School Zonder Racisme
Brussel, 21 maart 2001
Geachte toehoorders,
Ik wil op de eerste plaats onze Belgische gastheren bedanken voor het
innovatieve initiatief tot School Zonder Racisme dat zij namen in
1988. Een briljant idee.
Briljant, omdat het tegemoetkomt aan het veel uitgesproken idee van
beleidsmakers, politici, pedagogen, ouders en andere betrokkenen- dat
er in het onderwijs structureel aandacht moet zijn voor het tegengaan
van ongelijkheid, vooroordelen en racisme.
Briljant ook omdat het School Zonder Racisme concept in de praktijk
zoveel mogelijkheden en handvatten biedt.
Daarvoor dank ik onze gastheren.
Het concept van School Zonder Racisme zou ik kort willen samenvatten
als: met een betrokken schoolbevolking aandacht hebben voor het
voorkomen en tegengaan van racisme met alle mogelijkheden die de
school daartoe biedt. Dus in de lessen en bij schoolactiviteiten, maar
ook bij de samenwerking met ouders en het personeelsbeleid.
Het is niet verbazingwekkend dat al snel bleek dat School Zonder Racisme internationale potentie heeft. Ook in andere Europese bestaat het besef dat het onderwijs belangrijk is voor de vorming van normen en waarden en het aanleren van communicatieve vaardigheden en omgangsvormen waarmee de jongste generaties hun weg zullen vinden in de in Europa totstandgekomen multiculturele samenleving.
In Nederland, maar ook in andere Europese landen, vond School Zonder
Racisme navolging. Ik verzoek u mij, als Nederlander, toe te staan dat
ik mij even tot het Nederlandse vervolg beperk. In de Nederlandse
situatie bleek dat School Zonder Racisme heel goed mensen kan
enthousiasmeren. Momenteel zijn in ons kleine land 85 scholen een
School Zonder Racisme. Ook bleek echter dat School Zonder Racisme
eigenlijk pas goed tot zijn recht kan komen wanneer het project
professioneel wordt aangepakt. School Zonder Racisme moet niet op de
eerste plaats worden getrokken door kleine groepjes enthousiaste
mensen, maar een vaste plek verwerven binnen het onderwijs.
Professionele middelen moeten als peilers onder het project geplaatst
worden. Ik noem er enkele, die naar mijn mening noodzakelijk zijn:
* De School Zonder Racisme methode, het aanbod voor de scholen, moet
worden vastgelegd op een voor de scholen toegankelijke manier. In
Nederland is hiervoor de School Zonder Racisme informatieklapper
ontwikkeld.
* Met behulp van folders of muurkranten moet het project School
Zonder Racisme eenvoudig bij leerlingen en leraren onder de
aandacht worden gebracht.
* Een goede website is noodzakelijk. Voor het geven van informatie.
Als helpdesk voor scholieren die bijvoorbeeld een werkstuk willen
schrijven. Maar ook om lesmaterialen onder de aandacht te brengen
en als hulpmiddel voor internationale communicatie en
samenwerking.
* Een aanbod van lesmaterialen en van op het onderwijs gerichte
workshops, projecten en theaterproducties waaruit School Zonder
Racisme scholen kunnen kiezen. In Nederland heeft dit aanbod de
internationale naam SZR-on the road gekregen. Vanzelfsprekend moet
dit aanbod jaarlijks worden vernieuwd.
* Een aanbod voor verschillende niveaus en leeftijdsgroepen. In
Nederland wordt nu hard gewerkt, in samenwerking met onderwijzers
en materiaalontwikkelaars, aan de School Zonder Racisme methodiek
voor het basisonderwijs. SZR voor het basisonderwijs zal in
Nederland dit jaar van start gaan.
* Samenwerking met regionale partners omdat zij bij sommige
projecten meer voor scholen kunnen betekenen dan de landelijke
organisatie.
* Samenwerking met landelijk partners omdat dat de deskundigheid en
de breedte van het aanbod van School Zonder Racisme kan verbreden.
In Nederland is School Zonder Racisme ondergebracht bij het
Landelijk Bureau ter bestrijding van Rassendiscriminatie.
Vandaag wordt, wederom in België, het startschot gegeven voor School Zonder Racisme Europa. Ik heb er vertrouwen in dat wij nu, opnieuw, getuige zijn van een succesvol begin. De eerste stap naar samenwerking met goede partners in verschillende Europese landen in navolging van België, Spanje en Nederland. Een eerste stap naar een vaste, geprofessionaliseerde structuur voor School Zonder Racisme in Europa.
De voordelen van Europese samenwerking zijn evident, denk alleen al aan de uitwisseling van goede, beproefde ideeën en materialen en mogelijkheden tot internationale uitwisseling en communicatie, bijvoorbeeld van leerlingen via websites en e-mail.
Ik wil School Zonder Racisme Europa hartelijk danken voor de
uitnodiging om deel uit te maken van het bestuur van SZR-Europa. Ik
vind het een hele eer om, als voorzitter, tot dit bestuur toe te
treden.
Tenslotte hoop ik dat deze dag evenveel betekent als het vastschroeven
van een School Zonder Racisme bordje op een school. Het enthousiaste
begin van een veelomvattend programma dat vele generaties meegaat. De
opbouw en uitbouw van een professioneel netwerk School Zonder Racisme
in Europa.
Ik dank u voor de aandacht, Gilbert Wawoe (voorzitter LBR).