Uitgaan van karakteristieken van het gebied
Grondwaterbeheer Kernhem met respect voor omgeving
De nieuwe woonwijk Kernhem krijgt één van de meest geavanceerde
systemen van grondwaterbeheer die momenteel mogelijk zijn. Dit
systeem, duurzaam waterbeheer, is er op gericht het karakter van een
gebied zo min mogelijk te verstoren. Kernhem was een nat gebied en zal
dat ook in de toekomst blijven. Bovendien zullen zon 50 tot 100 meter
buiten de bebouwing de effecten van de nieuwe woonwijk niet meer
merkbaar zijn.
In het verleden was er in stedelijke gebieden vooral aandacht voor een
snelle afvoer van hemelwater. De laatste jaren is het denken over
stedelijk waterbeheer echter veranderd. In moderne nieuwe woonwijken
is veel aandacht voor het vasthouden van gebiedseigen water. Ook in
Kernhem wordt volgens deze moderne inzichten gewerkt.
Duurzaam waterbeheer bestaat in Kernhem uit een aantal, met elkaar
samenhangende principes zoals:
het besparen op het gebruik van drinkwater;
het vasthouden van zoveel mogelijk gebiedseigen schoon water voor
regionale of lokale functies;
het voorkomen van vervuiling;
het behouden en indien noodzakelijk herstellen van de natuurlijke
waterhuishouding.
In de praktijk betekent dit:
Schone verharde oppervlakken worden niet aangesloten op een
regenwaterriolering, maar het afstromende regenwater wordt
geïnfiltreerd in de ondergrond. Op die manier blijft de
grondwateraanvulling op een natuurlijk peil en wordt het relatief
schone hemelwater niet vermengd met vuil huishoudelijk afvalwater.
Door toepassing van duurzame bouwmaterialen wordt het afstromende
hemelwater zo weinig mogelijk vervuild.
Het regenwater wordt zoveel mogelijk in de wijk vastgehouden door
aanleg van een waterpartij (de slenk) in het lage deel van het
gebied. Deze waterpartij heeft twee functies: het opvangen en
vasthouden van overtollig regenwater én een natuurfunctie.
Alle woningen krijgen regentonnen om hergebruik van regenwater te
stimuleren.
Het autowassen mag alleen in zogenaamde wasplaatsen. Autowassen op
straat zou kunnen leiden tot waterverontreiniging en dat is niet
gewenst.
De woonstraten en ontsluitingswegen lopen zo dat het afstromende
water zoveel mogelijk de natuurlijke hellingen in het terrein
volgt.
De woningen in Kernhem hebben geen kruipruimten, zodat diep
ontwateren niet noodzakelijk is.
Wat maakt de waterhuishouding in Kernhem zo bijzonder?
Het bijzondere van de waterhuishouding in Kernhem bestaat uit de
samenhang tussen vier aspecten:
de infiltratievoorzieningen.
de groenzones
de watergang
de waterpartij (slenk)
De infiltratievoorziening ligt onder de woonstraten. Regenwater dat op
en naast de weg valt, wordt zo snel mogelijk geïnfiltreerd in de
bodem. De ondergrond van de straten is zodanig dat het water daar
tijdelijk opgeslagen kan worden. Als er veel regen in één keer valt,
kan dat niet allemaal onder de wegen worden opgevangen. Ook dan gaat
het regenwater echter niet voor het gebied verloren: via een apart
drainageriool wordt dit water afgevoerd naar de watergangen en
uiteindelijk naar de slenk aan de rand van Kernhem.
In tijden dat het grondwater zeer hoog staat zorgt de infiltratievoorzieningen er ook voor dat het overtollige grondwater afgevoerd wordt naar - alweer - de slenk. Ook dit water gaat dus niet voor het gebied verloren! Uitgangspunt is in Kernhem sowieso om de natuurlijke grondwaterstanden zo min mogelijk te beïnvloeden.
Pas als het water 65 cm onder het niveau van de straat staat, wordt het overtollige grondwater afgevoerd naar de slenk.
Als het zo hard regent dat het water niet meer onder de straat
geborgen kan worden, stroomt het water via zogenaamde molgoten in de
woonstraten naar omlaag en wordt onderaan de woonstraten opgevangen in
de aanwezige groenzones. Dit zijn enigszins verdiepte grasstroken
langs de dreven (wijkontsluitingswegen). Het water wordt opgevangen in
deze groenzones en wordt ook hier in eerste instantie geïnfiltreerd.
Pas als deze groenstroken ook vol zijn, wordt het water afgevoerd naar
de watergang en de slenk. Als zowel de berging als de afvoercapaciteit
van de groenzones te kort schiet zal er water op straat komen te
staan. Dat zal gemiddeld twee maal per jaar gebeuren. Dit is overigens
niet vaker dan in gewone Edese woonwijken.
Het waterpeil in de watergang (die het water uiteindelijk naar de
slenk moet transporteren) wisselt. De capaciteit van de watergang moet
groot genoeg zijn om ook in natte perioden het water op een
natuurlijke wijze naar de slenk af te kunnen voeren. In droge perioden
zou de watergang water aan zijn omgeving kunnen onttrekken (drainage).
Dat is niet de bedoeling, en daarom moet de waterstand in droge
perioden zo hoog mogelijk te zijn. Dit wordt gerealiseerd door in de
watergang op verschillende plaatsen stuwtjes te plaatsen.
De slenk is uiteindelijk bedoeld als een verzamelbekken om de hoge
afvoeren uit het Kernhem af te vlakken en te kunnen voldoen aan de
eisen van het waterschap.
Aan de waterhuishouding van Kernhem is veel aandacht en studie
besteed. Uiteindelijk heeft dit geleid tot een zeer geavanceerd
systeem, met veel respect voor natuur en milieu zonder de belangen van
de bewoners te veronachtzamen.
Ede, 21 maart 2001