Spreekpunten van de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Carola Schouten, bij de Visserij Innovatiedag, Amsterdam, 11 november 2017.

Goedemorgen vissermannen, dames en heren,

Veel dank aan ABN AMRO dat we uw gast mogen zijn op de landelijke innovatiedag visserij.

In een superduurzaam gebouw! 

Lang geleden had vis een totaal ander imago. Het was gezond, maar sober eten. Voedsel voor de armen. Vandaag kijken we daar heel anders naar. Nu, in 2017, is vis het kapitaal van de visserij, van de zee en ons allemaal.

Ik mag dat bijzondere kapitaal samen met u beheren, als minister van een nieuw ministerie. Daar ben ik dankbaar voor. Zo kunnen we overal makkelijker opkomen voor uw belang en voor een duurzamere sector. Internationaal en in de Trêveszaal op het Binnenhof.

Voordat ik iets meer over Den Haag zeg, wil ik graag iets tegen u zeggen. Dit is mijn eerste gelegenheid om de hele keten in één te ontmoeten. Heel plezierig! 

Ik heb groot respect voor vissers en visverwerkers. Niemand kent de vis beter dan u.

Mosselschepen en kotters steken elke week opnieuw de zee op. Of de Wadden, Zeeuws water, het IJsselmeer, Rijn, Maas en Waal.

U vaart uit bij goed tij, maar ook bij ontij. Elk seizoen.

En keert dan met heerlijk vers voedsel terug.

Vissers, schelpdierbedrijven en visverwerkers vullen elkaar aan.

Het is werken en ondernemen met toewijding, betrokkenheid.

In afstemming met de natuur.

Vaak gedragen door gezinnen en gemeenschappen.

Door vroeger met nu te vergelijken valt op hoe u door alle jaren bent blijven vernieuwen. U heeft daar een dijk van een reputatie mee gevestigd.

Begin deze week was ik in Brussel voor de Landbouw- en Visserijraad. U staat in heel Europa te boek als inventief. Innovatieve technologieën, duurzame kweek- en vismethodes... Die komen uit Nederland, waar de mensen duurzame innovatie tot kunst hebben verheven.

Mensen kennen ook het vlaggeschip van duurzaamheid, de pulskor. En ik ben inmiddels heel benieuwd geworden naar de MDV 1. Het enige Nederlandse schip dat is vernoemd naar een plan!

Innovaties komen voort uit het vertrouwen dat het beter kan: Je kúnt ondernemen als opbrengsten vooraf nooit helemaal vast staan.

Je kúnt verantwoord met bijvangst omgaan.

Je kúnt voedselverspilling voorkomen of tegen gaan.

Je kúnt ondernemen met respect voor de natuur.

In mijn visie zijn deze drijfveren met elkaar in balans. Die balans wil ik opzoeken door samen op te trekken en naast u te staan waar het kan. Daar zitten ook dilemma’s in, die ons allemaal aan gaan. Het is in ons aller belang, daar zijn we ook met z’n allen verantwoordelijk voor, dat de visstand op orde is. Voor de natuur en voor uw kinderen. Uw zonen (of dochters) willen straks ook uit kunnen varen. Voor hen moet er ook genoeg tong zijn om te vangen.

Ik realiseer mij hoeveel er de komende tijd op u af komt. Daar hebben we tijdens de formatieonderhandelingen ook oog voor gehad. U ziet dat ook terug in het regeerakkoord: 

 

• Ik weet dat u zich zorgen maakt over een mogelijk EU-verbod op de pulstechniek. Ik maak mij hard dat verbod te voorkomen. De voordelen zijn genoegzaam bekend.

Met de pulskor kan er selectief en duurzaam worden gevist.

De bijvangst kan afnemen.

De bodem wordt minder omgewoeld.

En er is minder brandstof nodig dan voor de boomkormethode.

Er is helaas ook veel Europees wantrouwen rond de pulskormethode. Dat hoop ik om te zetten in vertrouwen. Ik zal mij daarbij laten leiden door het onderzoek naar de effecten van deze methode, dat nu loopt.

