Toespraak van minister van Engelshoven bij de opening van 11 Fountains
Toespraak van minister van Engelshoven bij de opening van 11 Fountains, op 25 mei te Bolsward
[Het gesproken woord geldt!]
Geachte aanwezigen,
Allereerst hartelijk dank voor uw uitnodiging om hier te zijn.
Bolsward is op zichzelf natuurlijk al bijzonder genoeg.
Maar deze locatie is wel heel speciaal.
Vleermuizen zijn fascinerende dieren.
Het zijn de enige zoogdieren die echt kunnen vliegen.
Als je ze voor het eerst weer ziet, is het voorjaar aangebroken.
En als ze er nu zijn, zitten ze er volgend jaar waarschijnlijk ook weer.
Want ze zijn erg honkvast.
Vleermuizen zitten meestal in de buurt van water
en ze planten zich langzaam voort: meestal slechts één nakomeling per worp.
En veel mensen vinden ze eng…
Ze zijn met mysterie omgeven.
Verschijnen pas in de schemering waardoor we ze vooral als silhouet kennen.
En worden nogal eens geassocieerd met vampiers.
Maar tegelijkertijd veelvuldig gebruikt als gevelversiering van kerken om demonen op afstand te houden.
Naast een vleermuis – hier op het plein voor de uitgebrande Broerekerk - is kortom een heel bijzondere locatie om ‘Eleven Fountains’ te openen.
Elf fonteinen in de elf steden van Friesland.
Waar het water overal dichtbij is.
Waar eigenheid wordt gekoesterd, met een eigen taal en een eigen cultuur.
Maar waar de deuren naar de buitenwereld tegelijkertijd wagenwijd openstaan.
Waar kunstenaars uit Nederland, België, Duitsland, Engeland, Frankrijk, Spanje, Argentinië, de VS, Cuba, China en Japan in samenspraak met de bewoners elf fonteinen ontwierpen en bouwden.
Dat was – net als een vleermuis - soms best eng. En niet altijd makkelijk.
Maar het is gelukt.
U bent erin geslaagd om met ‘Eleven Fountains’ elf verhalen te vertellen.
Verhalen van de plaats waar ze staan. Van de omgeving.
Van de mensen die er wonen en van de kunstenaars zelf.
Zoals het verhaal van de wolk van Jan Hendrik Oort in Franeker.
Of van de oer-Friese kievit in Sloten.
Het verhaal van de leeuwen uit het stadswapen van Workum.
En dat van de ijsfontein in Dokkum – keerpunt van de tocht der tochten.
Verhalen die op hun beurt weer de elf steden met elkaar verbinden.
Niet alleen als er ijs ligt en er een tocht is. Maar voor altijd.
Leeuwarden is een jaar lang culturele hoofdstad.
Deze fonteinen blijven.
Ze zijn nu nog nieuw – het is misschien nog een beetje wennen.
Maar voor je het weet zijn de fonteinen vertrouwd en kun je je niet meer voorstellen hoe het er uitzag zónder.
Dan zijn ze erfgoed geworden.
Een duurzame erfenis van de culturele hoofdstad van Europa.
Een baken in een veranderende leefomgeving.
Zoals een vleermuis die altijd in dezelfde boom blijft wonen.
Dezelfde boom die elke dag toch weer een klein beetje anders is.
Met bloesem, of zonder.
Een beetje groener, een beetje voller.
En later in het jaar een beetje leger en een beetje kaler.
Maar ook een beetje groter dan het jaar ervoor.
Beste mensen,
Ik wil u feliciteren met ‘Eleven Fountains’.
Dit project laat zien wat er kan ontstaan als je makers de ruimte geeft.
Als je bewoners betrekt.
Je angsten overwint en bereid bent om over grenzen heen te kijken.
Dan gebeurt er zoiets als dit.
Dan is Friesland ineens elf gezichtsbepalende kunstwerken rijker, die een uitstraling hebben die verder reikt dan de provincie- of zelfs de landsgrenzen.
Een trekpleister van internationaal formaat.
Waar kunst en erfgoed,
cultuur en toerisme,
esthetiek en economie
samenvallen en elkaar versterken.
Daar feliciteer ik u mee, hier in Bolsward,
Maar ook in de andere tien Friese steden.
Daar feliciteer ik heel Friesland mee en de rest van Nederland.
En tenslotte mezelf, want ik kan hier als minister van Cultuur alleen maar ontzettend trots op zijn.
Dank u wel.