoals ook de aanpak van Hyperloop-One en deze Challenge voor de beste business case me fascineren. Het creëert ideeën en momentum voor de hyperloop. Ook onze eigen jongens uit Delft, winnaars van de laatste wedstrijd in Californië, hebben me geïnspireerd verder te kijken.

Want dames en heren, mobiliteit is aan een nieuw tijdperk begonnen. De komende 20 jaar verandert er meer dan de afgelopen 100 jaar. Na het schip, de trein en de fiets kregen we 100 jaar geleden de auto en het vliegtuig. Allemaal modaliteiten die niet meer weg zijn te denken. Die zich steeds verder hebben ontwikkeld, maar ook niet vanzelfsprekend het eeuwige leven hebben.

Een nieuw tijdperk is begonnen, ik denk aan de zelfrijdende auto, aan platooning trucks en drones die mensen gaan vervoeren. Wie had 10 jaar geleden gedacht:
- dat auto’s zelf inparkeren en tussen de lijnen blijven rijden?
- dat we tests doen met vrachtwagens die in treintjes door Europa rijden?
- dat we tests doen met zelfrijdende auto’s in de binnenstad van Amsterdam en op de A-wegen?

Er komen steeds geavanceerdere apps die reizigers van A naar B wijzen, zonder dat de mode of transport er nog toe doet. Mobiliteit wordt een dienst. De zelfrijdende auto staat straks klaar wanneer u wilt. Ik geloof dat de peuters van nu in hun leven geen rijbewijs meer zullen halen.

Ook de hyperloop past in dat rijtje van tot voor kort onvoorstelbare ontwikkelingen. Waarbij ik heel benieuwd ben of we het ontwikkelingstempo van de afgelopen jaren vasthouden. Want als het zo snel gaat als de afgelopen jaren, hebben we het ook voor de hyperloop over de korte termijn!

Ik ben er trots op dat Nederland wordt gezien als trendsetter in dit nieuwe tijdperk. Ik wil dat Nederland voor duurzame en innovatieve mobiliteit de absolute nummer 1 blijft in Europa en de mondiale koploperspositie uitbouwt. We willen hét Smart Mobility Center van de wereld worden.

Nederland is al een logistieke grootheid. Gateway to Europe noemen we onszelf. Onze infrastructuur staat in de mondiale top-3.
- Met de haven van Rotterdam en luchthaven Schiphol hebben we grote mainports.
- We hebben onze Brainport Eindhoven met innovatiereuzen als Philips, ASML en TomTom en vele start-ups.
- We hebben de Greenport in het Westland: mondiaal nr. 2 in de export van land- en tuinbouwproducten en wereldtop in groen wetenschappelijk onderzoek.

Mainport… Brainport… Greenport… Hyperport? Ik ga de uitdaging graag aan!
Ik zeg u eerlijk: Nederland heeft alle reden om in te zetten op innovatieve mobiliteit. Als we niets doen, loopt ons land vast. De files nemen toe, evenals de druk op het OV. Vooral in en tussen de grote steden. Ook aan de CO2-uitstoot moet wat gebeuren.

Om Nederland in beweging te houden hebben we nieuwe formules nodig. Formules waarbij we niet alleen bestaande infrastructuur uitbreiden maar ook nieuwe vormen van reizen introduceren.

De hyperloop kan die gamechanger zijn. Snel, stil, innovatief en duurzaam. Dankzij zonnepanelen wellicht het enige transportmiddel dat meer energie oplevert dan hij kost!

Ik stel me voor dat ik in Amsterdam instap… een gordel omdoe als in een vliegtuig… maar zonder taxiën en wachten in een dikke 10 minuten in hartje Groningen, Enschede of Maastricht sta…  Het zou ons land ongekende mogelijkheden bieden!

Maar het begint met testen. Hyperloop-One, het Nederlandse hyperloopteam van HARDT en ook het nieuwe studententeam van de TU Delft hebben gevraagd om een testtraject in Nederland. Vorige week heb ik de eerste Europese testbuis geopend bij de TU Delft. Maar dat is 30 meter. Hyperloop-One heeft een testtraject van 500 meter in Nevada. U bent op zoek naar een testbaan van 15 kilometer, uit te bouwen naar misschien wel 50 kilometer.