Het Europees Parlement bespreekt nu eerst het voorstel om de pulskor toe te laten. En daar zijn onze Europarlementariërs erg bij betrokken, hoorde ik. Waarna begin volgend jaar de onderhandelingen in het Parlement, de Europese Commissie en de Europese Raad volgen.

 

• Verder zijn er grote zorgen over het project ‘wind op zee’ en het ruimtegebruik op de Noordzee. We zullen rekening moeten houden met elkaars belangen, met name als er plekken voor de windmolens in zee worden aangewezen. Ik realiseer me dat dit uw nering raakt. Ik ga mij ook voor multifunctioneel gebruik inzetten waar dat praktisch kan.

 

• Dan de aanlandplicht. Een enorme uitdaging. We hebben in het regeerakkoord afgesproken dat deze plicht moet worden versoepeld zodra er alternatieven zijn die hetzelfde doel bereiken. Samen moeten we onze zeeën en oceanen verantwoord kunnen beheren. U moet ermee uit de voeten kunnen. En het moet goed uitpakken voor zee en economie.

 

• Ik weet dat velen van u op tong, schol, makreel, blauwe wijting en haring vissen in de wateren van Engeland en Schotland. Dat moet u ook kunnen doen  als Groot Brittannië de Europese Unie heeft verlaten. Als we een harde Brexit krijgen en de toegang niet regelen, is dat een catastrofe voor alle partijen in de visserijketen. Ik zal mij zeker inspannen om te voorkomen dat u die toegang in de Brexit-onderhandelingen verliest.

 

• Er komen in december belangrijke grote onderhandelingen aan over de verdeling van de visquota. Die moeten resulteren in een eerlijk aandeel voor Nederland in de visrechten. Ze moeten er ook voor zorgen dat wij in de toekomst voldoende vis en vissoorten in de zeeën en oceanen houden. Uw belangen zijn mij goed bekend en ik zal mij inzetten voor een goed quotum op tong, schol, wijting en andere vis (en anders weet ik zeker dat de visserijsector ook in Brussel aanwezig zal zijn om van uur tot uur in de gaten te houden wat ik doe ;-)).

 

Ik wil bij mijn inzet rekening houden met dat wat nodig is voor de aarde en de generaties na ons. Dit is iets dat we samen moeten doen.

Tegelijk staat ú aan het roer als het om blijven innoveren gaat. Innovatief zijn en nog duurzamer worden blijft ook straks op alle fronten de sleutel tot succes.

Blijft u daar dus mee doorgaan. Nu zijn de besommingen (winsten van vis) in uw sector prima. Maar u overleeft alleen als u zichzelf kunt blijven vernieuwen. Gebruik die winsten dus om te innoveren en internationaal koploper te blijven.

Om dat te ondersteunen trekt het kabinet 15 miljoen euro extra uit voor een innovatieprogramma in uw sector. Dat is cofinanciering en ik maak later nog bekend hoe we dat geld besteden.

En ik hoop dat u ook vernieuwend blijft in al die andere zaken. Van het selectief vissen, het kweken van hangcultuurmosselen, oesters - in zakken op tafels of aan lijnen -, een nieuw soort net voor de vangst van kreeftjes, tot aan betere rendementen in de hele keten. 

Ongetwijfeld geeft de toekomststudie daar ook richting aan. 

Vissermannen, dames en heren,

Duurzaam of innovatief bent je niet bij toeval, het stoelt op een traditie. Het is het resultaat van een visie, een overtuiging. Als mensen hebben we de mogelijkheden, maar ook een opdracht voor de vissen en dieren in de Noordzee en onze binnenwateren. We mogen ons ermee voeden, we kunnen er aan verdienen en we moeten er zuinig op zijn. We moeten het doen met respect voor de aarde en de generaties na ons. Zij vormen ons kapitaal. Ook voor de toekomst.

Ik ben zeer trots op de Nederlandse visserijsector. Ik denk dat u vernieuwend, innovatief en duurzaam kan blijven. Daar wil ik in Europa en Nederland graag ruimte voor maken. Ik verheug me erop hier met u aan te werken.

En ik ga graag een keer met u het schip in!