Centrum voor Arbeidsverhoudingen

Voortgangsbrief gelijke beloning: uitbreiding bevoegdheden Commissie gelijke behandeling

Staatssecretaris Verstand van Sociale Zaken en Werkgelegenheid wil de Commissie gelijke behandeling ruimere bevoegdheden geven om op eigen initiatief onderzoek te doen naar discriminatie. Dit staat in de Voortgangsbrief gelijke beloning die staatssecretaris Verstand naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. In de Voortgangsbrief wordt de stand van zaken aangegeven van de maatregelen die vorig jaar mei in het Plan van aanpak gelijke beloning zijn aangekondigd. Onder meer wordt een overzicht gegeven van de activiteiten van de sociale partners en wordt de handleiding sekseneutrale functiewaardering aangekondigd.

Op dit moment kan de Commissie gelijke behandeling alleen in sectoren van bedrijven op eigen initiatief onderzoek doen naar discriminatie. Onderzoek naar één of een beperkt aantal bedrijven is niet mogelijk. Hoe de ruimere bevoegdheden van de Commissie precies worden vormgegeven, wordt vastgesteld in het kabinetsstandpunt over de evaluatie van de Algemene wet gelijke behandeling, dat dit voorjaar naar de Tweede Kamer wordt gestuurd.

In het Plan van aanpak gelijke beloning werd aangegeven dat de beloningsverschillen tussen mannen en vrouwen nog steeds omvangrijk zijn en slechts langzaam afnemen. Een belangrijk deel van de beloningsverschillen kan verklaard worden door verschillen in opleiding, functieniveau, ervaring, leeftijd en dergelijke. Toch resteert na correctie hiervoor nog een beloningsverschil van 7 procent ten nadele van vrouwen. Dit verschil kan mogelijk veroorzaakt zijn door seksediscriminatie. Het gecorrigeerde beloningsverschil tussen autochtonen en allochtonen bedraagt 3 procent. Deze cijfers zijn afkomstig uit een grofmazig onderzoek op macro-niveau. Daarom heeft staatssecretaris Verstand met de sociale partners afgesproken verdiepend onderzoek te doen naar beloningsverschillen op individueel niveau en per sector.

Uitgangspunt van het kabinet is dat gelijke beloning van mannen en vrouwen en autochtonen en allochtonen mede een verantwoordelijkheid is van werkgevers en werknemers(organisaties). Een belangrijk doel van het kabinetsbeleid is daarom het stimuleren van de sociale partners om eigen activiteiten te ontwikkelen ter bevordering van gelijke beloning. Over het Plan van aanpak gelijke beloning is dan ook advies gevraagd aan de sociale partners. Vervolgens is er overleg geweest, waarbij de sociale partners hebben aangegeven concreet en actief invulling te willen geven aan hun verantwoordelijkheid ten aanzien van gelijke beloning. Zo zullen zij onder meer een 'checklist gelijke beloning' ontwikkelen. Voor de verspreiding en het gebruik van de checklist wordt door staatssecretaris Verstand subsidie beschikbaar gesteld.

Naar aanleiding van het Plan van aanpak is een handleiding ontwikkeld waarmee functiewaarderingssystemen kunnen worden getoetst op sekseneutraliteit. Doel van de handleiding is te achterhalen of verschillen in waardering van functies te maken hebben met het feit dat vooral vrouwen of vooral mannen die functie uitoefenen. Vervolgens kan met de handleiding worden vastgesteld of hier gerechtvaardigde verklaringen voor te geven zijn, zoals niveauverschil of verschil in de zwaarte van het werk. De handleiding sekseneutrale functiewaardering wordt beschikbaar gesteld aan beheerders van functiewaarderingsystemen, sociale partners en de Commissie gelijke behandeling.

Ook is er overleg geweest met de Commissie gelijke behandeling. De Commissie ontwikkelt een zogenoemde Quick scan om op een snelle manier het beloningsbeleid van werkgevers te analyseren en te toetsen op eventuele discriminatie. Hiervoor wordt door staatssecretaris Verstand subsidie beschikbaar gesteld.

Verstand heeft onderzoek in gang gezet naar de effecten van flexibele beloning op de gelijke beloning van mannen en vrouwen. Tegelijkertijd wordt onderzocht of een instrument kan worden ontwikkeld om ervoor te zorgen dat ook bij flexibele beloning gelijke beloning tussen mannen en vrouwen wordt gewaarborgd.

Verder zijn een aantal brochures gemaakt over gelijke behandeling op het werk. Deze brochures zijn verspreid onder werkgevers(organisaties) en werknemersorganisaties. De brochure `Gelijke beloning (m/v) op de agenda van de ondernemingsraad' wordt geactualiseerd en actief verspreid onder ondernemingsraden.

Indien de beloningsverschillen ondanks deze maatregelen niet of in een te traag tempo blijken af te nemen, overweegt het kabinet een aantal aanvullende maatregelen te nemen. Gedacht wordt aan het wettelijk vastleggen van eisen waaraan een sekseneutraal
functiewaarderingssysteem moet voldoen of het vastleggen van regels voor de gelijke beloning van allochtonen. Verder kan een nalevingsonderzoek worden gehouden door de Arbeidsinspectie naar aanleiding van (herhalings)onderzoek naar de positie van mannen en vrouwen in het bedrijfsleven en de overheid.

De volledige tekst van de voortgangsbrief gelijke beloning staat op de internetsite van het ministerie van SZW: www.minszw.nl (klikken op 'Officiële publicaties' in de linker knoppenbalk).