VN conferentie over kleine wapens dreigt te mislukken
Den Haag, 20 juli 2001.
Sinds het begin van de VN conferentie, 9 juli jl., zijn ongeveer 25 duizend mensen wereldwijd met zgn. kleine wapens om het leven gebracht. Vanavond wordt de bijeenkomst afgesloten, maar waarschijnlijk zonder concrete afspraken om aan deze gruwelijke werkelijkheid een einde te maken.
Oxfam International, het internationale samenwerkingsverband waar Novib deel van uitmaakt, en Amnesty International vrezen dat de eerste VN conferentie over kleine wapens als een grote mislukking zal eindigen. Met name de VS, China, Zuid Afrika, de Arabische landen en de ASEAN landen werken het maken van bindende afspraken tegen.
"De regeringsleiders vergooien hiermee een historische mogelijkheid om een verschil te maken, om een verandering teweeg te brengen", zegt Mario Weima, Novib's vertegenwoordiger op de conferentie. "Het trieste is dat overheden nu eindelijk in beweging zijn gekomen om iets aan de kleine wapens problematiek te doen, maar met het eind van de conferentie in zicht niet doorzetten. En hiermee honderdduizenden slachtoffers per jaar blijkbaar voor lief nemen."
Oxfam International en Amnesty International riepen op tot een actieplan met juridisch bindende internationale afspraken om de wapenexport te controleren en de schimmige wereld van wapenhandelaars en -vervoerders aan te pakken. Maar de VN delegatieleden hebben nog niet eens ingestemd met een zwakker concept actieprogramma dat voorgesteld was door de voorzitter van de conferentie. De discussie richtte zich m.n. op technische aspecten, zoals het merken van wapens. "Maar", zo zei Isaac Lappia van Amnesty International Sierra Leone, "het is niet voldoende om de wapens te kunnen traceren en ze te vernietigen nadat het kwaad reeds geschied is. De wereld zit niet te wachten op medeleven, slachtoffers over de hele wereld willen dat overheden hun verantwoordelijkheid nu eindelijk eens nemen."
Canada, Noorwegen en de landen van de Europese Unie hebben zich op de conferentie wél ingezet om de export van kleine wapens te verbieden. "De uitdaging voor hen is nu om zich te blijven inzetten voor actie, eventueel ook buiten de VN om", aldus Mario Weima.
Onder kleine wapens wordt verstaan alles wat door een individu kan worden meegedragen: pistolen, mitrailleurs, raketwerpers, landmijnen en geweren zoals de AK-47 en de M-16. Het ontbreken van wereldwijde afspraken kost jaarlijks 500 duizend dodelijke slachtoffers en een veelvoud aan gewonden. Het aantal wapenfabrieken in landen groeit nog steeds. Kleine wapens komen vaak in ontwikkelingslanden terecht, waar ze bestaande conflicten verergeren. Ook worden juist met deze kleine en handzame wapens vaak mensenrechten geschonden.
Oxfam en Amnesty werken samen in de nieuw gevormde 'Humanitarian Coalition on Small Arms', met onder andere Human Rights Watch, the Centre for Humanitarian Dialogue, the Arias Foundation and Norwegian Church Aid, om meer controle op kleine wapens te bewerkstelligen na het falen van de VN Conferentie. Oxfam en Amnesty zijn ook lid van het IANSA (International Action Network on Small Arms)
Noot voor de redactie (