Promotie
Meetmethode voor gedragsveranderingen bestudeerd
De sociale wetenschappen bestuderen hoe het gedrag van individuen in
de loop van de tijd verandert. Deze processen kun je met longitudinaal
onderzoek in kaart brengen: een aantal personen wordt herhaaldelijk
geobserveerd, en deze observaties worden uitgedrukt in scores op soms
één, maar meestal op meerdere variabelen. Psycholoog drs. Marieke
Timmerman deed onderzoek naar methoden voor de analyse van scores op
meerdere variabelen, die longitudinaal verzameld zijn voor meerdere
proefpersonen. Met deze zogeheten componentenanalyse kan inzicht
verkregen worden in de ontwikkeling van de afzonderlijke individuen en
in de verschillen tussen die individuen onderling.
De promovendus onderscheidt twee typen longitudinale gegevens.
Bijvoorbeeld bij een onderzoek naar het effect van een therapie is het
zinvol en interessant om de ontwikkeling van verschillende individuen
te vergelijken; hierbij is de start van de therapie een geijkt
meetmoment. Bij een tweede type gegevens is de vergelijking tussen
individuen niet interessant. Dit geldt bijvoorbeeld voor onderzoek
naar stemmingswisselingen van meerdere personen. Timmerman bespreekt
analysemethoden voor de beide typen longitudinale gegevens. Een deel
van de methoden ontwikkelde zij zelf, een deel is al eerder in de
literatuur beschreven. "Een onderzoeker is vaak geïnteresseerd in het
precieze ontwikkelingsverloop van een persoon," zegt Timmerman, "Maar
in de praktijk is het meestal onmogelijk om continue te meten. Daarom
wordt op tijdstippen met bepaalde intervallen gemeten. In veel
gevallen is het mogelijk op grond van voorkennis aannames te doen over
hetgeen in de niet-gemeten periodes gebeurt. Deze voorkennis kan in de
analyse gebruikt worden. De aannames kunnen variëren van zwak: 'de
ontwikkelingscurve zal er wel glad uitzien', tot sterk: 'de
ontwikkelingscurve volgt een bepaalde wiskundige functie'." De
promovendus beschrijft twee manieren om deze voorkennis in de eerder
genoemde componentenanalysemethoden te gebruiken. Uit een
simulatieonderzoek blijkt dat het nuttig is om voorkennis te gebruiken
bij de analyse.
Marieke Timmerman (Groningen, 1972) studeerde psychologie aan de RUG.
Zij verrichtte haar promotieonderzoek binnen de interuniversitaire
Onderzoeksschool voor Psychometrie en Sociometrie (IOPS) bij de
vakgroep Psychologie. Daar blijft zij na haar promotie werken als
universitair docent. Het onderzoek is gefinancierd door NWO.
Datum en tijd
donderdag 5 juli 2001, 16.00 uur
Promovendus
mw. M.E. Timmerman, tel. (050)363 62 55, fax (050)363 63 04, e-mail:
m.e.e.timmerman@ppsw.rug.nl (werk)
Proefschrift
Component analysis of multisubject multivariate longitudinal data
Promotor
prof.dr. H.A.L. Kiers en prof.dr. J.M.F. ten Berge
Faculteit
psychologische, pedagogische en sociologische wetenschappen
Plaats
Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen
NB: Dit is de laatste PERSINFORMATIE voor de zomer. Op 28 augustus
2001 verschijnt de eerste PERSINFORMATIE van het nieuwe academisch
jaar.