Ik kan u vertellen dat ik op dit moment onderzoek doe naar de mogelijkheden hiervoor in Nederland. Daarbij kijk ik naar de stand van de techniek, kosten, kansen voor de Nederlandse economie, ruimtelijke inpassing, enzovoort.

Ik zie misschien een mogelijkheid om dat traject te bouwen bij Lelystad, in het midden van ons land. Ik kan me zelfs indenken dat we de baan – na succesvolle tests – doortrekken naar Schiphol, 55 km verderop. Het traject is interessant, omdat Lelystad Airport vanaf 2019 vakantievluchten gaat overnemen van Schiphol. Met een hyperloop zou één geïntegreerde luchthaven kunnen ontstaan. Gate to gate in 4 minuten in plaats van de huidige 45 minuten!

Ik ben enthousiast... Maar u weet, Nederland is aan het onderhandelen over een nieuw kabinet. En afhankelijk van de snelheid daarvan zal ik deze go/no-go beslissing waarschijnlijk niet meer nemen.

Niettemin: een testtraject is interessant voor Nederland. We hebben al testfaciliteiten van wereldklasse voor de lucht- en ruimtevaart , evenals voor waterbeheer, zelfrijdende auto’s en dronetechnologie. Vliegtuigbouwer Boeing komt al naar onze windtunnel in de Noordoostpolder. Zo zien we het graag. Doorbraak van technologie is per definitie interessant. Zoals spin-offs van de ruimtevaart een groot aantal nieuwe bedrijven en banen creëren.

Ik nodig Hyperloop-One en iedere andere slimme concurrent uit binnen- of buitenland van harte uit met ons het gesprek aan te gaan over de mogelijkheden. Nederland en Nederlandse bedrijven kunnen helpen met de safety-case en certificering. ‘Made in Holland’ is een internationaal gerespecteerd veiligheidskeurmerk.
Ik ben daarnaast druk bezig de Nederlandse regels aan te passen, zodat ze innovaties stimuleren. Je kunt denken aan één mobiliteitswet. Zodat we niet voor iedere nieuwe vorm van vervoer steeds nieuwe regelgeving moeten bedenken. Zodat we niet steeds nieuwe uitzonderingen moeten maken en ontheffingen moeten verlenen.

Maar Mobiliteit echt een Service wordt.
Standaardisatie, open-access en open source staan voor mij voorop. We moeten niet hebben dat bij iedere grens een ander systeem of een andere diameter geldt.
De visie en de ‘man-on-the-moon’-ambitie komen uit Californië. Ik ben onder de indruk van de ambities, drive en zelfvertrouwen van de mensen van Hyperloop-One. Californië en Nederland zijn nauw verbonden, ik ben er de afgelopen jaren vaak geweest. Californië en Nederland hebben dezelfde ‘Can do’-mentaliteit. We stoten helaas beiden ook nog veel CO2 uit in onze dichtbevolkte gebieden. Maar we hebben óók dezelfde overtuiging om daar iets aan te doen, onder andere met duurzamere mobiliteit.

Californië en Nederland worden meer en meer partners in innovatie. Een gezonde afwisseling van competitie en samenwerking is belangrijk. Samenwerking tussen bedrijven, maar ook tussen bedrijven en de overheid.

Dames en heren,
Ik rond af. Ik wil alle deelnemers morgen veel succes wensen, niet in de laatste plaats de Nederlandse inzending. Ik hoop dat alle aanwezigen de hyper-positieve energie uit Amsterdam mee naar huis nemen. De hyperloop is gebaat bij competities als deze. Concurrentie is goed voor innovatie, goed voor bedrijven en uiteindelijk goed voor de consument.

Ik ben heel benieuwd of we het waar gaan maken. Hopelijk dankzij een testtraject in Nederland.
Ik wil besluiten met de bekende woorden van president Kennedy uit zijn ‘Man-on-the-moon’-speech uit 1962:

We set sail on this new sea because there is new knowledge to be gained, and new rights to be won, and they must be won and used for the progress of all people.
We choose to do these things, not because they are easy, but because they are hard, because that goal will serve to organize and measure the best of our energies and skills, because that challenge is one that we are willing to accept, one we are unwilling to postpone, and one which we intend to win.

Dank u wel.