Toespraak minister Van Nieuwenhuizen bij eerste paal Reevesluis
“De Eerste Riviercommissie onder koning Willem I adviseerde in 1821 bij Kampen twee ‘overlaten’ te graven: één van de IJssel naar de Zuiderzee en één langs de bocht in de IJssel bij Wilsum. Ik weet niet precies wat hen heeft weerhouden, maar laten we vaststellen dat het idee van het Reevediep vele vaders heeft. Zo gaat dat bij een goed idee…”
Dat zegt minister Van Nieuwenhuizen donderdag 8 februari 2018 bij het slaan van de eerste paal van de Reevesluis bij Kampen.
Dames en heren,
‘Zijwaartse afleidingen’. Ik heb het niet over digitale reclamemasten langs de weg. Nee, het waren de woorden die Napoleon Bonaparte gebruikte, voor wat hij zag als de oplossing voor de vele overstromingen in Nederland. Zijwaartse afleidingen van een rivier. Een nevengeul, zoals wij het nu noemen. Bedoeld om het te veel aan water de ruimte te geven op zijn weg naar zee.
De Eerste Riviercommissie onder koning Willem I adviseerde in 1821 bij Kampen twee ‘overlaten’ te graven: één van de IJssel naar de Zuiderzee en één langs de bocht in de IJssel bij Wilsum. Ik weet niet precies wat hen heeft weerhouden, maar laten we vaststellen dat het idee van het Reevediep vele vaders heeft. Zo gaat dat bij een goed idee…
Een succes mogen we het nog niet noemen. De werken hier zijn nog niet klaar en hebben zich nog niet bewezen. Maar als ik zie op hoeveel terreinen we profijt van dit project gaan hebben, dan heb ik daar geen enkele twijfel over. Natuurlijk is het goed voor de waterveiligheid. We werken aan een waterstandsdaling van bijna een halve meter bij Zwolle. Dáár doen we het voor!
Maar er is meer. De files op de N307 worden verleden tijd. U vervangt de Roggebotsluis door een 7 meter hoge brug die voor het meeste scheepvaartverkeer niet meer open hoeft. Het Reevediep wordt daarnaast een mooie nieuwe route voor de recreatievaart. Pleziervaarders verheugen zich al op een ‘rondje Kampen’ en ‘een lekkerbekkie halen in Elburg’. U krijgt hier ook 30 kilometer nieuwe wandel- en fietspaden. Een prachtig nieuw rondje Kampen-Flevoland over de nieuwe Reevesluis en de nieuwe dijken van het Reevediep.
En ja, misschien hadden we het kunnen weten… Als je gaat graven in de buurt van een stad met zo’n bruisende historie, dan moet je haast wel stuiten op mooie archeologische vondsten. Maar dat ze zó bijzonder zouden zijn…?
U haalde wereldnieuws met het lichten van de meest gave Kogge die ooit is gevonden. Vermoedelijk bewust op deze plek afgezonken, om het water sneller te laten stromen en de IJssel minder snel te laten dichtslibben. Hoe mooi wil je de verbinding tussen Middeleeuws en hedendaags watermanagement hebben?
Maar ook prehistorische jachtkampen kwamen hier onder de grond vandaan. En wat ik dan zo mooi vind van uw aanpak: u bedenkt dan dat het voor mensen uit de omgeving óók mooi is om dat te beleven. En dan biedt u kinderen tijdens de Dag van de Bouw in 2016 de mogelijkheid om hier zelf met een metaaldetector aan de slag te gaan. Als dat geen omgevingsmanagement is!
Natuurlijk zijn er ook mensen die niet blij zijn met de ontwikkelingen. Ik denk aan de 13 families die hebben moeten wijken. Als de overheid je komt vertellen dat je je boerenbedrijf moet verplaatsen, of dat je gedwongen moet verhuizen, dan is dat een drama. Niets minder. Gelukkig zijn er ook voorbeelden als Gerrit van der Kolk, die zijn melkveebedrijf naar Oosterwolde verplaatste en daar nu positief op terugkijkt…
Ik denk ook aan het recreatiegebied Roggebot: de camping, de Music Club, de haven, de kanovereniging. Zij krijgen te maken met hogere waterstanden, ook daarvoor zoeken we een passende oplossing. Ook daar is de waterveiligheid in 2022 goed geregeld.
Maar over het geheel genomen zijn de mensen hier positief. Dit is een én-én-én-project: het wordt hier veiliger, de leefomgeving wordt aantrekkelijker en natuur en economie pikken ook een graantje mee.
Ik heb begrepen dat de natuurvereniging hier zelfs trots is op hoe de aannemers met de natuur omgaan. Een broedende kieviet was voor Isala Delta genoeg reden een toegangsweg om te gooien. En voor de waterspitsmuizen die moesten wijken, werd samen met de ecoloog een stressloos verhuisplannetje bedacht...
Dames en heren,
U bent hard aan het werk met fase 1, en u kunt zonder oponthoud door met fase 2. We kunnen het in één keer goed doen, en dat is aan u te danken. De mensen van het projectteam, de aannemers van Isala Delta, de verschillende overheden… U heeft ontzettend hard gewerkt om deze plannen in korte tijd concreet te maken. Mét oog voor de betrokkenen. Mét oog voor duurzaamheid: de Reevesluis wordt de meest duurzame sluis van Nederland.
U werkt ontzettend hard en goed samen. Ik wil mijn waardering daarvoor uitspreken: heel knap hoe snel u dit hebt gerealiseerd, zonder de zorgvuldigheid uit het oog te verliezen.
De waterveiligheid is nu eerder op orde. In 2022 om precies te zijn. En daar doen we het voor!
Op 9 januari mocht ik het hoogwater in onze rivieren vanuit de lucht aanschouwen. Mee met een helikopterinspectie. Ik kan u zeggen: dat is indrukwekkend. Je ziet de dreiging van een brede rivier met zoveel bebouwing er omheen.Gelukkig kan ons huidige watersysteem die hoeveelheid water aan. Met dank aan het programma Ruimte voor de Rivier.
De Reevesluis is het allerlaatste kunstwerk in die reeks. Nu echt! Of het eerste, kun je zeggen, van het vervolg op Ruimte voor de Rivier. Want ook met het Hoogwaterbeschermingsprogramma en het nieuwe Deltaprogramma bouwen we verder aan de veiligste delta ter wereld.
Het werken aan water is in Nederland nooit af. We deden het in de Middeleeuwen, in de tijd van de Kogge. We deden het in de tijd van Napoleon en Willem I. We doen het nu en we zullen het in de toekomst blijven doen.
Ik wens u veel succes met de bouw van de Reevesluis. En ik wens de plannenmakers van de Drontermeerdijk, de N307 en het recreatiegebied Roggebot veel succes met de verdere planvoorbereiding.
Dank u wel.