Prijs voor proefschrift over astmamedicijn
De Nederlandse Vereniging voor Farmacologie heeft de prijs voor het
beste farmacologische proefschrift over de afgelopen drie jaar
toegekend aan dr. M. Schuiling voor zijn proefschrift Nonadrenergic
noncholinergic regulation of airway function. De prijs, die
uitgereikt werd tijdens de Farmacologiedagen te Lunteren, bestaat
uit een oorkonde en bedrag van vijfduizend gulden.
Schuiling (Meppel, 1969) promoveerde op 18 december 1998 op een
onderzoek naar een nieuw astmamedicijn. Hij verrichtte zijn
onderzoek binnen de werkgroep Moleculaire farmacologie van het
Universitair Centrum voor Farmacie. Het werd gesubsidieerd door het
Nederlands Astma Fonds.
Luchtwegvernauwing en -verwijding wordt gereguleerd door drie
verschillende systemen van signaaloverdracht. Eén daarvan (met een
nonadrenerg, noncholinerg (NANC) karakter) is pas een aantal jaren
bekend. Martin Schuiling onderzocht de functie van dit NANC systeem
in allergische luchtwegen in een proefdiermodel voor allergisch
astma. De neurotransmitter stikstofmonoxide (NO) werkt normaal
luchtwegverwijdend. In zijn onderzoek ontdekte de promovendus dat
na de vroege astmatische aanval de productie van de
neurotransmitter NO is afgenomen, waardoor de luchtwegen
overgevoelig worden voor ingeademde prikkels. Bij de late
astmatische aanval is NO wel weer aanwezig, omdat ontstekingscellen
grote hoeveelheden NO hebben aangemaakt. Naast het gunstige
luchtwegverwijdende effect zorgt de overvloed aan NO echter ook
voor schade aan het luchtwegepitheel, waardoor juist
luchtwegovergevoeligheid ontstaat. Verder spelen neurokinines als
neurotransmitter een belangrijke rol bij luchtwegvernauwing. Op dit
moment zijn er medicijnen in ontwikkeling die de activiteit van
deze neurokinines kunnen remmen (zogenaamde neurokinine
antagonisten). Schuiling testte deze antagonisten op proefdieren,
met een gunstig resultaat. De medicatie vermindert de
luchtweg-overgevoeligheid die door het inademen van allergeen wordt
veroorzaakt, en vermindert de ernst van de late astmatische
reactie. Daarom kunnen deze neurokinine antagonisten in de toekomst
mogelijk worden ingezet bij de behandeling van allergisch astma.