Toespraak minister Van Nieuwenhuizen bij starthandeling Twentekanalen
“Roekverjagingsmiddelen… Energiecontainer… Segmentdeur... Vleermuisgeleiding... Als je je als nieuwe minister inleest in het dossier Twentekanalen, leer je een hoop nieuwe woorden. Nieuwe, innovatieve technieken vallen op. En de manier waarop we hier met bedrijven, bewoners en de natuur meedenken. Maar het meest in het oog springt de ambitie. De ambitie om Twente de 3e grootste binnenhaven van Nederland te maken. Dé logistieke hotspot boven de rivieren.”
Dat zegt minister Van Nieuwenhuizen maandag 5 februari 2018 bij de starthandeling voor de werkzaamheden aan de Twentekanalen.
Dames en heren,
U heeft heel even op mij moeten wachten. Excuses daarvoor. De griepgolf had ook mij vorige week te pakken. Daardoor ben ik hier vandaag wat korter dan de bedoeling was. Maar ik ben er, en we maken er een mooie feestje van!
Roekverjagingsmiddelen… Energiecontainer… Segmentdeur... Vleermuisgeleiding... Als je je als nieuwe minister inleest in het dossier Twentekanalen, leer je een hoop nieuwe woorden. Nieuwe, innovatieve technieken vallen op. En de manier waarop we hier met bedrijven, bewoners en de natuur meedenken.
Maar het meest in het oog springt de ambitie. De ambitie om Twente de 3e grootste binnenhaven van Nederland te maken. Dé logistieke hotspot boven de rivieren. Draaischijf tussen aan de ene kant de havens van Rotterdam, Amsterdam en Antwerpen en aan de andere kant het Noord- en Oost-Europese achterland. Het doel is 1,5 miljard euro aan nieuwe toegevoegde waarde. 13.000 nieuwe arbeidsplaatsen.
Als je die ambitie hebt, en die hebben we met z’n allen, dan kun je het je niet veroorloven dat je toegangspoort te klein is. Dan kun je niet het risico lopen dat de oude sluizen in Hengelo en Delden er een keer mee ophouden. Dan kun je niet hebben dat vrachtwagens steeds moeten omrijden, omdat ze te zwaar zijn voor de oude bruggen. Dan moet het efficiënter. Dan moet het goedkoper. En dan moet het milieuvriendelijker.
En daarom zijn we vandaag hier. Om de start te markeren van de uitbreiding en renovatie van sluis Eefde, van het grootonderhoud van de oude dames in Delden en Hengelo. En van de versterking, die zo goed als klaar is, van de 4 belangrijkste bruggen.
De Twentekanalen zijn de eerste in een lange reeks objecten in Nederland die we gaan verjongen, vernieuwen en verduurzamen. Half januari heb ik de media laten weten dat we aan de vooravond staan van de grootste onderhoudsopgave in onze geschiedenis. Een logisch gevolg van de bouwwoede na de Tweede Wereldoorlog.
Net als de babyboomers inmiddels vaak een nieuwe knie of staaroperatie nodig hebben, zijn ook de bruggen, tunnels en viaducten uit de jaren ’50 en ’60 aan verjonging en vernieuwing toe. Ze naderen het einde van hun levensduur en moeten worden gerenoveerd of vervangen. De Twentekanalen en hun sluizen dateren zelfs al uit de jaren ’30. Hoog tijd voor een verjongingskuur!
We gaan het goed doen. Verjongen en vernieuwen betekent niet alleen een nieuw verfje.
Voor sluis Eefde hebben we het over uitbreiding met een 2e sluiskolk. Een grote, snelle en betrouwbare toegangspoort tot Twente!
We doen dat met een nieuwe, voor Nederland unieke segmentdeur. Een soort draaischijf die niet alleen de sluis open en dicht doet, maar die ook – voor het onderhoud – als een parasol omhoog kan. Een stuk handiger dan sluisdeuren die er voor onderhoud uit moeten en de sluis langdurig stremmen…
Sluis Eefde wordt energieneutraal. Zonnepanelen leveren de stroom om te schutten. We gebruiken milieuvriendelijk materiaal, zijn zuinig met energie in de bouwlogistiek. 90% van de bouwmaterialen voeren we af en aan over het water: dat scheelt heel veel vrachtwagens op de weg. En de aannemer werkt met… daar komt ‘ie… een energiecontainer: kleine windmolens en zonnepanelen houden de komende jaren de bouwkeet draaiende. Mooi!
