Ingezonden persbericht

Katholieke Universiteit Nijmegen
Dienst Communicatie en Marketing
Afdeling Communicatie
Comeniuslaan 4
6525 HP Nijmegen
Postbus 9102
6500 HC Nijmegen
Tel (024) 361 60 00
E-mail: communicatie@dcm.kun.nl
Internet: www.kun.nl

Persbericht
cvb 01 - 12
Nijmegen, 19 juli 2001

ONDERZOEK VAN VIER JONGE WETENSCHAPPERS
KU NIJMEGEN BELOOND

Vier talentvolle onderzoekers van de KU Nijmegen zijn door de NWO ( de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek) uitverkoren om de komende vijf jaar hun innovatieve onderzoeksplannen uit te voeren. Zij krijgen ieder vijf jaar lang jaarlijks zo'n drie ton om een eigen onderzoekslijn op te zetten.

NWO heeft deze onderzoekers geselecteerd uit 154 voordrachten van de universiteiten. Met deze investeringen in deze "Vernieuwingsimpuls" willen KNAW (de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschap), NWO, het ministerie van OC en W en de universiteiten in een gezamenlijke actie excellente onderzoekers de kans bieden op een wetenschappelijke carrière aan een Nederlandse universiteit en zo voorkomen dat jong talent het wetenschappelijke onderzoeksveld verlaat. De KU Nijmegen heeft het goed gedaan. De voorzitter van het College van Bestuur van de KU Nijmegen Ir. R.J. de Wijkerslooth is ingenomen met het Nijmeegs resultaat: "Er zijn twee prijzen zijn gevallen in de taal en cognitie- wetenschappen, één van de onderzoeksvelden waarin Nijmegen in Nederland aan de top staat. Ook de andere twee prijzen prijs voor het onderzoek op het gebied van moleculaire levenswetenschappen en natuurwetenschappen bewijzen de kracht van het Nijmeegs onderzoek. De vier jonge wetenschappers laten zien dat de basis voor de toekomst van het verdere onderzoek is gelegd".

Onderstaand een overzicht van de onderzoekers en een korte beschrijving van hun onderzoek

Dr. Robert Hartsuiker
Faculteit der sociale wetenschappen, Psychologische functieleer. Onderzoek: Architectuur en mechanismen van de zelfcontrole van taal Het onderzoek van Dr. Robert Hartsuiker gaat over de constante zelfcontrole van onze boodschappen die we bedenken en uitspreken. Dit proces is lang veronachtzaamd. Men ging er van uit dat mensen min of meer perfecte taalgebruikers zijn die hun woorden en zinsbouw automatisch kiezen en uitvoeren. Als je echter goed luistert naar wat mensen zoal zeggen, dan valt het een goede verstaander onmiddellijk op dat mensen zichzelf constant verbeteren of hernemen. Dr. Hartsuiker wil met nieuwe methoden de werkwijze van onze interne controle in kaart brengen. Hij zal de voortgang van die cognitieve controleprocessen met behulp van moderne technieken als EEG en FMRI volgen. Dit is sinds kort in het F.C.Dondersinstituut voor hersenonderzoek in Nijmegen mogelijk. Dr. Hartsuiker werkt samen met vooraanstaande geleerden uit andere Europese landen en de VS. Het project van Dr. Hartsuiker zal worden uitgevoerd in het Nijmeegs Instituut voor Cognitie en Informatie (NICI) en heeft mede een relatie met het Max Planck Instituut voor Psycholinguïstiek in Nijmegen.

Dr. Paula Fikkert
Faculteit der Letteren, Nederlands
Onderzoek: "Changing lexical representations in the mental lexicon". Psycholinguïsten zoeken naar de structuur van de taal en hoe deze in de hersenen wordt opgeslagen. Zij onderzoeken de vaardigheid van kinderen om de structuur van de taal te ontdekken op basis van wat ze horen en opslaan in hun hersenen, zodat ze de taal kunnen begrijpen en spreken. Een andere manier van bestuderen van de structuur van de taal is het onderzoeken van de manier waarop deze in de loop van de tijd verandert. De laatste jaren zijn belangrijke databases beschikbaar gekomen van zowel het leren van een taal door kinderen als van de geschiedenis van de Nederlandse taal. Dr. Fikkert gaat beide lijnen interdisciplinair bestuderen door het combineren van inzichten van studies naar taalverwerving en historisch linguïstische studies. Ook zij zal in haar onderzoek nauw samenwerken met het F.C. Dondersinstituut.

Dr. Josef F. Stuefer
Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica, experimentele plantenecologie Onderzoek:"Intranet" bij planten
Communicatie is van groot belang in de complexe interactie tussen organismen en hun omgeving. Meer en meer wordt duidelijk dat ook communicatie tussen planten onderling, tussen planten en dieren en tussen planten en ziekteverwekkers, van groot ecologisch en evolutionair belang is. Dr. Stuefer onderzoekt de communicatie tussen planten die voorkomen in letterlijk - uitgebreide netwerken van individuele planten. Het gaat hierbij om "klonende planten", planten die zich vermeerderen via stengelvormige horizontale uitlopers, bijvoorbeeld de kruipende boterbloem. Dr. Stuefer bestudeert drie belangrijke aspecten van communicatie tussen klonende planten: de gecoördineerde reactie op en gebruik van plaatselijk aanwezige voedingsbronnen ("foerageergedrag"), het onderling alarmsysteem als reactie op aanwezige vijanden als luizen en het risico van infectie van het hele netwerk.

Dr. L.G.J. Nijtmans:
Faculteit der geneeskunde UMC St. Radboud, kindergeneeskunde Onderzoek:
Biogenesis and assembly of human NADH:ubiquinone oxidoreductase (Complex I) Ons lichaam heeft Complex 1 (NADH:ubiquinone oxidoreductase) nodig. Het is het enzym dat verantwoordelijk is voor de eerste stap in een hele reeks reacties waarbij uiteindelijk ATP (adenosine triphosphate) gevormd wordt. Dit zorgt voor de omzetting van voedsel in energie. Afwijking in de aanmaak van Complex I veroorzaakt neurologische afwijkingen met vaak fatale afloop. Een voorbeeld hiervan is het Leigh syndroom: een zeldzame erfelijke ziekte waarbij degeneratie van het centrale zenuwstelsel optreedt. Symptomen van de ziekte beginnen gewoonlijk op zeer jonge leeftijd en de levensverwachting is meestal niet groter dan zes a zeven jaar. Vooralsnog is geen effectieve therapie bekend. In dit onderzoeksproject bestudeert de moleculair bioloog dr. Nijtmans de aanmaak en de biosynthese van dit Complex I. Door het toepassen van geavanceerde technieken zoekt hij naar de tussenstappen in de opbouw, de stadia in het wordingsproces en de factoren die nodig zijn bij de biosynthese van het Complex 1-enzym. De resultaten van dit project helpen waarschijnlijk algemene regels te vinden voor de aanmaak van grote eiwitcomplexen. Dit biedt mogelijkheden voor het ontwikkelen een therapie voor die neurologische problemen die een relatie hebben met afwijkingen in de aanmaak van het Complex 1.


----- einde bericht -----

Nadere informatie
Willem Hooglugt, woordvoerder KU Nijmegen
024-3611433 of mobiel 06-51155363

Noot voor de pers:
Persberichten van de Katholieke Universiteit Nijmegen kunnen ook worden geraadpleegd via Internet, in de hoofdrubriek 'Nieuws' van het campusinformatiesysteem op www.kun.nl