Het persoonsgebonden budget (PGB) wordt steeds populairder. Het aantal mensen dat er gebruik van maakt om zelf AWBZ-zorg in te kopen, is sinds januari 2001 met bijna 6000 gestegen van 22.600 naar 28.500. Het gaat hier om 20.700 budgethouders voor verpleging en verzorging, 7600 voor verstandelijk gehandicaptenzorg en 150 voor geestelijke gezondheidszorg.
Staatssecretaris Margo Vliegenthart (VWS) presenteert in een brief aan de Tweede Kamer voorstellen voor het PGB nieuwe stijl en voor nieuwe stappen in de modernisering van de AWBZ, waardoor klanten nog beter een eigen keuze kunnen maken voor zorg die bij hen past. De huidige PGB-regeling wordt vereenvoudigd en de bureaucratie sterk verminderd. De vijf huidige PGB-regelingen worden omgebouwd tot één AWBZ-brede PGB-regeling. De uitvoering van de regeling wordt drastisch vereenvoudigd. Het kabinet onderzoekt hiervoor nog twee opties: het bedrag wordt rechtstreeks overgemaakt op de rekening van de klant; of de klant ontvangt bonnen ('vouchers') waarmee hij zorg kan kopen. De overheid blijft toezien of het geld daadwerkelijk aan de noodzakelijke zorg wordt besteed.
Verder verdwijnen de schotten tussen de verschillende sectoren van de
AWBZ. Dit is mogelijk omdat het AWBZ-verzekeringspakket voortaan zal
worden vastgesteld in de vorm van zeven verschillende functies
(huishoudelijke verzorging, persoonlijke verzorging, verpleging,
ondersteunende begeleiding, activerende/adviserende begeleiding,
behandeling en verblijf). Voor de eerste vijf functies kan voor een PGB
worden gekozen. Dankzij deze maatregel kunnen cliënten veel beter zelf
zorgpakketten op maat kiezen. Ze zijn niet meer afhankelijk van het
standaardaanbod van een zorginstelling. Instellingen kunnen zo meer
maatzorg bieden en cliënten kunnen, indien gewenst, gaan 'winkelen' bij
verschillende aanbieders om zo een arrangement samen te stellen dat het
beste aansluit bij hun eigen wensen. Voor aanbieders van zorg geldt dat
zij alle vormen van AWBZ-zorg kunnen gaan leveren. Instellingen voor
ouderenzorg kunnen bijvoorbeeld ook zorg gaan leveren aan gehandicapten en
andersom. Er ontstaan zo meer aanbieders van zorg waardoor de
keuzemogelijkheden voor de cliënt toenemen. Ook wordt het makkelijker voor
nieuwe partijen in de AWBZ om zich op de markt te begeven. De overheid
houdt toezicht op toegankelijkheid en kwaliteit.
Deze maatregelen zijn een belangrijke stap in de vernieuwing van de AWBZ
waar staatssecretaris Vliegenthart in 1998 mee begonnen is.