En ja, de omgeving krijgt er last van. Dat is helaas niet anders. Dat geldt ook voor de sluizen en gemalen in Hengelo en Delden. Ze gaan een maand dicht voor groot onderhoud. Voor bedrijven die ervan afhankelijk zijn, ontzettend vervelend. Maar daarna kunnen we er weer 20 jaar tegenaan.
Als de kanalen straks zijn verdiept – want dat gaan we nog steeds doen! – varen hier kolossen met 3.000 ton lading. Per schip halen we dan een stoet van 120 vrachtwagens van de weg! Daar doen we het voor: een beter bereikbaar Twente, een sterkere concurrentiepositie, meer werkgelegenheid en meer economische groei.
De aantrekkingskracht van een betrouwbare vaarweg heeft zich al bewezen. We moeten nog beginnen, maar het eerste bedrijf heeft al toegehapt. Lochem heeft een nieuwe fabriek mogen verwelkomen van de Twentsche Kabelfabriek. Elektriciteitskabels die direct op een schip kunnen worden geladen richting de windmolens op de Noordzee. Prachtig!
Goed voorbeeld doet ongetwijfeld goed volgen. De Twentse economie doet het al goed. Met een plus van 4,2 procent groeit Twente harder dan de Nederlandse economie als geheel. En daar doen we met de aanpak van de Twentekanalen nog een schepje bovenop!
Ook de omgeving gaat er mooier uit zien. De Eefdenaren krijgen een mooie boulevard met bankjes, picknickvoorzieningen en uitzichtpunten. De sluis was al een recreatieve attractie, nu wordt de Kapperallee daar ook op ingericht.
We doen het voor en met bewoners. De dorpsraad, het Waterschap Rijn en IJssel en de gemeente Lochem zijn nauw betrokken. Speciale dank wil ik hier ook zeggen aan de drie gezinnen die hebben moeten wijken. Ze woonden in een paradijsje, in het bos, aan de rand van het dorp. Dat doet pijn. Ik hoop dat iedereen op zijn nieuwe plek goed kan aarden.
We doen het voor en met bewoners, én voor en met bedrijven. Ik heb begrepen dat de grote gebruikers van het kanaal eens per maand met Rijkswaterstaat en de aannemers aan tafel zitten om stremmingen en hinder te bespreken.
Omdat het u beter uitkwam, hebben we het onderhoud in Delden en Hengelo verplaatst van het najaar naar het voorjaar. Handiger voor de zoutproducenten, waar de installaties in het voorjaar sowieso stilliggen. Grote en kleine bedrijven helpen elkaar, bijvoorbeeld met een extra vrachtwagen tijdens een stremming, of een ligplaats aan de kade. Het ware Twentse Noaberschap. Mooie voorbeelden van goede samenwerking!
Andere regio’s komen op bezoek om van u te leren. Zelfs mevrouw Trautmann kwam kijken, Europees coördinator van de corridor Noordzee-Baltische Staten. Uw aanpak verdient navolging!
En ja, dan de roek. Uw beste vriend… U wilt er waarschijnlijk niets meer over horen, maar ik vind het toch een mooi verhaal. Om de roeken naar een andere nestelplek te verdrijven schakelde Rijkswaterstaat een man met hond in. En we hingen ballonnen met grote ogen in de bomen, als vogelverschrikkers. Volgens de overlevering stonden er nog al eens mensen naar boven te kijken. Zich afvragend hoe het toch kon dat zoveel kinderen precies daar hun vlieger in de boom hadden laten waaien… Maar het was een succes. De roeken zijn verplaatst.
Dames en heren,
We gaan aan de slag. Ik wens u allen veel succes!
Dank u wel.