Suikerquotum: wel of niet verhandelen?
Vrije verhandelbaarheid van suikerquotum wordt actueel. Dat is niet de
eerste keer: al meerdere keren zijn er stemmen opgegaan om het quotum
te kunnen verhandelen, los van de grond. Begin april wordt er in de
werkgroep bietenaangelegenheden een besluit genomen. Wat is er precies
aan de hand in bietenland? Wat zijn de argumenten voor en tegen vrije
verhandeling? Verschillende betrokkenen laten hun mening horen.
Het NAJK is tegen vrije verhandelbaarheid van suikerquotum. Dagelijks
bestuurder Harjo Hoiting: "Voor jonge boeren betekent dit een
verzwaring van de overname van tienduizenden guldens. Bovendien kan er
zo een intensivering van de bietenteelt in bepaalde gebieden ontstaan,
milieutechnisch geen winstpunt." Het NAJK heeft wel andere ideeën.
Invoering van een bietenbank bijvoorbeeld. Bij de bietenbank leveren
bedrijfsbeëindigers hun quotum in bij de bietenbank en ontvangen daar
een vast, laag bedrag voor. Telers met een bietennummer die extra
quotum willen hebben, kunnen intekenen bij de bietenbank. Het quotum
wordt dan verdeeld over de ingeschreven telers. Die mogen tot een
bepaald maximum per ha quotum aankopen voor de vastgestelde vergoeding
plus administratiekosten. Harjo: "Bij dit systeem wordt het quotum ook
losgekoppeld van de grond, maar blijven de kosten veel beter
beheersbaar."
Grijze constructies
Wynand Vogels is namens de Limburgse LLTB lid van de LTO-vakgroep
akkerbouw. Vogels is voor het vrij verhandelen van bietenquotum. Hij
merkt dat er in de huidige situatie veel rare constructies bedacht
worden om toch quotum te kopen en verkopen zonder grond. Vogels: "Er
zijn veel boeren die wel van hun quotum afwillen, maar niet van hun
grond. Aan de andere kant zijn er ook veel boeren die zich graag in
suikerbieten willen specialiseren, en dus meer bieten willen telen. Je
ziet dan dat er allerlei 'grijze' constructies gevonden worden: er
worden maatschappen gevormd of er komen allerlei vreemde
pachtconstructies." Het tegenargument van een zwaardere
bedrijfsovername klopt wel volgens Vogels, maar dat gebeurt toch wel.
"Grond met suikerbietenquotum is nu al veel duurder dan grond zonder.
Of het met een verhandelbaar quotum zoveel duurder wordt, valt nog
maar te bezien," vindt Vogels. Het idee van een bietenbank klink hem
sympathiek in de oren, maar Vogels gelooft niet dat het werkt. "Als je
de prijs kunstmatig laag houdt, zul je altijd grijze constructies
houden. En daar willen we nou juist vanaf."
Stoppers profiteren
Leo de Jonge, akkerbouwer in Zeewolde is tegen vrije
verhandelbaarheid. "Veel nadelen, en amper voordelen," zo vat Leo de
discussie in het kort samen. "Het idee komt vooral van de
suikerindustrie. Zij denken dat de suikerteelt opgeschaald wordt door
handel in quotum. Meer hectares suiker per bedrijf dus. De kosten voor
verwerking en ophalen van bieten zouden dan naar beneden kunnen. Dat
argument gaat volgens mij niet op. Ik denk juist dat de teelt meer
versnipperd wordt. Suikerbieten is een gemakkelijke teelt, die
bovendien Minas-technisch ook interessant is. Ik denk daarom dat
allerlei mensen die een hoekje grond over hebben, een beetje quotum
gaan kopen. Versnippering dus," legt Leo uit. Nadelen aan vrije handel
in quotum zijn er volgens Leo wel. "De lasten voor bedrijfsovername
worden hoger. Er staat een grotere waarde op de balans, dus wordt de
overname zwaarder. Ook kan het nadelige fiscale consequenties hebben.
Als je je bedrijf beëindigt of verplaatst, zul je af moeten rekenen
met de fiscus over de waarde van het quotum." Leo verwacht overigens
niet dat het plan door zal gaan. "Ik denk dat de telers het af zullen
stemmen. En dat zou terecht zijn. Handel in bietenquotum is weer een
manier om geld uit de landbouw te krijgen. Het zijn namelijk de
stoppers die er van zullen profiteren," meent Leo.
Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt